%0 Journal Article %T درباره‌ی برخی ابیات منتسب به رودکی سمرقندی %J شعر پژوهی(بوستان ادب) %I معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز %Z 2008-8183 %A منصوری, مجید %D 2012 %\ 09/22/2012 %V 3 %N 3 %P 159-172 %! درباره‌ی برخی ابیات منتسب به رودکی سمرقندی %K آرنگ %K از آنک %K رودکی %K قطران تبریزی %K فرهنگ جهانگیری %R 10.22099/jba.2012.276 %X درباره‌ی برخی ابیات منتسب به رودکی سمرقندی   مجید منصوری* دانشگاه تهران   چکیده فرهنگ جهانگیری از منابعی است که در آن، ذیل برخی واژه‌ها، ابیاتی از رودکی برای شاهد، ضبط گردیده است؛ به همین سبب یکی از منابع دیوان بازیافته‌ی رودکی در تصحیح سعید نفیسی و دیگران، همین فرهنگ جهانگیری است. این فرهنگ همچنین به منزله‌ی یکی از نخستین کتاب­هایی است که در آن شعر قطران به نام رودکی ضبط شده است. محور اصلی و اساسی این مقاله در زمینه‌ی بیتی منتسب به رودکی است که این بیت در فرهنگ­ها به نام رودکی در جایگاه شاهد معنی «همانا و هرگز»؛ برای واژه‌ی «آرنگ» آمده است؛ حال آن‌که این بیت، بیتِ دوم رباعی­ای از قطران تبریزی است که در آن بیت «از آنک (آن‌که)»، «آرنگ» خوانده شده و بیت نیز از رودکی دانسته شده است. قدیمی­ترین سند انتساب بیت مورد نظر به رودکی، فرهنگ جهانگیری است و هم آن است که این بیت را در جایگاه شاهد معنی «همانا» برای «آرنگ» آورده و فرهنگ­نویسان پس از وی نیز آن را بر اساس فرهنگ جهانگیری، واردِ فرهنگ خود نموده­اند. همچنین در این مقاله برخی ابیات و رباعیات منسوب به رودکی سمرقندی را در دیوان دیگر شاعران ادب فارسی بازجسته­ایم.       *دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی  Majid.mansuri@gmail.com تاریخ دریافت مقاله: 21/9/89              تاریخ پذیرش مقاله: 4/3/90 %U https://jba.shirazu.ac.ir/article_276_6e364dc97552f20fcc911c77e116bbe5.pdf