عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک
چکیده
نشانههای سجاوندی از ابزارهای نسبتاً جدید رسمالخط فارسی هستند که در گفتار مکتوب جایگزین لحن و دیگر اشارههای شبهکلامی در گفتار شفاهی میشوند. جستار حاضر نشانههای سجاوندی را در شعرهای نیمایی مهدی اخوان ثالث (م. امید) مورد بررسی قرار میدهد و در صدد پاسخگویی به این پرسش است که علائم سجاوندی چه نقش و کاربردی در شعر اخوان دارد. نگارنده به منظور پاسخگویی به سؤال پژوهش با بهرهگیری از شیوهی استقراء تام، نشانههای سجاوندی را از شش دفتر شعر نیمایی اخوان استخراج کرده، سپس با استفاده از شیوهی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی دادههای پژوهش پرداخته است. نتیجهی پژوهش بیانگر آن است که نشانههای سجاوندی در شعرهای نیمایی اخوان دو کاربرد عمده دارد: الف) کاربرد زبانی به منظور دلالت بر آواهای زبرزنجیری، تفکیک ساختار جمله و ایجاد انسجام در متن؛ ب) کاربرد هنری به منظور تصویرسازی، القاگری و برجستهسازی که اخوان از این کاربردها برای تقویت وحدت پیکرهی شعری خود استفاده کرده است.
The role of punctuation marks in modern poems of Mehdi Akhavan Sales
چکیده [English]
Punctuation marks are relatively new tools in Persian alphabet. This signs in written speech are rather than tone and other paraverbal in oral speech. The present article investigates the status and the role of punctuation marks in poems of Mehdi Akhavan Sales. This hypothesis has led to structure of this question that what is the role and function of punctuation in Akhavan’s poetry. The author has used the deductive method to answer the research question. She has been extracted punctuation marks from the six books of modern poetry of Akhavan. Then the data has been examined using the descriptive and analytical methods. The research results indicate that punctuation marks in Akhavan’s modern poetry has two main applications: A) the use of language to imply suprasegmental sounds, Break up the sentence structure and creating coherence in the text; B) The use of artistic for create images, Induction and foregrounding which Akhavan has used these applications to strengthen the unity of his poem.
کلیدواژهها [English]
modern poetry, Mehdi Akhavan Sales, Modern poems of Mehdi Akhavan Sales, Punctuation marks
مراجع
احمدپور، علی. (۱۳۸۸). «م.امید (مهدی اخوان ثالث) در میانههای یأس و امید». بهارستان سخن، د۵، ش۱۴، صص۷۱-۹۰.
اخوان ثالث، مهدی. (۱۳۶۸). از این اوستا. تهران: مروارید.
حسنلی، کاووس. (۱۳۸۶). گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
حیدری، حسن و علی صباغی. (۱۳۹۰). «پرسش بلاغی در شعر مهدی اخوان ثالث». پژوهشهای ادبی، س۸، ش۳۱و۳۲، صص۵۱-۸۰.
خسروی شکیب، محمد و مجتبی جوادینیا. (۱۳۹۱). «دیالکتیک شکل و محتوا در شعر زمستان اخوان ثالث». بوستان ادب، س۴، ش۲ (پ۱۲)، صص۷۷-۹۸.
دستغیب، عبدالعلی. (۱۳۷۳). نگاهی به مهدی اخوان ثالث. تهران: مروارید.
ــــــــــــــــ . (۱۳۸۵). شاعر شکست؛ نقد و تحلیل شعر مهدی اخوان ثالث. تهران: آمیتیس.
ذوالفقاری، حسن. (۱۳۸۷). راهنمای ویراستاری و درستنویسی. تهران: علم.
رحیمیان، جلال و عباس بتولی آرانی. (۱۳۸۱). «منظورشناسی جملههای پرسشی در اشعار اخوان ثالث». مجلهی علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، د۲۱، ش۱ (پ۴۰)، صص۴۲-۵۵.
رحیمی، کاظم. (۱۳۸۱). تجربههای همه تلخ. تهران: آفرینه.
رحیمینژاد، کاظم. (۱۳۷۶). سیاست و اجتماع در اشعار مهدی اخوان ثالث. پایاننامهی کارشناسی ارشد دانشگاه شهیدبهشتی.
سرور یعقوبی، علی. (۱۳۸۸). «هماهنگی و هدفمندی تصویر در شعر مهدی اخوان ثالث». اندیشههای ادبی، س۱، ش۲، صص۶۹-۸۶.