TY - JOUR ID - 3032 TI - تحلیل ساختار اسطوره‌‌ی «باد» در شاهنامه JO - شعر پژوهی(بوستان ادب) JA - JBA LA - fa SN - 2008-8183 AU - واثق عباسی, عبدالله AU - مشهدی, محمدامیر AU - رضایی, رؤیا AD - وزارت علوم،تحقیقات و فن آوری AD - وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری AD - آموزش و پرورش Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 7 IS - 3 SP - 153 EP - 170 KW - اسطوره KW - باد KW - شاهنامه KW - کیخسرو KW - وای DO - 10.22099/jba.2015.3032 N2 - باد، این قدرت نیرومند و نامرئی طبیعت، که بخش بزرگی از اساطیر کهن ایرانی را به خود اختصاص داده است، با نام‌های «وای» یا «وایو»، «وات»، «واته» و...در گستره‌ی اساطیر ایران و برخی ملل دیگر، چهره‌های متفاوت و پیچیده و مرموزی دارد. در باورهای ایران باستان، ایزدی است که دو چهره‌ی کاملاً متضاد دارد؛ یکی وایِ خوب با صفات سازنده، مبارک، برکت دهنده و حامی آفرینش نیک و دیگر وایّ بد با صفات ویرانگر، شوم ، ترسناک، مرگ‌آور و حامی آفرینش خبیث. با توجه به ارتباط نزدیک اسطوره با حماسه از یکسو و تأثیرپذیری چشمگیر فردوسی از متون کهن و اساطیری ایران باستان از سوی دیگر، ردپای این ایزد را در برخی جنگ‌ها و حوادث شاهنامه به وضوح می‌بینیم. بعضی از شخصیّت‌های بزرگ ایرانی در شاهنامه نظیر رستم، سیاوش و بیش از همه کیخسرو که مظهر خوی و سرشت و آفرینش نیک هستند، در مواقع حساس و سرنوشت‌ساز زندگی، به ویژه در نبردها، مورد پشتیبانی این ایزد که تجسم مادی او به شکل باد است، قرار می‌گیرند و این موضوعی است که اگرچه فردوسی بطور مستقیم به آن اشاره ای نکرده‌است اما با توجه به شواهد و قرائن فراوان مبنی بر حضور پررنگ این عنصر در برخی داستان ها و یاری‌رساندن به قهرمانان ایرانی، می‌توان به بنیان‌های اسطوره‌ای آن پی‌برد. در این جستار برآنیم تا تجلی اسطوره‌ای باد را به عنوان ایزد جنگ و حامی شخصیت های اهورایی در بخش‌های اسطوره‌ای و حماسی شاهنامه نشان دهیم. UR - https://jba.shirazu.ac.ir/article_3032.html L1 - https://jba.shirazu.ac.ir/article_3032_6e1973660968216619719eb7f040532c.pdf ER -