مجله علمی پژوهشی شعرپژوهی (بوستان ادب) دانشگاه شیراز
استعاره مفهومی و سرنوشت چهار رباعی منسوب به خیّام
استعاره مفهومی و سرنوشت چهار رباعی منسوب به خیّام

حسن توفیقی؛ ابوالفضل شکیبا

دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 25-46

https://doi.org/10.22099/jba.2017.3763

چکیده
  استعاره‌ی مفهومی (Conceptual metaphor) پنجره‌ای برای شناختِ نظام فکری نویسنده است. بر اساس این نظریّه تمرکز یک نگاشتِ (mapping) استعاری در ذهن، موجب گسترش ذهنیّت فرد، آفرینش استعاره‌های مشابه و در نهایت اصالت سبک ...  بیشتر
کاربرد آرای پیرس در مطالعة نشانه‌های الفبایی دیوان شاعران (مطالعة موردی: دیوان انوری)
کاربرد آرای پیرس در مطالعة نشانه‌های الفبایی دیوان شاعران (مطالعة موردی: دیوان انوری)

مرتضی حیدری

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 107-130

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3535

چکیده
  در مقاله‌ی حاضر، نگارنده، نخست جنبه‌های نشانه‌شناسی چارلز سندرس پیرس را تبیین می‌کند، آن‌گاه بر پایه‌ی آرای وی به نشانه‌شناسی نگرش‌های الفبایی انوری می‌پردازد و همه-ی سروده‌های حروفی او را گزارش ...  بیشتر
تحلیل روابط قدرت در قصیده ترسائیه خاقانی
تحلیل روابط قدرت در قصیده ترسائیه خاقانی

محسن ذوالفقاری؛ حجت الله کرمی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 131-150

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3564

چکیده
  چکیدهدر تحلیل روابط قدرت با تکیه بر تحلیل انتقادی گفتمان، متن ادبی یک کنش اجتماعی و به‌طورکلی نشان دهندة شکلی از روابط قدرت است که در قالب گفتمان خود را عرضه می‌کند. در این مقاله با استفاده از نظریة فوکو ...  بیشتر
بررسی، نقد و چند پیشنهاد در کمّیّت صامت‌ها، مصوّت‌ها و هجاهای عروض فارسی
بررسی، نقد و چند پیشنهاد در کمّیّت صامت‌ها، مصوّت‌ها و هجاهای عروض فارسی

حسن عبداله زاده؛ معصومه معدن کن؛ اسداله واحد

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 171-190

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3566

چکیده
  چکیدهیکی از مهم‌ترین دستاوردهای عروض جدید، استفاده از واحد آوایی «هجا» به جای واحدهای «سبب»، «وتد» و «فاصله» است که در عروض قدیم مورد استفاده قرار می گرفت. «هجا» از دو واحد ...  بیشتر
پیوندهای بینامتنی منظومه‌ی «آرش کمان‌گیر» کسرایی و «خوان هشتم» اخوان‌ثالث
پیوندهای بینامتنی منظومه‌ی «آرش کمان‌گیر» کسرایی و «خوان هشتم» اخوان‌ثالث

علیرضا قاسمی؛ احمد رضی

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 157-180

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3277

چکیده
  بینامتنیّت یکی از مباحث مهم در نظریّه های ادبی معاصر است که در ایران نیز عمدتاً به سبب مطابقت با سابقه و ذائقه ی پژوهشی ایرانیان در زمینه ی بررسیِ وام گیری ها و تأثیر و تأثّر متون، در صدر نظریّه های ادبی ...  بیشتر
نقدی بر تصحیح اشعار تاریخ ذوالقرنین
نقدی بر تصحیح اشعار تاریخ ذوالقرنین

بهرام شعبانی

دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 77-96

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3174

چکیده
  چکیدهتصحیح نسخه‌های خطّی، از کارهای ارزشمند علمی، در یک قرن اخیر است که زمینه‌ی احیای بسیاری از آثار منظوم و منثور گذشته را فراهم کرده‌است. این کار، باعث شده تا متون علمی، ادبی، تاریخی و دینی بسیاری، ...  بیشتر
بازشناخت نظریة «گذار فرامن قوم ایرانی از احکام غریزه‌محور شاه» در داستان سیاوش (با تکیه بر دیدگاه ادبی‌ـ روانکاوانة فروید)
بازشناخت نظریة «گذار فرامن قوم ایرانی از احکام غریزه‌محور شاه» در داستان سیاوش (با تکیه بر دیدگاه ادبی‌ـ روانکاوانة فروید)

مهیار علوی مقدم؛ علی صادقی منش

دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 97-116

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3167

چکیده
  این جستار ، بر بنیاد دیدگاه‌های فروید به طرح دیدگاهی ادبی‌ـ روانکاوانه می‌پردازد؛ اساس این دیدگاه، بر یافتن پاسخِ این پرسش استوار است که آیا می‌توان به وسیله‌ی نقد روانکاوانه‌ی داستان سیاوش، پیوندی ...  بیشتر
خوانشی لاکانی از غمنامه رستم و اسفندیار
خوانشی لاکانی از غمنامه رستم و اسفندیار

بهروز مهری

دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 141-166

https://doi.org/10.22099/jba.2016.3146

چکیده
  روانکاوی فروید و به تبع آن نقد روانکاوی به دلیل وجود پاره‌ای از مشکلات اساسی و عمده از جمله فروکاست‌ شدید و فردی شده این نظریه، مورد انتقاد بسیاری از روانشناسان و منتقدان قرار گرفت. فیلسوف و روانکاوِ ...  بیشتر
بررسی شیوۀ بازنمایی زنان در هفتاد سنگ قبر
بررسی شیوۀ بازنمایی زنان در هفتاد سنگ قبر

نرگس باقری

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2965

چکیده
  کتاب شعر هفتاد سنگ قبر اثر یدالله رویایی، مجموعه‌ای از سنگ قبرها و کتیبه‌هاست. هر سنگ در این کتاب مخصوص یک نام است که در ذهن شاعر جایگاه ویژه‌ای داشته و بخشی از هویّت فکری او بوده است. بر روی هر سنگ نیز ...  بیشتر
بررسی چگونگی نام‌گذاری عنوان شعر در ادبیات سنتی و معاصر و کارکردهای زیباشناختی آن
بررسی چگونگی نام‌گذاری عنوان شعر در ادبیات سنتی و معاصر و کارکردهای زیباشناختی آن

مهدی دهرامی

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 19-37

https://doi.org/10.22099/jba.2015.3055

چکیده
  عنوان شعر، حکم شناسنامه‌‌ی شعر را دارد که برای بررسی و سخن گفتن در مورد یک شعر میان منتقدان و دیگر افراد مهم محسوب می‌شود. هدف این مقاله بررسی چگونگی نام‌گذاری عنوان شعر در ادبیات سنتی و معاصر است. این ...  بیشتر
تحلیل شخصیّت یاور گریماس در چهار منظومۀ غنایی
تحلیل شخصیّت یاور گریماس در چهار منظومۀ غنایی

فرّخ لطیف نژاد

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 125-152

https://doi.org/10.22099/jba.2015.3033

چکیده
  در تحقیق حاضر به بررسی و مقایسۀ نقش کنشگر یاور در چهار داستان غنایی «ویس ورامین» فخر الدّین اسعد گرگانی، «لیلی و مجنون» و «خسرو و شیرین» نظامی و «یوسف و زلیخا»ی جامی پرداخته شده ...  بیشتر
نوع ادبی سوگندنامه
نوع ادبی سوگندنامه

علی اکبر احمدی دارانی

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2575

چکیده
  سوگندنامه نوع ادبی ویژه‌ای در ادبیات فارسی است. در این نوع ادبی که نمونه‌های فراوانی از آن در دیوانهای شاعران و تذکره‌ها و جُنگ‌ها ضبط شده است، شاعر بر طبق مبانی و اصولی خاص و شناخته شده، می‌کوشد تا ...  بیشتر
دلایل اجتماعی گرایش ایرج میرزا به ادب غنایی
دلایل اجتماعی گرایش ایرج میرزا به ادب غنایی

فهیمه اسدی

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 25-50

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2582

چکیده
  چکیدهاززمانیکه نخستین باریونانیان انواع ادبی رابه چهارنوع حماسه، غنا، ادب تعلیمی و نمایشی تقسیم کرده اند، هزاران سال می گذرد؛ البته قرن ها گذشت تا فرمالیست های روس در قرن بیستم، نوع حماسه رامربوط به ...  بیشتر
واکاوی شخصیت فرهاد، در منظومه‌ی خسرو و شیرین نظامی
واکاوی شخصیت فرهاد، در منظومه‌ی خسرو و شیرین نظامی

جواد دهقانیان؛ یاسر فراشاهی نژاد

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 73-90

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2567

چکیده
  چکیده خسرو وشیرین ، شخصیت هایی تاریخی هستند اما از فرهاد ردپای محوگونه ای در برخی متون بر جای مانده است وجایگاه تاریخی او لغزان وقابل تردید می نماید . شیرین در داستان نظامی ، شخصیتی آرمانی دارد که با روایت ...  بیشتر
مبانی جمال شناسی از دیدگاه سعدی
مبانی جمال شناسی از دیدگاه سعدی

بی‍‍ژن ظهیری ناو

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 135-156

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2577

چکیده
  در این مقاله از جمال‌شناسی آثار سعدی سخن رفته است. با مطالعه‌ی آثار سعدی در می‌یابیم که او هم مثل افلاطون به ملازمه‌ی خیر و زیبایی باور دارد و زیبایی را اسباب اصلاح نفوس آدمیان می‌داند. او به اخلاق و ...  بیشتر
داستان انبیاء در کتاب مقدس و بازتاب آنها در اشعار حسین منزوی
داستان انبیاء در کتاب مقدس و بازتاب آنها در اشعار حسین منزوی

سید علی اصغر میرباقری فرد؛ مریم حقی

دوره 7، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 157-180

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2579

چکیده
  چکیدهحسین منزوی (1325-1383) از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین غزلسرایان معاصر است که با خلاقیت و نوآوری خود، روح تازه‌ای در قالب غزل فارسی دمید و سبب تحول و اعتلای آن شد. از مشخصه‌های بارز غزل منزوی، بسامد ...  بیشتر
شیوه‌های تعلیلی شاعران سبک آذربایجانی
شیوه‌های تعلیلی شاعران سبک آذربایجانی

نرگس اسکویی

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 29-48

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2519

چکیده
  هدف عمدۀ تصویرگری در شعر آن است که شاعر بتواند به یاری شگردهای مختلف بلاغی در برقراری رابطه بین ضمیر خود و ذهن مخاطب موفق و اثرگذار عمل نماید، از همین رو است که می‌توان شباهت‌های بسیاری بین فنون ادبی ...  بیشتر
نقش روابط مفهومی در توسعه و دگرگونی معنایی نشانه‌ها ی زبانی (مطالعۀ موردی نیاز در شعر حافظ)
نقش روابط مفهومی در توسعه و دگرگونی معنایی نشانه‌ها ی زبانی (مطالعۀ موردی نیاز در شعر حافظ)

سوسن جبری

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 49-74

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2411

چکیده
  چکیده: آفرینندگان متون ادبی برای بیان نگرش خود به پدیده‌ها، گاه معانی برخی نشانه‌ها را گسترش می-دهند تا آنجا که گاه این معانی را دگرگون می‌کنند. این نشانه‌ها واژگان کلیدی هستند که دسترسی به معانی آن‌ها ...  بیشتر
شکل گیری نهضت پیش ـ رمانتیسم ادبی در شعر فارسی (با تکیه برمثنوی ناظر و منظور وحشی بافقی)
شکل گیری نهضت پیش ـ رمانتیسم ادبی در شعر فارسی (با تکیه برمثنوی ناظر و منظور وحشی بافقی)

سکینه عباسی؛ روح اله هاشمی

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 123-146

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2518

چکیده
  شکل گیری نهضت پیش ـ رمانتیسم ادبی در شعر فارسی(با تکیه برمثنوی ناظر و منظور وحشی بافقی)چکیدهرمانتی‌سیزم، مکتبی اجتماعی ـ سیاسی ـ اقتصادی است که پس از ایجاد آرامش نسبی در جوامع مختلف بشری شکل گرفته و بر ...  بیشتر
سیر
سیر "نظریة الهامی" (بوطیقای الهام) و منابع الهام در فرهنگ ایران باستان و شعر فارسی دورة اسلامی

فرزاد قائمی

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 147-176

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2438

چکیده
  کهن‌ترین نظریة ادبی بشر نظریة الهامی بوده است. این نظریه در اولین مظاهر خود، در باور انسان عصر اساطیر، الهام را به خدایان و فرشتگان نسبت می‌داد و در جدیدترین مظاهر خود، روان ناخودآگاه انسان را منبع الهام ...  بیشتر
رویکرد روایت‌شناسی به شخصیت و سرنمون ازلی با تکیه بر داستان‌های شاهنامه
رویکرد روایت‌شناسی به شخصیت و سرنمون ازلی با تکیه بر داستان‌های شاهنامه

کاظم موسوی؛ ابراهیم ظاهری عبده وند

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 177-198

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2410

چکیده
  روایت از شاخص‌های برجسته و از عناصر بسیار مهم در داستان، حماسه، اسطوره و بنیاد هرگونه جمله خبری است. تمامی دلالت‌های زبانی برای این‌که بتوانند به بهترین صورت پیام را از فرستنده به خواننده برسانند ازروایت ...  بیشتر
روایت شناسیِ منظومه ی نشانی از سپهری بر اساس دیدگاه ژنت
روایت شناسیِ منظومه ی نشانی از سپهری بر اساس دیدگاه ژنت

خدابخش اسداللهی

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 1-22

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2120

چکیده
  روایت‌شناسی از دیدگاه ساختارگرایان به مطالعه‌ی طبیعت، شکل و نقش روایت می‌پردازد و می‌کوشد توانایی و فهم متن روایت را نشان دهد. در نزد ژنت روایت‌شناسی عبارت است از مطالعه‌های روایت‌ها به مثابه‌ی ...  بیشتر
گفتگو در شعر فروغ فرّخ زاد با تکیه بر منطق مکالمه ی میخاییل باختین
گفتگو در شعر فروغ فرّخ زاد با تکیه بر منطق مکالمه ی میخاییل باختین

علی اکبر باقری خلیلی؛ مرضیه حقیقی حقیقی

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 23-46

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2121

چکیده
  میخاییل باختین، صاحبِ نظریه ی منطق مکالمه بر ویژگی گفتگویی متون مختلف تأکید دارد و آن را حاصل تعامل متقابل گوینده و شنونده می داند. از دیدگاه او گفتگو در بستر اجتماعی شکل می گیرد و با گفتارهای گذشته و ...  بیشتر
تحلیل ژرف‌ساخت گونه ی عشق و پیوند در حماسه
تحلیل ژرف‌ساخت گونه ی عشق و پیوند در حماسه

میلاد جعفرپور؛ محمدکاظم کهدویی؛ محمدرضا نجاریان

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 47-80

https://doi.org/10.22099/jba.2015.2375

چکیده
  فرضیّه ی اصلی این جستار، اثبات تمایز و تفاوت موجود میان گونه ی عشق حماسی و غنایی بوده، موضوعی که تا کنون نه در ایران پژوهشی پیرامون آن انجام یافته و نه حتّی پژوهندگان چنین تمایزی را در تحقیقات خود مدّ ...  بیشتر
گرشاسب؛ شبه‌قهرمانِ حماسه‌ی اسدی
گرشاسب؛ شبه‌قهرمانِ حماسه‌ی اسدی

ساناز رجبیان؛ مهدی نیک منش

دوره 6، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 93-116

https://doi.org/10.22099/jba.2014.2037

چکیده
  امروزه بررسی متون گذشته از منظرهای نوین یکی از محورهای بنیادین مطالعات ادبی است. در این میان نقد اسطوره شناختی یا کهن الگویی که رویکردی تلفیقی از علومی چون روان‌شناسی و انسان‌شناسی است از اهمیتی ویژه ...  بیشتر