TY - JOUR ID - 290 TI - نمادشناسی حکایت «بوف و زاغ» کلیله و دمنه بر پایه‌ی اساطیر ایران و هند JO - شعر پژوهی(بوستان ادب) JA - JBA LA - fa SN - 2008-8183 AU - جهانگرد, فرانک AU - صدیقی, مصطفی AU - گلستان, طیبه AD - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی AD - دانشگاه هرمزگان Y1 - 2012 PY - 2012 VL - 3 IS - 1 SP - 75 EP - 97 KW - کلیله‌ودمنه . اسطوره . نماد . ادبیـات تطبیـقی .ایران و هند . ماه ­پرستی . مهرپرستی DO - 10.22099/jba.2012.290 N2 - دکتر فرانک جهانگرد* پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران دکتر مصطفی صدیقی**        طیبه گلستانی حتکنی*** دانشگاه هرمزگان   چکیده اسطوره­ها با زبانی پیچیده و رازآمیز با انسان سخن می­گویند و مفاهیمی عمیق و رازناک را با زبان خاص خود، نماد، بیان می­کنند. نمادها علاوه بر بیان مفاهیمی ژرف که کشف آن­ها به شناخت بیش­تر بشر از خود مدد می­رساند، اغلب نشان‌دهنده­ی تضادها و پیوندها در دنیای اساطیری، افسانه­ها، قصه­ها و حماسه­ها هستند. در برخی از اسطوره­ها، تضاد و تقابل خیر و شر، روشنی و تاریکی، زمین و آسمان، باران و خشکی، خورشید و ماه و... به گونه­ای نمادین، مانند جنگ خدایان و اهریمنان، زاغ و بوم، مار و پرنده، قهرمان و اژدها و... نمایان می­شود. تقابل روشنی و تاریکی نمونه­ای از این تضادهاست که از اصول بنیادین فرهنگ ایران باستان نیز به شمار می­رود.در باب «بوف و زاغ» کلیله و دمنه نیز خویشکاری بوف و زاغ را می­توان بر اساس تقابل روز و شب بررسی کرد. با توجه به داد و ستدهای فراوان فرهنگی ایران و هند به ویژه در حوزه­ی اساطیر، در این پژوهش با رویکرد اسطوره­ای و روش تطبیقی، تفاوت­ها و شباهت­های عناصر متن بوف و زاغ در اساطیر ایران و هند جست­وجو، بررسی و تحلیل شده است.در این باب، بوف می­تواند نماد شب، تاریکی و ماه، و زاغ نماد روز، روشنایی و خورشید باشد و حکایت پیروزی زاغان بر بومان، غلبه­ی مهرپرستی را بر ماه‌پرستی، نشان دهد.     * استادیار زبان و ادبیات فارسی fjahangard@yahoo.com (نویسنده‌ی مسئول) ** استادیار زبان و ادبیات فارسی navisa_man@yahoo.com *** کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی golestani.tayebeh@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله:  23/3/88                تاریخ پذیرش مقاله: 22/10/89 UR - https://jba.shirazu.ac.ir/article_290.html L1 - https://jba.shirazu.ac.ir/article_290_0e43a4c638d00db2d846130143c568b7.pdf ER -