دوره 16 (1403)
دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
موضوعات = متون حماسی
تعداد مقالات: 30
شواهدی نویافته بر معنا و کاربرد «بلبل» در متون روایی فارسی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 دی 1403
چکیده
بلبل به عنوان پرندهای خوشخوان که به زندخوان، زندباف و زندواف نیز مشهور است، در ادبیات فارسی جایگاه ویژهای دارد. فردوسی، در ابتدای داستان رستم و اسفندیار بیتی آمده به قرار ذیل:ز بلبل شنیدم یکی داستانکه ... بیشترریختشناسی داستان پهلوان ببربیان مطابق با نظریهی ولادیمیر پراپ
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 29-58
چکیده
ریختشناسی داستان پهلوانببربیان مطابق با نظریهی ولادیمیر پراپ علیرضا تابانمهر (طالبان)*محمدهادی خالقزاده **مهدی فاموری*** چکیدهامروزه در نقد ادبی با شناخت سازهها و گزارههای یک اثر ... بیشترآیا پادشاهی منوچهر صد و بیست سال بود؟ (بحثی دربارهی سالهای زندگانی و پادشاهی منوچهر بر اساس روایات پهلوی، تاریخی و طومارهای نقّالی)
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 171-192
چکیده
در نسخههای شاهنامه سرنویسهایی آمده که در آنها آغاز پادشاهیای یا عنوان رویدادی بیان شده است. در آغاز پادشاهی منوچهر عبارت «پادشاهی منوچهر صد و بیست سال بود» آمده و در گفتار «اندر ... بیشترورا نام بانوگشسپ گو است (معرّفی داستانی منظوم از ازدواج بانوگشسپ با گیو گودرز)
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 219-250
چکیده
چکیده بانوگشسپ، دختر رستم و همسر گیو، معروفترین پهلوان بانوی ادب حماسی ایران است. در شاهنامه از این قهرمان نام برده نمیشود؛ امّا در چند متن پهلوانی پس از آن، از پهلوانیهای او یاد میشود و در ... بیشترملاحظاتی دربارهی ضبط و شرح برخی از بیتهای شاهنامه
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 61-86
چکیده
شاهنامهی فردوسی، آمیزهای رازناک است که هرچه بیشتر در آن تأمّل کنیم و ژرفنگرانهتر بنگریم، بیشتر متوجّه ظرایف زبانی و معانی تودرتوی آن میشویم. این اثر سترگ، متن آساننمای دیریابی است که با وجود ... بیشتربررسی مصادیق رفاه و تأمین اجتماعی در شاهنامه ی فردوسی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 113-134
چکیده
رفاه و تأمین اجتماعی، یکی از شاخصهای پیشرفت در جوامع مترقّی است. بررسی اسناد تاریخی و مشاهدات اجتماعی مورّخان از ایران دورهی ساسانی، بیانگر آن است که پادشاهان ساسانی در دوران فرمانروایی خود، کموبیش ... بیشترپژوهشی در قدمت و اصالت جنگنامههای محمد حنفیه
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 159-186
چکیده
محمدبن علیبن ابیطالب، مشهور به محمدبن الحنفیه، بهطور ناخواسته تبدیل به شخصیت محوری شماری از فرقههای غالیانه و افراطی از تشیع اعتدالی شده است. نخستین این فرقهها، فرقهی کیسانیه است. فرقههای ... بیشترجستجوی منابع جدیدی در رابطه با نام سراینده و تخمین زمان سرایش برزونامه کهن
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 122-150
چکیده
در تحقیقات پژوهشگران، بخش کهن برزونامه، ابتدا به عطایی رازی و سپس به شاعری به نام شمسالدین محمد کوسج که نامش فقط در یک نسخه که اقدم نسخ متن است، باقی مانده است، نسبت یافته است. عدم وجود اسناد دیگر دربارة ... بیشترجهان را بلندی و پستی توی (بحث درباره یک بیت منسوب به فردوسی)
دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 1-30
چکیده
یکی از افسانههای آشنا دربارهی فردوسی داستان شیخی است که بر پیکر او نماز نخواند و شبهنگام حکیم را در خواب دید که به سببِ یک بیت توحیدی آمرزیده و بهشتی شده است. در غالبِ منابعِ نقلِ این داستان، بیتِ ... بیشترملاحظاتی دربارهی منظومهی قندهارنامهی میرزا عبدالقادر تونی
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 41-64
چکیده
قندهارنامهی میرزا عبدالقادر تونی حماسهای تاریخی مربوط به دورهی صفوی است که تکنسخهی موجود آن ناقص و تا به حال تصحیح و بررسی نشده است. این پژوهش ضمن معرفی این نسخه و بررسی زندگی سرایندهی آن، ... بیشترتحلیل پیوند شعر، نگارگری و قدرت، در مطالعۀ معناشناختی کشتی شیعه در شاهنامه طهماسبی
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 45-72
چکیده
جایگاه ویژهشاهنامۀ فردوسى نزد ایرانیان، موجب شده است تا این اثر همواره مدّ نظر قدرتمداران قرار داشته باشد. یکی از مظاهر این توجه، در نگارههای متعددی جلوه میکند که بر مبنای اشعار شاهنامۀ فردوسی ... بیشترحقوق اسرای جنگی در شاهنامه فردوسی با استناد بر کنوانسیون سوم ژنو (1949)
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 1-22
چکیده
از جمله مصادیق بارز حقوق بشردوستانه در مخاصمات بینالمللی، قواعد مربوط به چگونگی رفتار با اسرای جنگی است که قدرت اجرایی بیشتری نیز نسبت به سایر مقررات مربوط دارد. از میان پیماننامههای بینالمللی، ... بیشترنگرشی به شهریارنامه و دورۀ سرایش آن
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 119-142
چکیده
شهریارنامه یکی از متون پهلوانی پس از شاهنامه است و موضوع آن سرگذشت شهریار پسر برزو است که به حالت قهر، از خانوادۀ خود دور میشود و به هندوستان میرود و در آنجا پس از نشان دادن هنرنماییهای خود، به ایران ... بیشترآوا و معنا در شاهنامه
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 97-120
چکیده
میان صوت و معنی و نحوة بهکارگیری واجها در القای مفاهیم، رابطة تنگاتنگی وجود دارد. سخنوران در انتخاب واژگان، ناخواسته تحت تأثیر عواطف خود قرار میگیرند و واژگانی را بهکار میبرند که واجهای آنها ... بیشتربحثی درباره انتقال شکست منوچهر از افراسیاب به نوذر
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 169-184
چکیده
بعضی از روایتهای شاهنامه با دیگر منابع متفاوت است. یکی از دلایل این تفاوت، تغییراتی است که در روایتهای حماسی رخ میدهد و به بعضی از منابع میرسد که یک نمونه از این تغییرات، انتقال یک خویشکاری، عمل ... بیشتربررسی روایتی منظوم از پایان زندگی برزو
دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 105-128
چکیده
چکیده آوازه و شهرتی که داستان رستم و سهراب در میان مردم داشت و نیز پایان غمانگیز این داستان، سبب شد داستانهایی به تقلید از آن ساخته شود که برزونامه یکی از آنها است و روایتهای متعدّدی از آن، به ... بیشتربررسی روابط خسروپرویز با شهربَراز بر اساس منابع تاریخی و شاهنامه
دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 179-198
چکیده
شهربراز یکی از فرماندهان نامدار عصر خسروپرویز است که سالها با امپراطور روم(بیزانس) جنگید و پیروزیهای فراوانی به دست آورد؛ از جمله اورشلیم را گرفت و صلیبی را- که به اعتقاد مسیحیان، عیسی مسیح بر آن مصلوب ... بیشتربررسی چند اشارهی نادر و یگانه در منظومهی زرّینقبانامه
دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 191-214
چکیده
زرّینقبانامه منظومهای است حماسی که موضوع آن آمدن فرستادهای از سوی سلیمان نبی(ع) به دربار کیخسرو برای خواندن ایرانیان به دین خدایی است. سپس جنگهایی میان پهلوانان ایران با زرّینقبا درمیگیرد ... بیشتربازشناخت نظریة «گذار فرامن قوم ایرانی از احکام غریزهمحور شاه» در داستان سیاوش (با تکیه بر دیدگاه ادبیـ روانکاوانة فروید)
دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 97-116
چکیده
این جستار ، بر بنیاد دیدگاههای فروید به طرح دیدگاهی ادبیـ روانکاوانه میپردازد؛ اساس این دیدگاه، بر یافتن پاسخِ این پرسش استوار است که آیا میتوان به وسیلهی نقد روانکاوانهی داستان سیاوش، پیوندی ... بیشترعلل ابهام مکان در شاهنامهی فردوسی
دوره 7، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 38-56
چکیده
حماسههای بزرگ همواره دارای ساختار محتوایی، بیانی و زبانی خاصی هستند که گویای وجوه مشترک این آثار است. از آنجا که زمان و مکان در آثار حماسی و روایتهای گوناگون آنها در نسلهای مختلف تا زمان تکوین ... بیشتررویکرد روایتشناسی به شخصیت و سرنمون ازلی با تکیه بر داستانهای شاهنامه
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 177-198
چکیده
روایت از شاخصهای برجسته و از عناصر بسیار مهم در داستان، حماسه، اسطوره و بنیاد هرگونه جمله خبری است. تمامی دلالتهای زبانی برای اینکه بتوانند به بهترین صورت پیام را از فرستنده به خواننده برسانند ازروایت ... بیشترتحلیل ژرفساخت گونه ی عشق و پیوند در حماسه
دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 47-80
چکیده
فرضیّه ی اصلی این جستار، اثبات تمایز و تفاوت موجود میان گونه ی عشق حماسی و غنایی بوده، موضوعی که تا کنون نه در ایران پژوهشی پیرامون آن انجام یافته و نه حتّی پژوهندگان چنین تمایزی را در تحقیقات خود مدّ ... بیشتربررسی مقوله ی قدرت در شاهنامه از منظر هانا آرنت.
دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 107-126
چکیده
چکیده برداشت هانا آرنت(Hannah Arendt)، در قرن بیستم از مقولهی قدرت، با تعابیر متعددی که از این مفهوم شده، کاملاً متفاوت است؛ آرنت نیز همچنانکه بعدها میشل فوکو (Michel Foucault) به چنین برداشتی از قدرت دست مییابد، ... بیشترروانشناسی جنگ در شاهنامه
دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 171-192
چکیده
چکیده جنگ و عوامل مؤثر بر آن از موضوعات اصلی یک اثر حماسی است و به تبع ، این موضوع بخش اعظم حماسه حکیم فرزانه توس را نیز به خود اختصاص داده است .از آن جایی که نیروی انسانی از مهم ترین عوامل تأثیر گذار بر ... بیشتر«بیژن» در روایتهای حماسی ایران و نکتههایی دربارهی منظومهی «بیژننامه»
دوره 6، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 135-156