TY - JOUR ID - 2117 TI - تأملی بر دقایق بازی شطرنج در سبک آذربایجانی و عراقی JO - شعر پژوهی(بوستان ادب) JA - JBA LA - fa SN - 2008-8183 AU - گلی, احمد AU - رمضانی, مهدی AD - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 6 IS - 3 SP - 157 EP - 178 KW - شطرنج KW - سبک آذربایجانی KW - سبک عراقی KW - مولوی KW - خاقانی KW - شعر فارسی DO - 10.22099/jba.2014.2117 N2 - شاعران و عارفان، به لحاظِ برخورداری از پشتوانۀ غنیِ فرهنگی – ادبی، و برای اجتناب از تکرار و به تبع آن ملال آوری کلام و همچنین برای اظهار فضل، از مضامین گوناگونی برای بیان مطالب و مافی الضمیر خود بهره می‌برند. یکی از این مضامین– که با قید احتیاط می‌توان گفت که ریشه در فرهنگ کهن ایرانی دارد- استفاده از اصطلاحات بازی شطرنج است. بسامد استخدام و مضمون‌آفرینی با این بازی، در قرن‌های ششم تا نهم – که در سبک‌شناسی مقارن با سبک آذربایجانی و عراقی است- بستر مناسبی برای عرضۀ ظرایف و دقایق این بازی بوده است. نوشتۀ حاضر بر آن است تا با بازخوانی دقیق آثار بزرگان شعر و عرفان، به تحلیل روش درست این بازی و پیچیدگی‌ها و ظرایف آن بپردازد. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که در سبک آذربایجانی، بیش از سبک عراقی به جزئیات و دقایق این بازی پرداخته شده است؛ دقایقی که شاید در طول تاریخ ادبیات بی‌سابقه باشد. ضمناً در این میان، مولوی و خاقانی از این جهت، یک سر و گردن بالاترند. UR - https://jba.shirazu.ac.ir/article_2117.html L1 - https://jba.shirazu.ac.ir/article_2117_cb374d40b417362b6b62ba029411392a.pdf ER -