ویژگی‌های سبکی زبان نیما یوشیج در منظومه‌ قلعه‌ سقریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری

چکیده

آنچه امروز با نام شعر نو نیمایی رسمیت یافته است، محصول تأمل،‌ تغییر، آزمون و سلسله‌ای از کنش و واکنش‌های شبه‌آزمایشگاهی نیما یوشیج است. همگان شعر «ققنوس» را نقطة آغاز شکل تکامل‌یافتة‌ شعر نو نیمایی دانسته‌اند؛ اما فرایند پیش از تکامل این نوع، زمینه‌ای پژوهش‌پذیر است که در این نوشتار به آن پرداخته‌ایم. این منظومه، آخرین منظومه‌ی بلند نیما است که پیش از شعر «ققنوس» سروده شده است. پژوهش در باب ویژگی‌های زبان نیما در این منظومه، روند شکل‌گیری ساختارهای زبانی را در آثار این شاعر نوپرداز آشکار می‌کند. نگارندگان، با شیوه‌ای تحلیلی و با نگاهی به روش ساختاری‌‌زبانشناختی یاکوبسن، زبان را در این منظومه مطالعه کرده‌اند. بررسی زبان، در این منظومه نشان داد که نیما در بخش‌هایی از منظومة قلعة سقریم تمایلات نوگرایانه‌ای چون شیوة خاص استفاده از ساختار‌های نحوی و به‌کارگیری زبان محاوره در شعر دارد؛ اما در برخی جنبه‌ها همچون برگزیدن قالب مثنوی و‌ تمایل فراوان به خلق فضای آرکائیک در سه سطح واژه و جمله و روایت، دنباله‌رو شعر کهن است. درحقیقت، نخستین تحولات نوگرای زبانی نیما در منظومة قلعة سقریم مشاهده می‌شود. گویی این منظومه، پلی است میان شعر کلاسیک و نو نیما یوشیج.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The style features of Nima Yushij language in Seqrim Castle poetry

نویسندگان [English]

  • Gholamreza fooladi 1
  • fahimeh heidary jamebozorgi 2
2 phd student
چکیده [English]

What today is recognized as Nima-esque modern or “New Poetry” [she’r-e no] is the outcome of ideas, transformation, and a range of (re)actions that constitute the quasi-experimental poetry of Nima Yushij. It is widely accepted that “Qoqnus” was the point of departure for what would evolve as Nima’s New Poetry. However, the creative process previous to this work is worthy of investigation, hence the topic of this paper. The Seqrim Castle [qal’e-ye Seqrim] is Nima’s final long poem before the publication of “Qoqnus.” We argue that research on the characteristics of Nima’s style and language in this log poem sheds light on the development of linguistic structures manifest in the works of this innovative poet. By way of the structuralist methodology of Roman Jakobson, we study the formations of language in The Seqrim Castle and demonstrate that in spite of the fact that the poem adheres to the established Mathnavi model, it is also an early indication of Nima’s emerging tendencies to interfere with syntactic structures, and to employ conversational language in poetry. We conclude that the poem is a bridge between the classical and the New Poetry of Nima Yushij.
Key Words: Structure of language, The Seqrim Castle, Nima Yushij, Roman Jakobson
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • language structure
  • Seqrim Castle
  • Nima Yushij
  • Jakobson
آقاجانی، شمس. (۱۳۷۸). «محاوره در شعر امروز». نشریه‌ی بایا، س۱، ش۸و۹.
ابراهیمی جویباری، عسکری. (۱۳۹۰). «بررسی زبان محاوره در دیوان خاقانی». فصلنامه‌ی زبان و ادب فارسی، س۳، ش۶، صص۱-۲۸.
احمدی، بابک. (۱۳۷۲). ساختار و تأویل متن. ج۱، تهران: مرکز.
اخلاقی، اکبر. (۱۳۷۶). تحلیل ساختاری منطق‌الطیر عطار. اصفهان: فردا.
پورنامداریان، تقی. (۱۳۷۷). خانه‌ام ابری است؛ شعر نیما از سنت تا تجدد. تهران: سروش.
ثروتیان، بهروز. (۱۳۷۵). اندیشه و هنر نیما. تهران: نگاه.
جورکش، شاپور. (۱۳۸۵). بوطیقای شعر نو؛ نگاهی دیگر به نظریه و شعر نیما یوشیج. تهران: ققنوس.
حمیدیان، سعید. (۱۳۸۳). داستان دگردیسی؛ روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج. تهران: نیلوفر.
زرقانی، سیدمهدی. (۱۳۸۳). چشم‌انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
صمدی، حسین. (۱۳۶۹). کتاب‌شناسی نیما یوشیج. مازندران: کانون فرهنگ و هنر.
صهبا، فروغ. (۱۳۸۴). «کهن‌گرایی واژگانی در شعر اخوان». دوفصلنامه‌ی پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش۵، صص۴۱-۶۴.
قویمی، مهوش. (۱۳۸۳). آوا و القا؛ رهیافتی به شعر اخوان ثالث. تهران: هرمس.
یوشیج، شراگیم. (۱۳۸۸). یادداشت‌های روزانه‌ی نیما یوشیج. تهران: مروارید.
یوشیج، نیما. (۱۳۸۷). مجموعه‌ی اشعار. به‌کوشش عبدالعلی عظیمی، تهران: نیلوفر.