شعر عاشقانه‌ی انتقادی، زیرگونه‌ای در ادبیات تغزّلی فارسی بررسی شعر قیصر امین‌پور با رویکرد سبک‌شناسی انتقادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه کوثر بجنورد

چکیده

با توجه به تحولاتی که تضاد و تقابل در نظریه‌های ادبی پشت سر گذاشته و از واگرایی به هم‌گرایی رسیده است، پژوهش حاضر هم‌گرایی گفتمان‌های متقابل را به‌عنوان یک مؤلفه در سبک‌شناسی انتقادی شعر مورد توجه قرار می‌دهد و این مطالعه را در شعر قیصر امین‌پور به انجام می‌رساند. با طرح این پرسش‌ها که سیر زایش معنا در شعر امین‌پور چگونه پیش می‌رود و هم‌گرایی گفتمان‌های متقابل سبب خلق کدام نمایه‌ها و همگنه‌های معنایی در شعر او می‌گردد. تجزیه و تحلیل‌های انجام‌شده در این مقاله نشان می‌دهد: گفتمان عاشقانه که در سنت شعر کلاسیک فارسی عموماً با تسلیم و پذیرش همراه بوده، در بخشی از شعر قیصر امین‌پور با نقطۀ مقابل آن؛ یعنی اعتراض و انتقاد هم‌گرایی یافته و در پیدایش زیرگونه‌ای به نام شعر عاشقانۀ انتقادی کارکرد می‌یابد. در این قسم از اشعار امین‌پور، نمایه‌های عاشقانه با مرکزیت کلیدواژه‌های عشق و دل، در تجسمی متفاوت با گفتمان تغزلی شعر فارسی، به نقد رابطۀ عمودی قدرت پرداخته، حس درونی عشق قدرت بیکران و پرتب و هذیان یافته و در نمایه‌های معنایی که کارکرد حواس دیداری، شنیداری و بویایی در آن قابل توجه است، همگنۀ معنایی انتقاد را در فضایی محسوس برای خواننده مجسم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical Love Poetry, a Subtext in Persian Lyrical Literature A Critical Stylistics Study of Qeysar Aminpour's Poetry

نویسنده [English]

  • maryam dorpar
چکیده [English]

 
 
M. Dorpar*
Kowsar University of Bojnourd
 
 
Abstract
In the light of opposing literary theories that have gone from divergence to convergence, the present study considers the convergence of reciprocal discourses as a component of critical poetry stylistics to be applied to three collections of Qeysar Aminpour's poetry, Grammar of Love, All Flowers are Sunflowers and Sudden Mirrors. The process of meaning-making in Aminpour's poetry and the interplay of interpolation discourses, semantic profiles and semantic homogeneities are discussed. It is argued that the romantic discourse generally associated with surrender and acceptance in the classical Persian poetry is blended with protest and criticism leading to critical love poetry. Thus Aminpour with the help of keywords love and heart criticizes power in contrast to the discourse of classical poetry.
 
 



* Assistant Prof of Persian Language & Literature, dorpar90@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Critical Love Poetry
  • Semantic Profile
  • Qeysar Aminpour

مراجع

اسفندیاری، علی. (1393). مجموعه­ی کامل اشعار نیمایوشیج. تدوین سیروس طاهباز، تهران: نگاه.
امین­پور، قیصر. (1395). مجموعه­ی کامل اشعار. تهران: مروارید.
حافظ، شمس­الدین محمد. (1368). دیوان. به تصحیح و اهتمام محمد قزوینی و قاسم غنی. با تعلیقات علامه قزوینی، تهران: اساطیر.
درپر، مریم. (1391). «بررسی ویژگی­های سبکی داستان کوتاه جشن فرخنده از جلال آل احمد با رویکرد سبک­شناسی انتقادی». جستارهای زبانی، دوره­ی 4، شماره­ی 1، زمستان، صص39-63.
درپر، مریم. (1393). سبک­شناسی لایه­ای؛ «توصیف و تبیین بافتمند سبکِ نامه­ی شماره­ی 1 غزالی در دو لایه­ی واژگان و بلاغت». ادب­پژوهی، شماره­ی 27، صص 115- 136.
روزبه، محمدرضا و قدرت­الله ضرونی. (1390). «تحلیل ماهیت معشوق و سیر تحول آن در اشعار قیصر امین­پور». سبک­شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال 4، شماره‌ی 1، پیاپی 11، صص 292-308.
سلدن، رامان. (1384). راهنمای نظریه­ی ادبی معاصر. ترجمه­ی عباس مخبر، تهران: طرح نو.
سپهری، سهراب. (1389). هشت کتاب. تهران: راستین.
شاملو، احمد. (1380). شعر زمان ما 1. تحلیل و تفسیر محمد حقوقی، تهران: نگاه.
ــــــــــــ. (1395). ابراهیم در آتش. تهران: نگاه.
شعیری، حمیدرضا. (1385). تجزیه و تحلیل نشانه-معناشناختی گفتمان. تهران: سمت.
فتوحی، محمود. (1387). «سه صدا، سه رنگ، سه سبک در شعر قیصر امین­پور». ادب‌پژوهی، شماره‌ی 5، صص 9-30.
گرجی، مصطفی و هاجر آزاد. (1393). «تحلیل مفهوم انتقادهای اجتماعی، فلسفی و سیاسی در مجموعه­اشعار قیصر امین­پور». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره‌ی 30، صص 149-169.
محقق، جواد. (1387). شکفتن در آتش. تهران: هنر رسانه­ای اردیبهشت.
یوسفی ممقانی، فریبا. (1394). پرواز را به خاطر بسپار، نقد و تحلیل و گزیده‌ی اشعار فروغ فرخزاد. تهران: سخن.
Bloor, M. & Bloor, T. (2013). The practice of critical discourse analysis: an introduction. USA: Routledge.
Jeffries, L. (2010). Critical Stylistics. The Power of English. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار