TY - JOUR ID - 263 TI - بررسی تطبیقی رمز «عقاب» در شعر پرویز ناتل خانلری و عمر ابوریشه JO - شعر پژوهی(بوستان ادب) JA - JBA LA - fa SN - 2008-8183 AU - رضی مصطفوی نیا, سیدمحمد AU - توکلی, محمودرضا AU - محمودی, سلمان AD - دانشگاه قم Y1 - 2012 PY - 2012 VL - 3 IS - 4 SP - 67 EP - 78 KW - ادبیات تطبیقی KW - پرویز ناتل خانلری KW - رمز KW - عقاب KW - عمر ابوریشه DO - 10.22099/jba.2012.263 N2 -   بررسی تطبیقی رمز «عقاب» در شعر پرویز ناتل خانلری و عمر ابوریشه   دکتر سیدمحمد رضی ‌مصطفوی‌نیا* محمودرضا توکلی محمدی**   سلمان محمودی*** دانشگاه قم   چکیده بی‌شک پرویز ناتل خانلری و عمر ابوریشه دو شاعر بزرگ در پهنه‌ی ادبیات فارسی و ادبیات عربی هستند. هر دو شاعر، گرایشی قوی به ادبیات ملی دارند. این دو متأثر از ادبیات اروپا بوده‌اند و در این پیوند ناتل خانلری بیش‌تر از ادب فرانسه و ابوریشه بیش‌تر از ادبیات انگلستان تأثیر پذیرفته‌اند. این تأثیرپذیری مربوط به اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است که در آن، گرایش رمزی ادبا به اساطیر یونان و روم باستان، رو به افزایش گذاشته بود. رمز، عبارت است از هر علامت، اشاره، کلمه، ترکیب و عبارتی که بر معنا و مفهومی ‌‌ورای آن‌چه ظاهر آن می‌نماید، دلالت کند. ناتل خانلری در مثنوی عقاب و عمر ابوریشه در قصیده‌ی «النسر»، عقاب را در جایگاه رمز، به کار گرفته‌اند. در این دو اثر ادبی، بین روند حوادث و درون‌مایه، شباهت زیادی دیده می‌شود تا آن‌جا که بعضی از ابیات را می‌توان معادل برخی دیگر دانست. این شباهت تا آن‌جاست که پژوهش را به دلیل این قرابت در مضمون و روند حوادث و پی‌جویی آن، در دو قصیده سوق می‌دهد. مقاله‌ی حاضر در صدد است با بررسی اوضاع تاریخی و زندگی‌نامه و سپس تحلیل اشعار، به تحقیق در مورد تأثیرگذاری و تأثرپذیری این دو شاعر از یکدیگر و بر یکدیگر، پرداخته و میزان موفقیت هر دو شاعر را در انتقال مفاهیم، به نمایش بگذارد. عدم تأثیرپذیری دوشاعر از یکدیگر، مشترک بودن دو عنصر آزادی و کرامت انسانی در دو قصیده، مفصل‌گویی خانلری و مختصر‌گویی ابوریشه و... از جمله نتایجی است که این تحقیق به آن دست یافته است.     *  استادیار زبان و ادبیات عربی dr_amostafaviniya@yahoo.com **  مربی زبان و ادبیات عربی و دانشجوی دکتری mrtavakoly@yahoo.com (نویسنده‌ی مسئول) ***  دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات عربی salmanmahmoodi63@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله: 3/9/89               تاریخ پذیرش مقاله: 11/5/90 UR - https://jba.shirazu.ac.ir/article_263.html L1 - https://jba.shirazu.ac.ir/article_263_0eaa5cd9f849f1a3400c066d8beb9238.pdf ER -