رده‌شناسی پادمتن سیاه

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسنده

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیّات فارسی

10.22099/jba.2023.45226.4331

چکیده

پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به نقد و بررسی یک نمونه از متن‌های سیاه می‌پردازد که هم‌عرض با فیلم سینمایی «رقص در غبار» سروده شده  و از خلال آن به این پرسش پاسخ می‌دهد که متن سیاه مهدی خبّازی کناری را می‌توان جزو کدام‌یک از جریان‌ها و گونه‌های شعری معاصر در‌نظر گرفت. بنیادهای فلسفی متن سیاه ریشه در اگزیستانسیالیسم و پساساخت‌گرایی دارد و چنان‌که می‌دانیم، پست‌مدرنیسم تحت‌تأثیر پساساخت‌گرایی دریدا شکل گرفته؛ پس فرض اوّلیّه بر آن است که متن سیاه جزو جریان شعر پست‌مدرن باشد؛ چون در چنین متن‌هایی بین رویدادهای روایی شعر حذف و شکاف یا ناپیوستگی ایجاد و پیوستگی بیناجمله‌ای مختل می‌شود و ناپیوستگی کاهش متنیّت و تولید پادمتن‌ را به‌دنبال دارد؛ به همین دلیل بهترست به‌جای متن سیاه از اصطلاح پادمتن سیاه استفاده شود. روایات موازی، تکثّر معنایی، چندصدایی، تعیّن‌ناپذیری و تلاش برای دستیابی به زبان ناخودآگاه، پادمتن سیاه را به شعر زبان که یکی از گونه‌های شعر پست‌مدرن است، نزدیک می‌کند و کاربرد نمادها فرمی معمّا‌گونه به شعر می‌دهد که حاکی از پنهان‌سازی آگاهانه‌ی واقعیّت است. این ویژگی‌ها از مختصّات شعر هرمسی است که مبانی اگزیستانسیالیستی دارد؛ بنابراین پادمتن سیاه، گونه‌ای جدید با دغدغه‌های فلسفی است که ویژگی‌های شعر زبان و هرمسی را دربردارد و بیانگر تجربه‌های زیسته‌ی شاعر در مواجهه با سؤالات هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی است و سیاهی آن بر ابهام در شناخت دلالت دارد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Toxonomy of Dark Counter text

نویسنده [English]

  • farrokh latif nejad
Persian literature student / teacher
چکیده [English]

 
Post-structuralist thinking in literature caused the production of texts that lack an sequence of actions in narrative and intentional coherence. These writings, which are called non-text, are actually countertexts that popularize counterculture, and their purpose is to combat and change the conventional standards of syntax and rhetoric, the usual ways of thinking and traditions in culture. Dark countertext  , which was invented by one of the scholars of western philosophy named Dr. Mehdi Khabazi Kenari, was created as a result of the conflicts between his tradition and western philosophy, and he tries to solve it by reproducing the tradition. Therefore, the Dark countertext is an ontological and epistemological issue that shows how the poet looks at mankind and the world and how he lives in a philosophical perspective. Philosophically, blackness in Dark countertext means ontological and epistemological darkness and ambiguity, which is produced as a result of the subject's constant skepticism . It, also, indicates unrecognizability, constant transformation and endless traces from a linguistic point of view, it refers to the non-determinism of language and denies any origin and purpose for language. In this approach, language is living and dying and is in a constant struggle of conscious and unconscious. Language refers to itself to reveal its dysfunctional nature. Words in Dark countertext have independent and temporary territory. The temporary (in) coexistence of words indicates the impossibility of thinking about reality and its expression. Therefore, with Dark countertext, the world is not felt or understood, but merely written.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Darkcountertext
  • khabazikenari
  • Postconstructionism
  • ٍ Existentialism
  • languagepoetry
  • Hermeticpoetry
براهنی، رضا. (1374). خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم. تهران: مرکز.
چابک، مازیار. (1401). رخداد فهم؛ شرحی بر کارنامه‌ی شاعران هرمسی معاصر ایران. تهران: سیاهرود. 
خبازی‌کناری، مهدی. (۱۴۰۰). صفحه‌ی رسمی اینستاگرام، چرا من...،۲۶ /۱۱/۱۴۰۰
@dr.Khabbazikenari.mehdi
ـــــــــــــــــــ. (۱۴۰۱). صفحه رسمی اینستاگرام، آن زن...، ۲۹/۵/۱۴۰۱
@dr.Khabbazikenari.mehdi.
خبّازی‌کناری، مهدی؛ سبطی، صفا. (1401). متن سیاه. تهران: سیاهرود.
ـــــــــــــــــــ. (1402الف). صفحه‌ی تحلیل شعر. گفت‌و‌گوی اینستاگرامی با دکتر فرزاد میراحمدی. شناخت‌شناسی گونه‌های ‌نویسی شعر دهه‌ی هشتاد 3/1402. Tahlile.sher@‌.
ــــــــــــــــــــ. (1402ب). گفت‌و‌گوی اینستاگرامی با نویسنده‌ی کتاب رخداد فهم. 27/3/1402
ــــــــــــــــــــ. (در دست انتشار). متن سیاه. در مجموعه مقالات ایده‌پردازی در شعر معاصر. گردآوری و ویرایش علمی- ادبی: فرّخ لطیف‌نژاد رودسری، تهران: نگاه. تاریخ سخنرانی 29/8/1400 در فضای مجازی آکادمی شعر معاصر انجمن ترویج زبان و ادب فارسی.
دیلتای، ویلهلم. (1394). شعر و تجربه: نقّادی هنر. ترجمه‌ی منوچهر صانعی درّه‌بیدی، تهران: ققنوس.
عالی، فاطمه. (1390). «مار در اساطیر و ادبیّات فارسی». بهارستان سخن، دوره‌ی 7، شماره‌ی 17، صص 115-130‌.
عبّاسی زهان، مهدی؛ سجودی، فرزان. (1392). «تحلیل گرایش‌های پست‌مدرن در متن «دف» براهنی». تحلیل و نقد متون زبان و ادبیّات فارسی، شماره‌ی 18، صص 195-216.
کریمی، احمد؛ زال‌نژاد، هنگامه. (1395). «بررسی جلوه‌های نمادین طبیعت در اشعار محمّدرضا شفیعی کدکنی». زبان و ادبیّات فارسی، دوره‌ی 12، شماره‌ی 6، صص 89-120.
کمالی، مجید. (1400). «ملاحظه‌ای در باب متن سیاه». (در دست انتشار). در مجموعه مقالات ایده‌پردازی در شعر معاصر. گردآوری و ویرایش علمی- ادبی: فرّخ لطیف‌نژاد رودسری. تهران: نگاه. تاریخ سخنرانی 29/8/1400 در فضای مجازی آکادمی شعر معاصر انجمن ترویج زبان و ادب فارسی.
گادامر، هانس گئورگ. (1400). من کیستم و تو کیستی شرحی بر مجموعه شعر بلور تنفّس پاول سلان و دو مقاله‌ی دیگر. ترجمه‌ی مازیار چابک، تهران: مولی.
لطیف‌نژاد رودسری، فرّخ. (1396). نحوه‌ی تشکیل و دریافت متن در اشعار معاصر (نیما، سپهری، باباچاهی) بر اساس نظریّات شناختی بوگراند- درسلر و استاک‌ول. تهران: سخن.
مقدّسیان، محمّدرضا. (1401). نگاهی به رقص در غبار اوّلین فیلم اصغر فرهادی به شیرینی زهرمار. https://www.filimo.com/shot/129346، آخرین به‌روزرسانی: 27/3/1402.
هوور، پل. (1394). شعر پست‌مدرن بلک مونتاین، نسل بیت، مکتب نیویورک، شعر زبان، شعر پرفورمنس و ... . ترجمه‌ی علی قنبری، تهران: بوتیمار.
Beaugrande, Robert & Dressler, Alain Wolfgang. (1981). An Introduction to Text Linguistics. London: Longman
Digitally reformatted. (2002). (Last modified: 8 September 2014).
Derrida, Jacques. (2005). Sovereignties in Question. The Poetics of Paul Celan: Fordham University Press.
Huppert, H. (1988). Spiriteull. Ein Gespräch mit Paul Celan, S. 321.