الگوهای مختلف استحاله در شعر حرکت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

«شعر حرکت» از جریان‌های مهم شعری دو دهۀ اخیر ایران است که در نیمۀ نخست دهۀ هفتاد با انتشار مقالۀ «حرکت و شعر» توسط «ابوالفضل پاشا» به جامعۀ ادبی ایران معرفی شد و سال‌ها بعد با انتشار کتابی با همین عنوان، موردتوجه اهالی ادبیات قرار گرفت. این جریان، به‌عنوان زیرمجموعۀ شعر دهۀ هفتاد، علاوه بر ویژگی‌های عمومی جریان‌های این دهه، دارای دو ویژگی «عدم استقلال معنایی هر یک از بندهای شعر – به‌تنهایی -» و «استحاله» است که «شعر حرکت» را از دیگر جریان‌های شعری متمایز می‌کند.
«استحالۀ واحدهای سازندۀ شعر» از ویژگی‌های درونی «شعر حرکت» است و چنان اهمیتی دارد که شعر بی استحاله از زمرۀ شعر حرکت خارج است. نگارنده بر اساس مطالعۀ نمونه‌های شعر حرکت، به الگوهای متعدد در باب استحاله رسیده که برای نخستین بار در این مقاله آن‌ها را نام‌گذاری و ارائه کرده است.نیز «لولا گذاری» را که نقشی مهم در ایجاد استحاله دارد، با ارائۀ نمونه، تبیین نموده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Different types of transformation in Harkat Poem

چکیده [English]

Different Types of Transformation in Harkat Poetry
 

Rayat Hasan Abadi*

Ferdowsi University of Mashhad
 
Abstract
Harkat Poetry is a poetical current of the past two decades in Iran.  Abolfazl Pasha introduced this movement with the publication of an essay, "Movement and Poetry" (Harkat va Sher), in the first half of 1370s, and years later he published of a book with the same title. This current as a subdivision of the poetry of the seventies has two features beside the general features of the seventies. These features are: lack of independent meaning of each stanzas and transformation that distinguish Harkat poetry from other literary currents. Transformation is one of internal features of Harkat poetry without which the poem is not considered to belong to the movement. Having studied samples of Harkat poems I have classified many patterns of transformation such as cluster transformation, break and link, ladder parallel, and combination. Hinging (Lolagozari) which has played an important role in the creation of transformation is also explained.
Keywords: Contemporary Iranian poetry, poetry of the seventies, Harkat Poetry, Abolfazl Pasha
 



* PH. D. candidate in Persian Language & Literature, ali_rayat2005@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contemporary Iranian poetry
  • poetry of the seventies
  • Harkat Poem
  • Abolfazl Pasha
آرمات، سعید. (1380). صندلی خالی جای کدام سفر است؟. تهران: نیم‌نگاه.
آزرم، محمد. (1377). عکس‌های منتشرنشده. تهران: گلپونه
آشور، محمد. (1382). من اینم از خودم درست شنیدی!. شیراز: داستان‌سرا.
پاشا، ابوالفضل. (1376). راه‌های در راه. تهران: نشر نارنج.
ــــــــــــــ. (1379). حرکت و شعر. تهران: روزگار.
ــــــــــــــ. (1380). «شعر حرکت، شعر استحاله». مصاحبه با ابوالفضل پاشا.«آزما». شماره­ی 12، صص 40-43.
ــــــــــــــ.. (1382). نام ابوالفضل من پاشاست. شیراز: داستان‌سرا.
ــــــــــــــ.. (1393). کوچه‌پس‌کوچه‌های پر از من. تهران: نصیرا.
ــــــــــــــ.. (1394). همه­ی ما مقصریم. تهران: آوای کلار.
خالقی، ضیا الدین. (1372). بارانی از پریشانی سال. تهران: هوش و ابتکار.
رعیت حسن‌آبادی، علیرضا. (1394). «مانیفست و تلقی از آن در گفتمان شعر مدرن و پسا‌مدرن فارسی». فصلنامه­ی علمی پژوهشی نقد ادبی، دوره­ی 8، شماره­ی 31، صص 60-41.
سوهانی، روزبه. (1393). کشوری با دکمه‌های باز. تهران: نصیرا.
شوهانی، آفاق. (1376). تنهاتر از آغاز. تهران: نشانه.
ـــــــــــــ.. (1380). در این نه در سیزده. تهران: نیم‌نگاه.
ـــــــــــــ.. (1382). من در این شعر آفاق شوهانی تویی. شیراز: داستان‌سرا.
صفدری، حسن. (1379). من دیگری هستم. اصفهان: آتروپات.
عابدی، محمدحسین. (1379). و تنم بودی. تهران: سارگل.
عبدالرضایی، علی. (1373). تنها آدم‌های آهنی در باران زنگ می‌زنند. تهران: ویستار.
فرهمندنیا، فرشید. (1378). یک متر و نیم سفر و جاده‌های کف دست. تهران: معیار
فلاح، مهرداد. (1376). چهار دهان و یک نگاه. تهران: نارنج.
قربانعلی، مهرنوش. (1383). چشم‌انداز شعر معاصر ایران. تهران: بازتاب نگار.
همه­خوانی، کوروش. (1373). سکوت با نگاه شما فرومی‌ریزد. تهران: قطره.