%0 Journal Article %T تحلیل عینیت حق با خلق از منظر صور خیال %J شعر پژوهی(بوستان ادب) %I معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز %Z 2008-8183 %A فرحانی زاده, مجید %D 2022 %\ 11/22/2022 %V 14 %N 3 %P 175-204 %! تحلیل عینیت حق با خلق از منظر صور خیال %K استعاره %K تشبیه %K تمثیل %K صور خیال %K عینیت حق %R 10.22099/jba.2022.41138.4081 %X تحلیل عینیت حق با خلق از منظر صور خیال مجید فرحانی‌زاده*پژوهش حاضر به تحلیل عینیت حق با خلق، ازمنظر صور خیال در سروده‌های عارفانی چون عطار، عراقی، مولوی و جامی می‌پردازد. بنیان نظری پژوهش، کاربرد ابزارهای علم بیان است که آن‌ها را از حدّ ابزاری فقط زیباشناسانه به رویکردی برای شناخت، تعالی بخشیده ‌است. این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی انجام شده، سعی دارد با تکیه بر دسته‌ای از ابزارهای صور خیال به کشف و شناخت زیست‌جهان شهودی برخی عارفان از عینیت حق در مظاهر هستی دست یابد. شایان ذکر است اهل عرفان باوجود تأکید برجنبه‌ی تنزیهی خداوند در مرتبه‌ی ذات، قائل بر جنبه‌های شهودی و عینی حق در مرتبه‌ی تجلّی و ظهورند؛ ازاین‌رو پژوهش حاضر نشان می‌دهد که تصاویر به دست آمده از تجلّی حق در توصیف‌های عارفان یادشده، دلالت بر عینیت حق در هیئت «انسان»، «پدیده و شیء»، و «عالم و موجودات هستی» دارد که با شگردهای صور خیال مانند تشبیه، استعاره و ثمثیل تفسیرپذیر شده‌اند. با توجه به وجه‌شبه‌های استخراج‌شده از انگاره‌های تشبیهی، استعاری و ثمثیلی می‌توان نتیجه گرفت شواهدی که در قالب انگاره‌های تشبیهی، استعاری به عینیت حق با انسان یا شیء دلالت دارند و نیز شواهدی که در قالب انگاره‌های تمثیلی بر عینیت حق با عالم دلالت دارند، دارای وجه‌شبه‌های تقریباً غیرهم‌گون و متفاوت هستند؛ اما شواهدی که در قالب انگاره‌های تشبیهی به عینیت حق با عالم دلالت دارند، دارای وجه‌شبه‌های یکسان‌اند.  * دانش‌آموخته‌ی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری سبزوار farhanizadeh.majid@gmail.comتاریخ دریافت مقاله: 26/4/1400                   تاریخ پذیرش مقاله: 13/11/1400 %U https://jba.shirazu.ac.ir/article_6523_9a71841565b8f2327b326d02b5a58e49.pdf