دگرگونی‌های ایدئولوژیک در دیوان ملک الشعرای بهار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بجنورد

چکیده

چکیده
اخیراً دیوانی از اشعار ملک‌الشعرای بهار (1265-1330ش) به چاپ رسیده است که به‌کوشش مرحوم، سیدمحمود فرخ خراسانی (دوست بسیار صمیمی بهار) در طول شش دهه گردآوری شده است. خوشبختانه این دیوان، از تغییرها، حذف‌ها و دست‌کاری‌های ناشی از سانسورها که در دیوان‌های دیگر بهار به چشم می‌خورد، مصون مانده است. اکنون با مقایسه‌ی این دیوان که آن را باید تحریر اولیه و اصیل اشعار بهار به شمار آورد، با دیوان‌های مرسوم و تحلیل تغییرات شعری آن‌ها، می‌توانیم روند تطور شعر و اندیشه‌ی بهار را واکاوی کنیم و نشان دهیم که به تعبیر متن‌پژوهان اجتماعی، در فرایند تولید و نشر دیوان بهار، چه تغییرات معناداری رخ داده است. در این مقاله می‌کوشیم با ذکر و تحلیل چند نمونه از تغییرات شعری بهار، روند تغییرات ایدئولوژیک شعری او را در چهار محور بررسی و تجزیه‌وتحلیل کنیم.
 



* استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بجنورد mojarrad_mojtaba@yahoo.com
تاریخ دریافت مقاله: 17/9/98                تاریخ پذیرش مقاله: 10/2/99

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ideological Changes in the Poetry Collection of Malek Al-Sho'ra Bahar

چکیده [English]

Mohammad Taghi Bahar is a national poet of Iran and one of the prominent figures in our contemporary literature and culture. His poetry Collection, which has been prevalent in the scientific and literary environment of the Persian language for decades, has been the basis of various studies. Recently another Poetry Collection of Malek Al-Sho'ra has been published that compiled by the Sayed Mahmoud Farrokh Khorasani - a very close friend of Bahar. This Farrokh collection took about sixty years. This collection of Bahar poem which has not yet been published, Remains immune to many censorship changes, deletions, and manipulations in the publishing process. Now by comparing this Poetry Collection - which should be considered the original writing of Bahar poetry - with other printed Collections and analyzing their poetic variations we can analyze the evolution of Bahar poetry and thought. Then we can show how meaningful changes have occurred in the process of production and publication of the Poetry Collection of Malek Al-Sho’ra. In this article, we try to analyze the process of Bahar poetic ideological evolution by mentioning some examples of his poetic changes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Malek Al-Sho'ra Bahar
  • Ideological Changes
  • Textual Criticism
  • poem
آبراهامیان، یرواند. (1384). ایران بین دو انقلاب. ترجمه‌ی احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نی.
آرین‌پور، یحیی. (1382). از صبا تا نیما: تاریخ 150 سال ادب فارسی. ج2، تهران: زوار.
انگلس، ف، ک. مارکس و گ. پلخانف. (1386). لودویگ فوئرباخ و ایدئولوژی آلمانی. گزیده و ترجمه پرویز بابایی، تهران: چشمه.
بهار، محمدتقی. (1380). دیوان اشعار شادروان محمدتقی بهار ملک‌الشعرا. ج1، به‌کوشش چهرزاد بهار، تهران: توس.
ــــــــــــــ. (1380). دیوان اشعار شادروان محمدتقی بهار ملک‌الشعرا. ج2، به‌کوشش چهرزاد بهار، تهران: توس.
ــــــــــــــ. (1390). دیوان اشعار ملک الشعرای بهار. تهران: نگاه.
ــــــــــــــ. (1397). دیوان ملک‌الشعرا بهار. گردآورده‌ی سیدمحمود فرّخ خراسانی، به‌کوشش مجتبی مجرد و سیدامیر منصوری، تهران: هرمس.
پین، مایکل. (1382). فرهنگ اندیشه‌ی انتقادی از از روشنگری تا پسامدرنیته. ترجمه‌ی پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1390): با چراغ و آینه: در جستجوی ریشه‌های تحوّل شعر معاصر ایران. تهران: سخن.
گلدمن، لوسین. (1369). نقد تکوینی. ترجمه‌ی محمدتقی غیاثی، تهران: بزرگمهر.
مک‎گن، جروم. (1394). نقد متن‌پژوهی مدرن. ترجمه‌ی سیما داد، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.