دوره 16 (1403)
دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
موضوعات = حماسه و اسطوره
تعداد مقالات: 16
بررسی دگردیسیهای روایات فریدون از اوستا تا طومارهای نقالی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 دی 1403
چکیده
در پی واکاوی روایات فریدون در اوستا و متون پیش از اسلام، شاهنامه، تواریخ دورهی اسلامی و طومارهای نقالی روشن شد که اگرچه در کلیات، روایات این متون با شاهنامه همسو هستند، اما تطورات و دگردیسیهایی ... بیشترگونهشناسی و ساختار غزل-داستانهای قلندری
دوره 16، شماره 3 ، آذر 1403، ، صفحه 59-78
چکیده
شاعران قلندریسرا بهمنظور بیان تجربههای شخصی خود از قالب غزل به شکلهای مختلف استفاده کردهاند. یکی از گونههای غزل قلندری، شکل و ساختار داستانی دارد و شاعر با بهرهگیری از تمام عناصر اصلی داستان، ... بیشتربررسی برخی نکات و اشارات اساطیری، حماسی و فولکلوریک مربوط به اسب در خمسه نظامی گنجوی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 241-266
چکیده
اسب در زندگی مردمان کهن اهمیت بسیاری داشته است و همین امر باعث شده تا هالهای از اشارات و ارجاعات فرهنگی پیرامون آن شکل گیرد. در بیشتر شاهکارهای ادبیِ قدیم، اسب نقش و جایگاه ویژهای دارد. ما در جستارِ ... بیشتررمزگشایی از مضمون شکار در هفتپیکر بر اساس رویکرد اسطورهشناختی
دوره 11، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 43-62
چکیده
مفاهیم اسطورهای به دلیل گستردگی آنها در عمق ساختارهای ذهنی انسان قسمت وسیعی از زیرساختهای وجودی ما را تشکیل دادهاند. شکار نیز به منزله آیینی بنیادین و دیرینه و به دلیل شاخصههای اسطورهای در دایره ... بیشترکهنالگوی خدای شهیدشونده؛ تحلیل موردی تصویر اسطورهای قیام میرزای جنگلی در شعر شاعران گیلانی
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 23-42
چکیده
سرریزشدن بنمایهها (Motiv) و بینش اساطیری، چه در قالب بازتولید و بازآفرینی اسطورههای کهن و چه در خلق اسطورههای مدرن، نشانگر ریشهداری اساطیر در ذهن و زبان و جان و جهان بشر و گریزناپذیری او ... بیشتر«بررسی کارکردهای تقدیرباوری و پیشگویی در منظومههای حماسی پس از شاهنامه
دوره 10، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 47-68
چکیده
یکی از موضوعات و بنمایههای اسطورهای که در حماسههای ملّی با آن روبهرو هستیم، بنمایهی تقدیر و سرنوشت است. در این باور، سرنوشت آدمی به نوعی تقدیر وابسته است که از طرفی پیروزی و شادمانی و از طرف ... بیشترتحلیل ساختاری الگوهای متکرر داستانهای کودکان طردشده در شاهنامه و دیگر اساطیر
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 85-104
چکیده
عناصر مشترک در فرهنگ و ادبیات ملل مختلف فراوان دیده می شود که یافت و تحلیل دلایل آن، کمک می کند تا در صورت لزوم، زمینههای اشتراک و نزدیکی فرهنگها تقویت شود. یکی از شباهت-های موجود در ادبیات فارسی و ادبیات ... بیشتربنیانِ زروانی ناکُشتن و به بند کِشیدن ضحّاکِ شاهنامه
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 1-22
چکیده
مطابق شاهنامه، آنگاه که فریدون بر ضحّاک چیره میشود، دو بار ارادهی کُشتنِ او میکند که هر دو بار سروشِ خجسته، فریدون را از کُشتن ضحّاک بازمیدارد و بند کردنِ او را بهتر می-داند. پیش از این، در توجیه ... بیشترغیبت بهرام گور (بررسی مضمونی حماسی- اساطیری در روایاتِ پایانِ زندگیِ بهرام پنجم ساسانی)
دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 27-60
چکیده
این مضمون که کسی به غار، چاه، گودال، قبر، زیر زمین و... می رود و در آنجا عروج می کند و غایب می شود یا زندگانی ابدی می یابد و تا رستاخیز زنده می ماند/ می خوابد تا در آخرالزمان ظاهر شود، نمونه های مختلفی در روایات ... بیشتربازتاب خویشکاری «وایو » در منظومه های حماسی ملی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 131-156
چکیده
بازتاب خویشکاری «وایو» در منظومههای حماسی ملی چکیدهوایو یکی از مرموزترین خدایان هندوایرانی است است که برخلاف دیگر ایزدان مزدایی، حاملِ مفهومی از تقابل دوگانهی حیات و مرگ است. از وی در ریگودا، ... بیشتربازشناخت نظریة «گذار فرامن قوم ایرانی از احکام غریزهمحور شاه» در داستان سیاوش (با تکیه بر دیدگاه ادبیـ روانکاوانة فروید)
دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 97-116
چکیده
این جستار ، بر بنیاد دیدگاههای فروید به طرح دیدگاهی ادبیـ روانکاوانه میپردازد؛ اساس این دیدگاه، بر یافتن پاسخِ این پرسش استوار است که آیا میتوان به وسیلهی نقد روانکاوانهی داستان سیاوش، پیوندی ... بیشترتحلیل ساختار اسطورهی «باد» در شاهنامه
دوره 7، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 153-170
چکیده
باد، این قدرت نیرومند و نامرئی طبیعت، که بخش بزرگی از اساطیر کهن ایرانی را به خود اختصاص داده است، با نامهای «وای» یا «وایو»، «وات»، «واته» و...در گسترهی اساطیر ایران و برخی ملل ... بیشترفریدون دهقان، کاوه آهنگر و ضحاکْ دیو
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 1-28
چکیده
از میان پژوهندگان شاهنامه، علی حصوری و به پیروی از او احمد شاملو بر آن است که ضحّاک در پی بازسازیِ جامعهی اشتراکی و بیطبقه، جمشید را که مطابق با اوستا، داراییِ دیوان (به گمان حصوری تودهی مردم) را ستانده ... بیشترگرشاسب؛ شبهقهرمانِ حماسهی اسدی
دوره 6، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 93-116
چکیده
امروزه بررسی متون گذشته از منظرهای نوین یکی از محورهای بنیادین مطالعات ادبی است. در این میان نقد اسطوره شناختی یا کهن الگویی که رویکردی تلفیقی از علومی چون روانشناسی و انسانشناسی است از اهمیتی ویژه ... بیشتراسطورة زادنِ زروان؛ گذار از زن سروری به مردسالاری و انعکاسِ آن در شاهنامه
دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 27-54
چکیده
یکی از آیین های باستانی که ظاهراً در اواخر دورة هخامنشی از بطن دین زردشتی منشعب شده، آیین زروانی است. در این عصر، گروهی از زردشتیان با تأمل در دو مینوی نخستین؛ یعنی اهورامزدا و اهریمن به این باور دست یافتند ... بیشترتحلیل میتوسهای روایی لشکرکشی کیکاوس به مازندران در شاهنامه
دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 151-176