امید شاه‌مرادی؛ محمدجعفر یاحقی؛ عارف نوشاهی
چکیده
به دلیل فقدان نسخههای خطّی معتبر از دیوان برخی شاعران، سفینهها و جنگهای شعری ازجمله مهمترین متونی هستند که میتوان از آنها، در جهت تصحیح و بازتصحیح دیوانها، استفاده کرد. هرچه قدمت این ...
بیشتر
به دلیل فقدان نسخههای خطّی معتبر از دیوان برخی شاعران، سفینهها و جنگهای شعری ازجمله مهمترین متونی هستند که میتوان از آنها، در جهت تصحیح و بازتصحیح دیوانها، استفاده کرد. هرچه قدمت این سفینهها بیشتر باشد، معمولاً ضبطهای صحیحتر و اصیلتری دارند. مجموعهی لطایف و سفینهی ظرایف، تألیف سیف جام هروی، یکی از مهمترین سفینههایی است که در پایان قرن هشتم و ابتدای قرن نهم هجری، در شبهقارّه نوشته شده است. با اینکه موضوع اصلی این اثر بلاغت است، جامع سفینه، اشعار فراوانی را از شاعران کمنام و مشهور، در آن گرد آورده است که میتوان از آن در جهت پیشبرد مطالعات ادبی بهره برد؛ ازجمله مهمترین کاربردهای این سفینه، یکی این است که میتوان از آن برای بازیابی و بازتصحیح اشعار برخی شاعران استفاده کرد. در این پژوهش، با تکیه بر مجموعهی لطایف، 42 بیت نویافته از شاعرانی که دیوان آنها به چاپ رسیده، ارائه شده است؛ این شاعران عبارتند از: امیرمعزّی، نظامی گنجوی، ظهیر فاریابی، شمس طبسی، ناصر بجه شیرازی، نزاری قهستانی، حسن کاشی، ابنیمین، عبید زاکانی و جهان‌ملک خاتون. همچنین در این مقاله، با تکیه بر مجموعهی لطایف، برخی ضبطهای ناصحیح موجود در دیوان چند شاعر تصحیح شده است، تا بر اهمّیّت این سفینه از این جهت نیز تأکید شده باشد. واژههای کلیدی:
