%0 Journal Article %T تأملی بر دقایق بازی شطرنج در سبک آذربایجانی و عراقی %J شعر پژوهی(بوستان ادب) %I معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز %Z 2008-8183 %A گلی, احمد %A رمضانی, مهدی %D 2014 %\ 11/22/2014 %V 6 %N 3 %P 157-178 %! تأملی بر دقایق بازی شطرنج در سبک آذربایجانی و عراقی %K شطرنج %K سبک آذربایجانی %K سبک عراقی %K مولوی %K خاقانی %K شعر فارسی %R 10.22099/jba.2014.2117 %X شاعران و عارفان، به لحاظِ برخورداری از پشتوانۀ غنیِ فرهنگی – ادبی، و برای اجتناب از تکرار و به تبع آن ملال آوری کلام و همچنین برای اظهار فضل، از مضامین گوناگونی برای بیان مطالب و مافی الضمیر خود بهره می‌برند. یکی از این مضامین– که با قید احتیاط می‌توان گفت که ریشه در فرهنگ کهن ایرانی دارد- استفاده از اصطلاحات بازی شطرنج است. بسامد استخدام و مضمون‌آفرینی با این بازی، در قرن‌های ششم تا نهم – که در سبک‌شناسی مقارن با سبک آذربایجانی و عراقی است- بستر مناسبی برای عرضۀ ظرایف و دقایق این بازی بوده است. نوشتۀ حاضر بر آن است تا با بازخوانی دقیق آثار بزرگان شعر و عرفان، به تحلیل روش درست این بازی و پیچیدگی‌ها و ظرایف آن بپردازد. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که در سبک آذربایجانی، بیش از سبک عراقی به جزئیات و دقایق این بازی پرداخته شده است؛ دقایقی که شاید در طول تاریخ ادبیات بی‌سابقه باشد. ضمناً در این میان، مولوی و خاقانی از این جهت، یک سر و گردن بالاترند. %U https://jba.shirazu.ac.ir/article_2117_cb374d40b417362b6b62ba029411392a.pdf