دوره 16 (1403)
دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
موضوعات = متون نظم
تعداد مقالات: 71
بررسی چرایی و چگونگی ضد هنجار زبانی- اخلاقی در شعر بازگشت
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 105-128
چکیده
چکیده جریان بازگشت دورهای نسبتا طولانی از ادبیات فارسی به ویژه شعر را شامل میشود که از اواخر عصر صفوی آغاز شده و به دورهی مشروطه ختم میشود. گرایش به بیپردگیهای زبانی، رکاکت لفظ و مضمون و بهطورکلّی ... بیشترمقایسهی تحلیلی دو بازنویسی خلّاق در سرودههای مهدی حمیدی شیرازی
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 129-152
چکیده
در میان شاعران معاصر، مهدی حمیدی شیرازی نامی آشنا و آثاری ماندگار بهویژه در عاشقانهسرایی دارد. دو مثنوی «موسی» و «بتشکن بابل» دو سرودهی معروف او هستند که توانایی او را در سرودن اشعار ... بیشتربررسی پیرنگ حکایت های بوستان سعدی
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 153-174
چکیده
سعدی در بوستان برای اندیشه های خود حکایتپردازی را در طرح این اثر به کار برده و آن را برای زمینه سازی آموزش عبرت و حکمت قرار داده است؛ به طوری که بوستان در میان آثار او از منظر داستاننویسی جایگاه ویژه دارد. ... بیشترمقاله کوتاه: رخ به خون شستن کاسهگردانان (شرحی نو از یک بیت حافظ)
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 201-211
چکیده
دیوان حافظ سرشار از ابیات بحثانگیز است در این سیاهه نیز نگارنده به نقد شروح یکی از این ابیات بحثانگیز پرداختهاست. در بادی نقص شروح قبلی نمودار گردیدهاست که شامل: توجه نکردن به فضای کلی غزل، شرح ... بیشترتحلیل ابیاتی از دیوان خاقانی شروانی همراه با نقد شروح پیشین
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 113-136
چکیده
خاقانی شروانی یکی از بزرگترین و خاصترین شاعران فارسیزبان است. پیچدگی و چندلایگی اشعار این شاعر یکی از وجوه ممتاز و خاصبودن شعر اوست. گواه دشواری اشعار او، وجود انواع شروح متقدم چون شادیآبادی ... بیشترنوآوری های یغمای جندقی در هجوسرایی
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 181-198
چکیده
علیرغم اهمیت هجو در مطالعات روانشناسی، جامعهشناسی و ادبیات، این نوع ادبی هنوز به گونهای بایسته، مورد توجه واقع نشده است. نگاهی اجمالی به پژوهشهای انجام شده دربارهی آن، در مقایسه با سایر ... بیشترانتساب قطعهای از کمالالدّین اسماعیل به فرخاری در تذکرةالشّعرای دولتشاه سمرقندی (مقاله کوتاه)
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 199-204
چکیده
یکی از زمینههای پژوهشی دربارهی جُنگها و سفینهها، بررسی انتسابهای اشعار در برخی از آنهاست که گاه به اشتباه آمده و سبب شده است تا محقّقان و پژوهشگران حوزهی تاریخ ادبیات به سفینهها و بیاضها ... بیشترمقایسهی صورت و معنا در غرلیات خواجوی کرمانی و جلالالدین عضد
دوره 10، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 69-94
چکیده
غزل یکی از مهمترین قالبهای شعر فارسی است که شاعران در سرودن این قالب گاه از یکدیگر تأثیر و تأثر میپذیرند و این مسأله یعنی تأثیرگذاری گذشتگان در آیندگان یا شاعران معاصر از یکدیگر، امری بدیهی و مسلم ... بیشتربیست و پنج بیت نویافته از همام تبریزی در سفینة یحیی توفیق (مورّخ 754 ق.) و جُنگ شمارة 534 کتابخانة مجلس (سدة 10 ق.)
دوره 10، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 215-226
چکیده
اغلب سفینهها، بیاضها و جُنگهای شعری، به دلیل دربرداشتن آگاهیهای ارزشمند و ابیات منتخب، از منابع جنبی مهم در تصحیح انتقادی آثار منظوم و نیز پژوهشهای شعرشناسی به شمار میآیند. یکی از این جُنگها، ... بیشترکانونی سازی در اشعار روایی نیما یوشیج
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 93-108
چکیده
نیما یوشیج یکی از شاعران معاصر است که در میان اشعار دیوان او صد و هفتاد و یک شعر از تکنیک کانونی پردازی روایت به طور کامل بهره برده است. هدف اصلی این پژوهش کشف و شناخت انواع کانونیسازی در این اشعار بر ... بیشتراصلاحیهای بر شرحهای یک بیت از دیوان خاقانی
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 171-178
چکیده
عرصة خاقانیپژوهی هنوز راههای نرفته بسیار دارد. یکی از این راهها سامان دادن به شرح دیوان این شاعر پیچیدهگوست. در مقالة حاضر، شرحهای بیت «چو باشه دوختهچشمی به سوزن تقدیر/ چو لاشه بستهگلویی ... بیشترشیوه های اجرایی اشعار محلی در ایران
دوره 9، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 69-92
چکیده
مطالعات شعرشناسی در ایران در دو حوزۀ شعر رسمی و شفاهی ممکن است. در حوزۀ شعر شفاهی مطالعات ممکن نمیشود مگر در تلازم و ارتباط آن با موسیقی؛ زیرا در ایران همواره شعر و موسیقی همراه و همسایه بودهاند. شکلهای ... بیشترمرگ و مرگاندیشی در اشعار شفیعیکدکنی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 67-86
چکیده
مرگ پدیدهای ناشناخته است که همواره ذهن و اندیشهی بشر را به خود مشغول کرده است. شاعران و اندیشمندان هر ملتی نیز دیدگاههای متفاوتی دربارهی مرگ و هستی دارند که آنها را در قالبهای مختلف هنر و ادبیات ... بیشترنگاهی به تصحیح منظومة همای و همایون به اهتمام کمال عینی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 167-182
چکیده
منظومة همای و همایون سرودة خواجوی کرمانی، شاعر عارف قرن هشتم، از زمرة آثار عاشقانهایست که در آن، عشق آتشین همای، شاهزادة شام، به همایون، دختر فغفور چین، به نظم کشیده شده است. این منظومه برای نخستینبار ... بیشترکارکردهای هنری ردیف دردیوان عطارنیشابوری
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 145-168
چکیده
چکیده: ردیف مختص زبان فارسی است، زیرا ردیف با زبان فارسی یک نوع پیوستگی طبیعی دارد که در ادب هیچ زبانی، به وسعت شعر فارسی نیست. ردیف در بردارنده موسیقی و مایه قدرت نمایی شاعران است. در این پژوهش تلاش گردید ... بیشتر«خیال» و «ترک ادب شرعی» (تبیین رابطۀ مضامین مبتنی بر ترک ادب شرعی در متون تغزّلی، با مقولۀ خیال)
دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 153-178
چکیده
پرسش اساسی مقالۀ حاضر آن است که چرا در متون تغزّلی و یا در متون عارفانۀ بهرهمند از نمادپردازیهای ادبِ عاشقانه، گاهی با مضامین مبتنی بر ترک ادب شرعی روبروییم؟ منشاء پیدایش اینگونه مضامین چیست؟ و آیا ... بیشترعطای کثیر؛ شرح بیتی از حافظ
دوره 8، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 21-30
چکیده
چکیدهبیت «نعیم هر دو جهان پیش عاشقان به جوی/ که این متاع قلیل است و آن عطای کثیر» با ضبطها و معانی متفاوتی در تصحیحها و شرحهای دیوان حافظ آمده است. این مقاله ضمن بررسی این موارد، در پی آن است تا ... بیشترتحلیل ساختار تخیلی داستان «تشنه و دیوار» مثنوی براساس ساختارهای نظام تخیل در آرای ژیلبر دوران
دوره 8، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 51-70
چکیده
بررسی ماهیت خیال و ساختار تخیلیای که شاعران و هنرمندان بر مبنای آن تفکر میکنند، در مباحث نقد ادبی و هنری از جایگاه والایی برخوردار است. مبنای بسیاری از رمزگشاییهای متنی امروزه بر عهده کاوش-هایی در ... بیشتربررسی نه رباعی خیامانهی عطار
دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 151-170
چکیده
در میان پژوهشهای مربوط به خیام، تحقیق در رباعیّات خیامانۀ دیگر شاعران، بهویژه رباعیّات خیامانۀ عطار مغفول ماندهاست. از میان آثار متعدد منسوب به عطار، نه اثر به عنوان آثار مسلم الصدور او شناخته شده ... بیشترناقوس بوسیدن در قصیده ی ترسائیهی خاقانی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 25-40
چکیده
ناقوس بوسیدن در قصیدهی ترسائیهی خاقانیچکیدهآنچه در این پژوهش بررسی خواهد شد، بیت زیر از قصیدهی «ترسائیه»ی خاقانی است:روم ناقوس بوسم زین تحکّم شوم زنّار بندم زین تعدّادر سالهای اخیر، برخی ... بیشترساختِ رابطهی تعلیلی ـ استنتاجیِ جملات در ابیاتِ شعر حافظ
دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 117-140
چکیده
در شعر حافظ یکی از برجستهترین رابطههایی که دو جمله یا دو مصراعِ یک بیت را از نظر معنایی به هم پیوند می-دهد، رابطۀ تعلیلی ـ استنتاجی است. این نوع رابطه، الگوی ساخت بسیاری از ابیاتِ شعر اوست. به طوری که ... بیشتربررسی دلایل اثرگذاری ابیات بی تصویر در دیوان حافظ
دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 183-214
چکیده
چکیدهدر بیشتر تعاریفی که تاکنون از شعر شنیدهایم، تخیّل محوریترین عنصر شعری است. و بسیاری معتقدند بدون حضور آن شعری وجود نخواهد داشت.در نگاه اول، عامل اصلی زیبایی، دلانگیزی و اثرگذاری بسیاری از اشعار ... بیشترقافیه و مضمون آفرینی با تکرار قافیه در غزلیات صائب تبریزی
دوره 7، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 57-84
چکیده
قافیه یکی از مزایای عمدۀ کلام موزون است که هم در موسیقی شعر نقش اساسی دارد و هم مرکز ثقل بیت و مایۀ توجه مخاطب است. از مهمترین ویژگیهای قافیه این است که عواطف شاعر را سامان میدهد و مخاطب را مجبور میکند ... بیشترمسعود سعد از دیدگاه شاعران نزدیک به زمان او
دوره 7، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 85-104
چکیده
مسعود سعد یکی از شاعران بزرگ ایران در نیمة دوّم قرن پنجم هجری است. او که از پیشروان تحوّل شعری در آن دوره به شمار میآید، مورد توجّه شاعران معاصر و نزدیک به دوران خود بوده است. برخی از این شاعران از جمله ... بیشترنوع ادبی سوگندنامه
دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 1-24