مجله علمی پژوهشی شعرپژوهی (بوستان ادب) دانشگاه شیراز
سیر تکاملی سلوک در داستان شیخ صنعان عطار بر اساس مفهوم «امتزاج افق‌ها»‌ی هرمنوتیک گادامر
سیر تکاملی سلوک در داستان شیخ صنعان عطار بر اساس مفهوم «امتزاج افق‌ها»‌ی هرمنوتیک گادامر

مژگان عیوضی؛ داوود رمضانی پارسا؛ محمدحسین نیکداراصل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 شهریور 1403

https://doi.org/10.22099/jba.2024.47927.4426

چکیده
  در طبقه‌بندی آثار منظوم عطار، «منطق‌الطیر» جایگاه خاصی دارد و در این منظومه داستان بلند «شیخ صنعان» چه از نظر مهارت قصه‌پردازی و چه از دیدگاه پرداختن به معانی بلند عرفانی موقعیتی ممتاز دارد. ...  بیشتر
منظومه ی «اسرارالولایة» راز شیرازی: حماسه‌ای دینی‌عرفانی
منظومه ی «اسرارالولایة» راز شیرازی: حماسه‌ای دینی‌عرفانی

رضا جوان؛ کتایون کتیبه؛ سمیرا بختیاری‌نسب

دوره 16، شماره 3 ، آذر 1403، ، صفحه 99-146

https://doi.org/10.22099/jba.2024.46832.4362

چکیده
  منظومه‌ی اسرارالولایه از آثار میرزاابوالقاسم رازشیرازی، عارف شیعی قرن سیزدهم هجری‌قمری، است. پژوهش حاضر که به شیوه‌ی توصیفی‌-تحلیلی و با کمک منابع کتابخانه‌ای و مراجعه به چهار نسخه‌ی خطّی و یک نسخه‌ی ...  بیشتر
تجلّی آوای مرغان به مثابه عنصر بلاغی و بوطیقایی در منتخب شعر پارسی بر مبنای نظریة زائوم
تجلّی آوای مرغان به مثابه عنصر بلاغی و بوطیقایی در منتخب شعر پارسی بر مبنای نظریة زائوم

رویا بهادرانی باغبادرانی؛ محسن محمدی فشارکی

دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 31-56

https://doi.org/10.22099/jba.2023.47312.4394

چکیده
  آفرینش صورخیال آوای مرغان (ایماژ) در ادب فارسی به سه صورت تجلی ‌یافته‌ است: اول ازطریق جاندارپنداری و نهادن کلام به زبان مرغان، دوم ازطریق حسی که صدای پرندگان به شاعر یا نویسنده می‌دهد و سوم بازتاب عینی ...  بیشتر
ضرورت تصحیح مجدد «مثنویّات ستّه» شاه داعی الله شیرازی
ضرورت تصحیح مجدد «مثنویّات ستّه» شاه داعی الله شیرازی

خدیجه کیانی؛ محسن محمدی فشارکی

دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 81-96

https://doi.org/10.22099/jba.2022.41297.4095

چکیده
  ضرورت تصحیح مجدّد «مثنویّات ستّه» شاه­­داعی­الله شیرازی خدیجه کیانی*محسن محمدی فشارکی** چکیده شاه­داعی­الله شیرازی از بزرگ­ترین عارفانی است که در قرن نهم هجری می­زیسته و آثار ...  بیشتر
بررسی فنا و بقا از منظر سنایی بر مبنای سنت اول عرفانی
بررسی فنا و بقا از منظر سنایی بر مبنای سنت اول عرفانی

سمانه جاری؛ محمدرضا نصراصفهانی

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 65-90

https://doi.org/10.22099/jba.2019.33491.3379

چکیده
  فنا و بقا از مهم­ترین مباحث سنت اول عرفانی است و در عرفان اسلامی جایگاه ویژه­ای دارد و در آثار شعرا و عرفا به شکل­های گوناگونی متجلی شده است. هریک از عرفا کوشیده­اند تا با استفاده از تجارب شخصی خود ...  بیشتر
نقش تشبیه در خوشه خوشه کردن حکایتهای تمثیلی دفتر سوم مثنوی معنوی
نقش تشبیه در خوشه خوشه کردن حکایتهای تمثیلی دفتر سوم مثنوی معنوی

عبداله واثق عباسی؛ محمد چهارمحالی؛ حسین صادقی

دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 264-289

https://doi.org/10.22099/jba.2019.32467.3298

چکیده
  «تشبیه» در پدیدآمدن حکایت‌ها در دفتر سوم مثنوی معنوی نقش بسزایی دارد و باعث پدیدآمدن نوع خاصی از حکایت‌های تمثیلی گردیده‌ است که در این مقاله از آن­ها با عنوان «حکایت‌های تمثیلی خوشه‌ای ...  بیشتر
تحلیل طرحواره‌های قدرتی در غزلیّات شمس و پیوندآن باالگوی جهان‌بینی مولانا
تحلیل طرحواره‌های قدرتی در غزلیّات شمس و پیوندآن باالگوی جهان‌بینی مولانا

حسن توفیقی؛ علی تسنیمی؛ مهیار علوی مقدّم

دوره 11، شماره 4 ، اسفند 1398، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22099/jba.2019.30785.3155

چکیده
  «طرحواره‌های تصویری» که در حوزۀ زبان‌شناسی شناختی، بر نقش تجربه در شناخت تأکید می‌ورزند، طرح‌هایی از تجربه‌های جسمانی هستند که در ذهن شکل می‌گیرند و انسان را قادر می‌سازند مفاهیم پیچیده و ...  بیشتر
سیر تحول مفهومی واژة
سیر تحول مفهومی واژة "خود" در منطق‌الطیر بر اساس فرایند فردیت

لیلا غلامپور آهنگرکلایی؛ محمود طاووسی؛ شهین اوجاق علیزاده

دوره 11، شماره 4 ، اسفند 1398، ، صفحه 165-184

https://doi.org/10.22099/jba.2019.29211.2991

چکیده
  واژه‌ی "خود"یا "خویشتن" در دو حوزة دستور زبان فارسی و روانشناسی کاربرد فراوانی دارد. خود به همراه خویش و خویشتن در دستور زبان فارسی به عنوان ضمیر مشترک به کار می‌رود و در روانشناسی یونگ، خود مظهر "تمامیت" ...  بیشتر
گونه شناسی ساخت های قالبی در رباعیات مولوی
گونه شناسی ساخت های قالبی در رباعیات مولوی

شهین حقیقی؛ طاهره جوشکی

دوره 11، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22099/jba.2018.30043.3074

چکیده
  گفتار قالبی‌شده یا کلیشه‌های زبانی، از جمله امکانات زبان عامیانه برای بیان مطلب هستند که به ویژه در محاوره‌های عادی روزمره، کاربردی گسترده دارند. بسامد کاربرد عبارت‌ها و گزاره‌های قالبی در متون ادبی ...  بیشتر
خدای وحدت وجودی و تصاویر برآمده از آن در آثار منظوم عطار نیشابوری
خدای وحدت وجودی و تصاویر برآمده از آن در آثار منظوم عطار نیشابوری

ایمان زرگران؛ حسینعلی قبادی؛ همایون جمشیدیان

دوره 11، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 19-42

https://doi.org/10.22099/jba.2018.28545.2939

چکیده
  اندیشه وحدت وجود یکی از اندیشه های غالب در عرفان است. عطار نیشابوری نیز به عنوان یکی از نمایندگان عرفان اسلامی، طبیعتاً از اندیشه وحدت وجود متاثر بوده است. بسیاری از تصاویری که عطار نیشابوری از خداوند ...  بیشتر
بازشناسی شعر و اندیشة مشرقی شیرازی
بازشناسی شعر و اندیشة مشرقی شیرازی

غلامحسین فهندژ سعدی؛ زرین واردی

دوره 11، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 63-88

https://doi.org/10.22099/jba.2018.28344.2908

چکیده
  چکیده حکیم حسن مشرقی شیرازی از عرفای شیعی و از سخن‌سرایان اواخر قرن دهم و نیمة اوّل قرن یازدهم ه.ق است که در هیچ‌یک از تذکره‌ها مطلبی در بارة او نیامده است. مجموعه آثار مشرقی شیرازی در یک دیوان گردآوری ...  بیشتر
واکاوی مقایسه‌ای کهن‌الگوی پیردانا در سه منظومه‌ی منطق‌الطیر، مصیبت‌نامه و الهی‌نامه عطار (با بیان تقابل پیردانا با مفهوم انسان کامل در عرفان و فلسفه)
واکاوی مقایسه‌ای کهن‌الگوی پیردانا در سه منظومه‌ی منطق‌الطیر، مصیبت‌نامه و الهی‌نامه عطار (با بیان تقابل پیردانا با مفهوم انسان کامل در عرفان و فلسفه)

پروین گلی زاده؛ نسرین گبانچی

دوره 11، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 105-128

https://doi.org/10.22099/jba.2018.30259.3092

چکیده
  تجلی روح الهی در وجود انسان کامل را در عرفان تعبیر به عشق به ذات حق می‌کنند. در عرفان روح انسان در حال تعالی و سلوک به سوی حق است. انسان کامل در آخرین مرحله‌ی سلوک (فنا) حقیقتی خداوندوار هم‌چون سی مرغ عطار ...  بیشتر
همانندی‌های دیالکتیکی مولانا و هگل
همانندی‌های دیالکتیکی مولانا و هگل

محمدیوسف نیری؛ محمدحسین نیکداراصل؛ جلیل خلیلی جهرمی

دوره 10، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 191-214

https://doi.org/10.22099/jba.2017.25694.2697

چکیده
  برخی به شکلی گذرا به همانندی‌های دیالکتیکیِ هگل و مولانا پرداختهاند، امّا حاصل کارشان بیشتر ادبی است تا فلسفی؛ زیرا از هگل که به غموض در نوشتههایش حتّی در زبان آلمانی شهره است، آن گونه که باید اطّلاعی ...  بیشتر
پارادوکس محتوایی در شعر فارسی
پارادوکس محتوایی در شعر فارسی

احمد گلی؛ سردار بافکر عجب شیر

دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 129-152

https://doi.org/10.22099/jba.2017.24940.2625

چکیده
  چکیده متناقض‌نمای محتوایی، کلامی است که در آن خود مفاهیم دارای تناقض بوده و با هر زبانی بیان شود، باز هم، تعجب‌انگیز و متناقض به نظر می‌رسد، مثلاً اگر به جای «آزادی را گرفتاری دانستن» «گرفتارِ ...  بیشتر
تحلیل کهن‌الگویی الهی نامه ی عطار (داستان زن صالحه) بر اساس نظریات یونگ
تحلیل کهن‌الگویی الهی نامه ی عطار (داستان زن صالحه) بر اساس نظریات یونگ

حسن علی پورمند؛ رویا روزبهانی

دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 23-44

https://doi.org/10.22099/jba.2017.24904.2623

چکیده
  نقد کهن‌الگویی یکی از رهیافت‌های اصلی نقد ادبی معاصر و مبتنی بر نقد روان‌شناختی است که به کشف ماهیت کهن‌الگوها و نقش آن‌ها در ادبیات می‌پردازد. آثار عرفانی همچون بسیاری از آثار ادبی دیگر منعکس کننده ...  بیشتر
تحلیل اسطوره‌ی آفرینش در منطق‌الطیر عطار با تکیه بر قداست اصل و بن
تحلیل اسطوره‌ی آفرینش در منطق‌الطیر عطار با تکیه بر قداست اصل و بن

لیلا غلامپور آهنگرکلایی؛ محمود طاووسی؛ شهین اوجاق علیزاده

دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 129-150

https://doi.org/10.22099/jba.2017.25336.2667

چکیده
  تحلیل اسطورة آفرینش در منطق‌الطیر عطار چکیده اسطورة آفرینش یکی از مضامین محوری اساطیر جهان را تشکیل می‌دهد. این پژوهش بر آن است تا نمادهای بکار رفته در منطق‌الطیر را به عنوان یک اثر نمادین با اسطورة ...  بیشتر
بررسی رابطه ی «حافظ و خدا» در ساحت همسخنی و گفتگویی
بررسی رابطه ی «حافظ و خدا» در ساحت همسخنی و گفتگویی

فرزاد بالو؛ مرجان نیک فر

دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 19-38

https://doi.org/10.22099/jba.2017.23938.2532

چکیده
  یکی از دستاوردهای ارزشمند میراث صوفیه در مقام مقایسه با فقه ، فلسفه و کلام ، تعریف و تلقی خاصی از رابطه ی انسان با خداست که آن را ازرابطه ی انسان و خدا در نظام فقهی ، فلسفی و کلامی متمایز می سازد و به رابطه ...  بیشتر
تحلیل منطق الطیر و مصیبت نامه‌ی عطار نیشابوری بر اساس نظریه‌ی سازنده گرایی ویگوتسکی و برونر
تحلیل منطق الطیر و مصیبت نامه‌ی عطار نیشابوری بر اساس نظریه‌ی سازنده گرایی ویگوتسکی و برونر

غلامرضا پیروز؛ عفت سادات غفوری

دوره 9، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 19-44

https://doi.org/10.22099/jba.2017.22082.2370

چکیده
  سازنده‌گرایی به عنوان نظریه‌ای نوین در حوزه‌ی فلسفه‌ی تعلیم و یادگیری، قابلیت تحلیل و بررسی متن‌های تعلیمی و عرفانی را داراست. طبق این نظریه، انسان‌ها در درک و یادگیری مفاهیم و واقعیت‌ها به نحو بارزی ...  بیشتر
مطالعۀ بینامتنی تمثیل در معارف بهاءولد و مثنوی مولانا
مطالعۀ بینامتنی تمثیل در معارف بهاءولد و مثنوی مولانا

ناصر جابری

دوره 9، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 45-68

https://doi.org/10.22099/jba.2017.4071

چکیده
  معارف بهاءولد یکی از مهمترین آثاری است که بر مثنوی تأثیر شگرفی داشته است و تاکنون دربارۀ برخی از وجوه این تأثیرگذاری مطالعه نشده است؛ تمثیل از این جمله است. در این تحقیق ضمن لحاظ نظریۀ بینامتنیّت، تأثیرگذاری ...  بیشتر
آسیب شناسی شروح مثنوی از حیث بی توجهی به سنت عرفانی مولانا
آسیب شناسی شروح مثنوی از حیث بی توجهی به سنت عرفانی مولانا

احسان رئیسی

دوره 9، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 93-116

https://doi.org/10.22099/jba.2017.4037

چکیده
  جایگاه و اهمیت مثنوی در بیان موضوعات عرفانی و اقبال مخاطبان به آن موجب شد شرح نویسی بر این منظومه‌ی مهم آغاز شود و اندک اندک به عنوان جریانی ادبی- عرفانی در زمانها و مناطق گوناگون رواج یابد. شروح مثنوی ...  بیشتر
داستان دقوقی از منظر ادبیات شگرف
داستان دقوقی از منظر ادبیات شگرف

مصطفی غریب؛ محمد بهنام فر

دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 141-166

https://doi.org/10.22099/jba.2017.3962

چکیده
  ادبیات وهمناک یکی از انواع ادبی است که اگر در آثار ادبی فارسی، جستجو شود، نمونه‌هایی عالی از این نوع ادبی و زیرشاخه‌های آن یافت‌می‌شود. از جمله ویژگی‌های بارز داستان‌های وهمناک، وجود رویداد‌هایی ...  بیشتر
جلوه های هنری و تصویری در رباعیات مولوی
جلوه های هنری و تصویری در رباعیات مولوی

سعاد سواری؛ محمدرضا صالحی مازندرانی؛ پروین گلی زاده

دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 71-104

https://doi.org/10.22099/jba.2017.3765

چکیده
  چکیده جلوه های هنری و تصویری در رباعیات مولوی تصاویر شعری از عوامل مهمّ ایجاد زیبایی، گیرایی و تأثیرگذاری، کلام به‌ویژه در شعرند که سخن را بلاغت و تازگی می‌بخشند. این نوع زیبایی‌ها نظیر تشبیه، استعاره، ...  بیشتر
نقد و بررسی نمودهای خودشکوفایی در منطق‌الطیر عطار بر اساس نظریه‌ی راجرز
نقد و بررسی نمودهای خودشکوفایی در منطق‌الطیر عطار بر اساس نظریه‌ی راجرز

بیژن ظهیری ناو؛ محمود رضایی دشت ارژنه؛ زهرا محمد حسنی صغیری

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 95-112

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3675

چکیده
  گرایش فطری انسان به خودشکوفایی و کمال، به‌ویژه وقتی که ادبیات به حوزه‌ی عرفان قدم می‌گذارد و با چاشنی شریعت و طریقت آمیخته می‌گردد، گستره‌ی عظیمی از ادبیات ایران‌‌شهر را به خود اختصاص داده است. منطق‌الطیر ...  بیشتر
شطح و شیوۀ بیان آن در مثنوی
شطح و شیوۀ بیان آن در مثنوی

ناصر جابری؛ علی اصغر قهرمانی مقبل

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 41-62

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3145

چکیده
  این پژوهش به منظور بررسی مقولۀ شطح در مثنوی انجام شده ‌است. برای این منظور به شیوۀ تحلیلی- توصیفی؛ نخست با مطالعۀ دو کتاب شرح شطحیات و تذکرة الأولیاء و برخی از کتب و مقالاتی که به این موضوع پرداخته‌اند، ...  بیشتر
کرشمه ی حسن و کرشمه ی معشوقی در سوانح العشاق غزالی و غزلیات سعدی
کرشمه ی حسن و کرشمه ی معشوقی در سوانح العشاق غزالی و غزلیات سعدی

همایون شکری؛ ابراهیم رحیمی زنگنه

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 91-110

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2578

چکیده
  یکی از موضوعات اساسی در عرفان جمالی جایگاه برجسته ی معشوق و توصیف حالات گوناگون اوست. احمد غزالی و سعدی ، که هر دو از برجستگان عرفان جمالی هستند ، در توصیف حالات معشوق دارای مشترکاتی هستند. اما با وجود ...  بیشتر