%0 Journal Article %T تکمله‌ای بر دیوان بسحاق اطعمه‌ی شیرازی %J شعر پژوهی(بوستان ادب) %I معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز %Z 2008-8183 %A معرفت, شهره %D 2023 %\ 02/20/2023 %V 14 %N 4 %P 149-164 %! تکمله‌ای بر دیوان بسحاق اطعمه‌ی شیرازی %K واژه‌های کلیدی: اشعار و ابیات تازه %K بسحاق اطعمه %K معرّفی و بررسی %R 10.22099/jba.2022.44609.4281 %X تکمله‌ای بر دیوان بسحاق اطعمه‌ی شیرازی شهره معرفت* چکیده شیخ جمال‌الدّین بسحاق اطعمه‌ی شیرازی، از شاعران و نویسندگان نقیضه‌سرای قرن‌های هشتم و نهم هجری است. تنها اثری که از بسحاق اطعمه به یادگار مانده است، کلّیات اوست که شامل دیوان و چند رساله در توصیف انواع خوراکی‌هاست. این اثر برای آگاهی از اصطلاحات اطعمه، از منابع دست‌اوّل پژوهشگران است و اطّلاعات فرهنگی، اجتماعی و ادبی مفیدی را نیز دربردارد. این مجموعه بارها چاپ شده است. نخستین چاپ آن همراه با دیوان البسه با تصحیح میرزاحبیب اصفهانی در سال 1302ق چاپ شد و همین چاپ را کانون معرفت در سال 1360 چاپ کرد و در سال 1392 نیز آزرم همان را بازچاپ کرد. در سال 1382 بار دیگر منصور رستگارفسایی تصحیح دیگری از آن انجام داد و میراث مکتوب آن را منتشر کرد. هر یک از این چاپ‌ها امتیازهایی دارد؛ امّا یافته‌های نویسنده‌ی این مقاله نشان از آن دارد که حجم دیوان بسحاق اطعمه بسیار بیش از آن است که در آثار چاپ‌شده از او وجود دارد و ازسوی‌دیگر بسحاق تنها شاعری نقیضه‌سرا نیست و اشعار دیگری هم دارد که محور آن‌ها اطعمه نیست. در این مقاله بر اساس نسخه‌ای از کتابخانه‌ی ملک (شماره‌ی 4842)، به این اشعار تازه می‌پردازیم. در این نسخه قریب 700 بیت تازه (اعم از فارسی و فهلوی) از بسحاق هست که در چاپ‌های موجود از این کتاب نیست. در این اشعار قراینی است که انتساب آن‌ها به بسحاق اطعمه را تأیید می‌کند. این اشعار نشان از چهره‌ی تازه‌ای از بسحاق اطعمه‌ی شیرازی دارد که تاکنون کسی بدان نپرداخته است.   * استادیار زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی(گروه تصحیح متون) shohratmarefat@yahoo.comتاریخ دریافت مقاله: 29/5/1401                   تاریخ پذیرش مقاله: 16/9/1401 %U https://jba.shirazu.ac.ir/article_6863_084c1c9c10e6437d2db90883c3a791c1.pdf