کرشمه ی حسن و کرشمه ی معشوقی در سوانح العشاق غزالی و غزلیات سعدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه رازی

2 دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

یکی از موضوعات اساسی در عرفان جمالی جایگاه برجسته ی معشوق و توصیف حالات گوناگون اوست. احمد غزالی و سعدی ، که هر دو از برجستگان عرفان جمالی هستند ، در توصیف حالات معشوق دارای مشترکاتی هستند. اما با وجود درک مشترک از حالات معشوقی، بیان این دو بزرگ متفاوت است. نگارندگان در این جستار، درک مشترک حالات معشوقی را در سوانح العشاق غزالی و غزلیات سعدی، درباره کرشمه ی معشوقی و کرشمه ی حسن ،که از نکات ظریف در شناخت زیبایی است، مورد بررسی قرار داده اند و همچنین تفاوت نگاه آنان را در این باره، تبیین کرده اند. در حقیقت فرضیه تحقیق این است که مشترکات بین این دو اثر در حالات معشوقی بسیار چشمگیر است و این نکته در نتیجه گیری نیز به خوبی تبیین گردیده است. با این تفاوت که آنچه غزالی با بیانی انتزاعی مطرح کرده است در غزلیات سعدی بیانی محسوس و زنده دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A lover of good seduction and coquetry in disaster Alshaq Saadi al-Ghazali and Sessions

نویسنده [English]

  • ebrahim rahimi zangane 2
چکیده [English]

One of the subject  matter   in  beauty theosophy   is the place of  beloved   particularity and describe of her  various   condition .both  of saadi and ahmad ghazali  that are  phenomena  in  beauty  theosophy. Have common apperception in beloved describe .despite this common apperception of beloved states, their diction are different.Author in this essay, considered common apperception of beloved states about   kereshme y maashoghi and kereshme y hosn that are too precious leanings of beauty cognition .also specify the difference between their lookouts.Citable that, despite this common apperception of beloved states, wording in this two is different. Ghazali discussed abstract and saadi said appreciable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Ghazali
  • saadi
  • beauty theosophy
  • beloved
افراسیاب‌پور، علی اکبر. (1381). زیبایی‌پرستی در عرفان اسلامی. تهران: طهوری.
ــــــــــــــــــــــ (1384). «عرفان سهروردی و زیبایی‌پرستی». مجله­ی عرفان؛ دانشگاه آزاد زنجان، شماره 16، صص 13 – 31.
پورجوادی، نصرالله. (1372). بوی جان: مقاله­هایی درباره­ی شعر عرفانی فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــــــــــــــ (1387). «سعدی و غزالی». مجله­ی نشر دانش، سال 16، شماره 1، تهران: صص 3 – 16 .
جامی، مولانا عبدالرحمن. (1371). بهارستان. به تصحیح اسماعیل حاکمی، تهران: اطلاعات.
حافظ، شمس‌الدّین محمّد. (1384). دیوان. به تصحیح بهاءالدّین خرّمشاهی، تهران: دوستان.
دائره المعارف بزرگ اسلامی. (1385). تهران: دائره المعارف اسلامی.
دهخدا، علی اکبر. (1385). فرهنگ متوسط دهخدا. تهران: دانشگاه تهران.
رشیدی (عبدالرشیدبن عبدالغفور حسینی مدنی تتوی). (1337). فرهنگ رشیدی. به تحقیق و تصحیح محمد عباسی، تهران: کتابفروشی بارانی.
رودکی، جعفربن محمد. (1378).دیوان شعر رودکی. پژوهش و تصحیح و شرح جعفر شعار، تهران:  قطره.
بقلی، روزبهان ابن ابی­نصر. (1389). شرح شطحیات؛ شامل گفتارهای شورانگیز و رمزی صوفیان. تصحیح و مقدمه از: هنری کربن. ترجمه‌ی محمدامیر معزّی، تهران: طهوری.
ـــــــــــــــــــــــــــ (1383). عبهرالعاشقین. به اهتمام هنری کربن و محمّد معین، تهران: منوچهری.
زمانی، کریم. (1388). میناگر عشق. تهران: نی.
سجادی، سیدجعفر. (1386). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. ویراست 2، تهران: طهوری.
سعدی، مصلح بن عبدالله. (1384). بوستان. مقدمه، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
ـــــــــــــــــــــــــ (1385). غزل­های سعدی. تصحیح و توضیح از غلامحسین یوسفی، تهران: سخن.
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). گلستان. تصحیح و توضیح از غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
شایگان، داریوش. (1387). هانری کربن: آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی. ترجمه‌ی باقر پرهام، تهران: فرزان.
شجاع سنجری، احمدبن محمد بن علی بن احمد. (1381). منظرالانسان ترجمه­ی وفیات الاعیان و ابنا الزمان ابن خلکان. با تصحیح و تعلیق: فاطمه مدرسی. ارومیه: دانشگاه ارومیه.
شمیسا، سیروس. (1380). سیر غزل در شعر فارسی. تهران: فردوس. 
صادقی، مجید و عروجی، راضیه. (1385). «حیرت در عرفان». پژوهش­های فلسفی - کلامی. سال 7، شماره­ی 4، صص 31 – 63.
صدیقیان، مهین­دخت. (1387). فرهنگ واژه­نمای غزلیّات سعدی، به انضمام فرهنگ بسامدی (براساس متن غزلیّات سعدی، به تصحیح: حبیب یغمایی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
عراقی، شیخ فخرالدّین ابراهیم همدانی. (­بی­تا). کلیّات عراقی. حواشی و تعلیقات از م.درویش، مقدمه­ی سعید نفیسی، تهران: جاویدان.
عین القضات همدانی. (1377). تمهیدات. به تصحیح عنیف عسیران، تهران: منوچهری.
غزّالی، احمد. (1388). سوانح. تهران: ثالث.
غفرانی جهرمی، محمد. (1366). ذکر جمیل سعدی (مآخذ اندیشه­های سعدی: روزبهان بقلی شیرازی). تهران، کمیسیون ملی یونسکو، صص 23 – 112 .
کربن، هانری. (1361). تاریخ فلسفه اسلامی. ترجمه­ی اسدالله مبشری، تهران: امیرکبیر.
گازرگاهی، امیر کمال‌الدّین. (1376). مجالس العشاق. به کوشش: غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: زرّین.
لاهیجی، محمّد بن یحیی. (1387). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. تهران: زوّار.
مرتضوی، منوچهر. (1388). مکتب حافظ؛ مقدمه بر حافظ‌شناسی. تهران، توس.
معین الدین ابوالقاسم جنید شیرازی. (1338). شدالازار فی حطّ الاوزار عن زوار المزار. تصحیح محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران.
معین، محمد. (1363). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
موحد، ضیاء. (1387). سعدی. تهران: طرح نو.
نصر اصفهانی، محمدرضا. (1381). «کرشمه­ی معشوقی در دیوان حافظ و ابن فارض». مجله­ی پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی). ج4. شماره 2،  اصفهان، صص 55 – 76.
نظامی، الیاس­بن­یوسف. (1385). لیلی و مجنون. به تصحیح برات زنجانی، تهران: دانشگاه تهران.