3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی گرایش ادبیات عرفانی دانشگاه شیراز
چکیده
سیرالعبادِ سناییِ غزنوی و مصیبت‌نامه‌ی عطّار نیشابوری از مهم‌ترین سفرنامه‌های روحانی است. این دو اثر اشتراکات و اختلافاتی با یکدیگر دارند. اختلافاتِ آن دو از طرفی ناشی از جنبه‌های سه‌گانه‌ی زندگی و اندیشه‌ی سنایی و تأثیرپذیریِ او از شعرِ غیرعرفانی است. در حقیقت سنایی، شاعرِ شعرِ تحقیق است و سیرالعبادِ او نیز صبغه‌ای کاملاً عرفانی ندارد. از طرف دیگر سنایی، آغازگرِ راه است، بنابراین پر واضح است که گذشتِ زمان، گنجینه‌ی اندیشه‌ها و زبانِ عرفانی را بارور کرده و در سفرنامه‌ی عطّار به اوج خود رسانیده است. در این مقاله سعی بر آن بوده است با بررسی وجوه اشتراک و اختلافِ این دو اثر نمایی کلّی از یک سفرِ روحانی و انگیزه‌ها و چالش‌هایِ آن به تصویر درآید. وجوه اختلاف عبارتند از: 1ـ اختلاف ساختاری، 2ـ نمادگرایی دوگانه، 3ـ فضاهای مختلف؛ وجوه اشتراک شاملِ: 1ـ مراحلِ خلقت (بدو)، 2ـ شکایت از دنیا و مافیها، 3ـ بازگشت به اصل، 4ـ‌سالک و پیر، 5ـ سبک گفتگو، 6ـ مقصدِ سفر. بررسی اشتراکاتِ سفرنامه‌های عرفانی مختصاتِ کلّی این‌گونه آثار را آشکار می‌کند و آن را به عنوانِ بن‌مایه‌ای در ادبِ عرفانی مطرح می‌گرداند.
Comparative study between Sanaee’s Seirol Ebad Elal Maa’d & Attar’s Mosibat Name
چکیده [English]
Sanaee’s Seirol Ebad and Attar’s Mosibat Name are the most important divine itineraries. There are similarities and differences between these two works. The differences are the result of three aspects of Sanaee’s life and thoughts and the non-mystical poem impression on him. Indeed Sanaee is the poet of Tahghigh poem and Seirol Ebad is not completely mystical. Also Sanaee is a pioneer, so a lapse of time enriches mystical language and thought which is culminated in Attar’s itinerary. In this article a general view of spiritual journey and its motivations and challenges are presented by overview of similarities and differences between these two works .The differences are: 1.Structural differences, 2.Dual symbolism, 3.Different spaces. The similarities are: 1.The creation steps, 2.Complain of world, 3.Return to the origin, 4.Traveler and head, 5.The style of conversation, 6.The destination of journey. The review of spiritual journey’s similarities represents general specification of these works and put it as a theme in mystical literature.
ابتدای صفحه