رؤیای خاکستری، تفسیر کلیدواژه‎ی رنگ خاکستری در بوف‏کور هدایت بر پایه ‏ی فرهنگ باستانی «سفال خاکستری»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ازاد اسلامی واحد فسا

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا

چکیده

صادق هدایت ‎نویسنده‎ی نام‏دار ایرانی، از جمله نگارگرانی‎ بود که قلم را همواره در مُرکب تاریخ می‏گردانید و با شوری باستان‏گرایانه به گذشته‏ی ایران می‏نگریست؛ به همین دلیل، شاید بتوان بسیاری از آثارش را از این دیدگاه‏ مورد نقد و بررسی قرار داد. بوف‎کور از جمله نوشتار‏هایی‏ست که از این حیث، تن به بازخوانی می‏دهد. این اثر حاوی اشاراتی‏ست که می‏تواند بیان‏گر یک فرهنگ باستانی باشد. فرهنگی موسوم به فرهنگ «سفال خاکستری» که متعلق به آریاییان مهاجر به فلات ایران بوده و با مناطق ری، ترکمنستان و هند، ارتباط داشته است. اشارات مداوم هدایت در این داستان به عواملی چون: رنگ خاکستری، علایم و نمادهای مهاجرت اقوام آریایی و محل وقایع که شهر باستانی ری است، در تقارن با گرایش‎های فرهنگ ‏پژوهی او، این ظن را ایجاد می‏کند که شاید ارتباطی بین این فرهنگ و بوف‎کور وجود داشته باشد که مقالهی پیش رو در صدد کشف این ارتباط است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Gray Dream: Interpreting the Keyword “Color Gray” in Hedayat’s The Blind Owl According to the Ancient Culture of Gray Earthenware

چکیده [English]

Naderi* M. Sajedi Rad **

Islamic Azad University, Fasa Branch
 
Abstract
Sadegh Hedayat, famous Iranian writer, was always interested in history and presented Iran with a look of worshiping the past. Thus most of his books can be viewed in this respect. The Blind Owl is one of his works that can be analyzed from this aspect. This work includes some points about a traditional culture. This culture is famous as gray earthenware culture belonging to immigrant Aryan peoples in Rey (Rages), Turkmenistan and India. Hedayat constantly refers to gray color, and signs of Aryan people’s immigration in this story and the place of event that is the archaic city of Rey, and his tendency to ethnography suggests that there might be some link between this culture and The Blind Owl which this paper searches for.                           
 
 
 
 
*  M. A. Student of Persian Language & Literature, siamakn@ yahoo.com
**  Assistant Professor of Persian Language & Literature, Msajedirad@iaufasa.ac.ir

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Aryans
  • Archaic
  • The Blind Owl
  • Rey
  • Gray earthenware
  • Hedayat
آرین‏پور، یحیی. (1376). از نیما تا روزگار ما. ج3، تهران: زوار.
بهارلوییان، شهرام و اسماعیلی، فتح‎الله. (1379). شناخت‎نامه‎ی صادق هدایت. تهران:  قطره.
جوان، موسی. (1340). تاریخ اجتماعی ایران باستان. تهران: رنگین.
جورکش، شاپور. (1377). زندگی، عشق و مرگ از دیدگاه صادق هدایت. تهران: آگه.
چوبک، صادق. (1377). «سفر مازندران و چند یادداشت دیگر/ خاطرات صادق چوبک از صادق هدایت/ بخشی از سال یادداشت‏های روزانه». زمان، شماره‏ی 21، صص 36-43.
حسن‏لی، کاووس و احمدیان، لیلا. (1387). «بازنمود رنگ‏های سرخ، زرد، سبز و بنفش در شاهنامه‏ی فردوسی». نشریه‏ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره‏ی 23، صص 59-88.
حسن‏لی، کاووس و نادری، سیامک. (1388). «بازخوانی و تفسیر تاریک‏خانه‏ی هدایت بر پایه‏ی باورهای باستانی در «گورخمره‏ها»». نشریه‎ی دانشکده‎ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شماره‎ی 209، صص 55-74.
شرف‎الدین، سعیده. (1379). چگونگی تدفین مردگان در عصر آهن در فلات مرکزی ایران. تهران: زهد.
غیاثی، محمدتقی. (1377). تأویل بوفکور. تهران: نیلوفر.
فرزانه، م. ف. (1384). آشنایی با صادق هدایت. تهران: مرکز.
قدیانی، عباس. (1379). جغرافیای تاریخی ری (رگا). تهران: آرون.
قرایی‌مقدم، امان‎الله. (1382). انسانشناسی فرهنگی. تهران: ابجد.
کام‌بخش‏فرد، سیف‎الله. (1386). سفال و سفال‌گری در ایران از ابتدای نوسنگی تا دوران معاصر. ج1، تهران: ققنوس.
کتیرایی، محمود. (1349). کتاب صادق هدایت. تهران: اشرفی ـ فرزین.
کریمان، حسین. (1345). ری باستان. جلد1، تهران: انجمن آثار ملی.
کریمان، حسین. (1350). برخی از آثار بازمانده از ری قدیم. تهران: دانشگاه ملی.
کیانی، محمدیوسف. (1379). پیشینه‎ی سفال و سفال‌گری در ایران. تهران: نسیم دانش.
هدایت، صادق. (1356 الف). بوف‏کور. تهران: جاویدان.
هدایت، صادق. (1356 ب). سگ ولگرد. تهران: جاویدان.
یونسکو. (1374). تاریخ تمدن‎های آسیای مرکزی. بخش دوم از ج1، ترجمه‎ی صادق ملک شهمیرزادی، تهران: وزارت امور خارجه.