%0 Journal Article %T تجسم آمال: عطار و بازآفرینی آرزوها از طریق حلاج و شیخ صنعان %J شعر پژوهی(بوستان ادب) %I معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز %Z 2008-8183 %A محبتی, مهدی %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 13 %N 2 %P 221-246 %! تجسم آمال: عطار و بازآفرینی آرزوها از طریق حلاج و شیخ صنعان %K واژه‌های کلیدی: بازآفرینی راوی %K حلّاج %K روای %K شیخ صنعان %K عطار %R 10.22099/jba.2020.35560.3594 %X  چکیدهدر هر هنر روایی و به‌طورکلی در هر روایتی، اگر نه کلِ شخصیتِ راوی، دست‌کم بخش عمده‌ای از شخص و شخصیت او بازگویی می‌شود؛ چه در آثاری که خود مستقیم می‌آفریند و چه در آثاری که به بازآفرینی شخصیت‌ها و حادثه‌ها می‌پردازد. عطار هم به‌عنوان یک راوی بزرگ که مهم‌ترین آفریننده‌ی آثار ماندگار ادبی در میراث روایی‌عرفانی ماست، از این قاعده برکنار نیست. هدف این مقاله آن است که به‌صورتی مستدل و مستند و با تکیه بر آثار اصلی عطار، اثبات کند که هدف اولیه و عمده‌ی عطار از آفرینشِ شیخ صنعان در منطق‌الطیر و حلاج در تذکرةالاولیاء و منطق‌الطیر و دیگر آثار، بازتولید آمال و ا هداف و به‌ویژه «منِ برتر و نهادِ خویش»، از طریق خلق و بسط آن دو شخصیت است که یکی چهره‌ای کاملاً تاریخی و عینی دارد و دیگری در مرز میان افسانه و واقعیت جا گرفته است. در واقع، عطار از طریق این دو، تمامی خواسته‌ها و آرزوها و آمالی که در ذهن و روان داشته، اما به‌دلیل وضعیت خاص سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، موفق به تحقق‌بخشی بدان‌ها نشده است، به‌صورتی بسیار جذاب و گیرا  باز می‌آفریند و در متن این قصه‌ها و از طریق آن‌ها، به تماشای منِ تحقق‌یافته‌ی خود می‌نشیند. * دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان golmakan110@yahoo.comتاریخ دریافت مقاله: 4/9/98                تاریخ پذیرش مقاله: 20/2/99 %U https://jba.shirazu.ac.ir/article_5649_c66fd9d5ff0cd21426f01613ffcd8865.pdf