سنچولی جدید, اردشیر, صالحی نیا, مریم. (1396). تحلیل و بررسی تاثیر اندیشههای ایران باستان بر شکلگیری استعارههای درباری در خمسهی نظامی از منظر شناختی. شعر پژوهی(بوستان ادب), (), -. doi: 10.22099/jba.2018.24891.2622
اردشیر سنچولی جدید; مریم صالحی نیا. "تحلیل و بررسی تاثیر اندیشههای ایران باستان بر شکلگیری استعارههای درباری در خمسهی نظامی از منظر شناختی". شعر پژوهی(بوستان ادب), , , 1396, -. doi: 10.22099/jba.2018.24891.2622
سنچولی جدید, اردشیر, صالحی نیا, مریم. (1396). 'تحلیل و بررسی تاثیر اندیشههای ایران باستان بر شکلگیری استعارههای درباری در خمسهی نظامی از منظر شناختی', شعر پژوهی(بوستان ادب), (), pp. -. doi: 10.22099/jba.2018.24891.2622
سنچولی جدید, اردشیر, صالحی نیا, مریم. تحلیل و بررسی تاثیر اندیشههای ایران باستان بر شکلگیری استعارههای درباری در خمسهی نظامی از منظر شناختی. شعر پژوهی(بوستان ادب), 1396; (): -. doi: 10.22099/jba.2018.24891.2622
تحلیل و بررسی تاثیر اندیشههای ایران باستان بر شکلگیری استعارههای درباری در خمسهی نظامی از منظر شناختی
اندیشه های ایران باستان از خاستگاه های مهم و اصلی نظام فکری و اندیشه ای نظامی گنجوی است. او به ایران باستان و زبان پهلوی دلبستگی خاصی داشت و برخی داستانهایش نیز در فضای ایران پیش از اسلام رقم می خورد. مطالعه و بررسی آثار وی نشان می دهد که او بسیار تحت تاثیر این نوع اندیشهها قرار دارد و این اندیشه ها باعث شده است تا استعارههای درباری متنوعی در خمسهی نظامی شکل بگیرد؛ استعارههایی که به دلیل انسجامی که در متن خمسه ایجاد کرده، به یکی از شاخصه های سبکی برجسته و قابل توجه در سطح بلاغی خمسه تبدیل شده است. با توجه به همین موضوع و اهمیت نقش استعاره های درباری در خمسه، این پژوهش تلاش دارد با مبنا قرار دادن نظریهی استعارهی شناختی، به بررسی نقش اندیشه های ایران باستان در شکل گیری استعاره های درباری بپردازد و از رهگذر تحلیل برخی از استعارههای مهم درباری، تاثیر این نوع اندیشهها را بر ذهن و روان نظامی مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. نتایج این تحقیق نشان می دهد، کاربرد استعارههایی نظیر محمد شاه است، خورشید شاه است، شاه نور است و خورنق آرمانشهر است در خمسهی نظامی، حاکی از این است که اندیشه-هایی همچون اندیشه ی ایرانشهری و برخی از مولفه های آن مانند اعتقاد به شاه آرمانی و آرمانشهر و همچنین باورهای مربوط به فره ایزدی و آیین میتراییسم نقش بهسزایی در شکل گیری برخی از مهم ترین استعاره های درباری نظامی داشته اند.
Analysis and Study of ideas of ancient Persiaon the formation of court Metaphor in Nizami Ganjavi khamse from the perspective of cognitive metaphor
چکیده [English]
The thoughts of ancient Iranians are the main origin of the intellectual thinking of Nizami Ganjavi. His major interest was on ancient Iran and Pahlavi ancient language. He had applied pre-Islamic context of Iran in several of his poems. With his publications, one can understand that he is highly influenced by these ideas which have led to various court metaphors in Khamse. This had made Khamse a solid text which is one of prominent and notable rhetoric characteristics of Khamse. Keeping this in mind and duo to importance of role of court metaphors of Khamse, this paper studies effect of ancient thoughts on formation of court metaphors based on theory of cognitive metaphor. It also analyzes effect of these thoughts on Nizami Ganjavi through analysis of several major court metaphors. This suggests that the application of metaphors in Khamse, such as Mohammad is king, Khorshid is king, king is the light, and Khovarnegh is utopia, illustrates that thoughts such as the idea of Iranshahri and its components such as believe in The King of Armani and utopia, as well as believe in blessing of God and Mithraism ritual had played a significant role on formation of the most important court metaphors that were applied by Nizami Ganjavi.
کلیدواژهها [English]
: Nezami’s khamse, metaphors court, cognitive metaphor, ideas of ancient Persia