خوانشی لکانی از شعر «ندای آغاز» اثر سهراب سپهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شیراز

چکیده

خوانشی لکانی از شعر «ندای آغاز» اثر سهراب سپهری
 
عبدالرضا سعیدی*
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد
چکیده
سهراب سپهری، شاعر و نقاش ایرانی، اشعار خود را در هشت­کتاب گردآورده و بیش‌تر، از لحاظ نوع نگاهش به زندگی، طبیعت، خدا، نیک و بد، زشت و زیبا و ...، مورد توجه منتقدان بوده است. «حجم سبز» و «ما هیچ، ما نگاه»، دو دفتر پایانی هشت­کتاب­، بدان جهت که در سیر تکامل شعر و اندیشه­، پخته­تر هستند، اهمیت بیش‌تری دارند. هدف از نوشتن این مقاله­، نقد و بررسی شعر «ندای آغاز» سهراب سپهری است. بدین منظور نگارنده نظریه­ی روان­کاوی لکان را در نقد شعر به کار بسته و سعی کرده است این شعر را بر اساس نظریه­ی یادشده، بسنجد و بر اساس آن به درون­مایه­ی شعر، دست یابد. بررسی شعر «ندای آغاز» نشان می­دهد سپهری علاوه بر عرفان شرق و ذن­بودیسم، به مدد فلسفه و روان­کاوی غرب، به ویژه روان­کاوی لکان، سعی در شناخت حقیقت دارد. «واژه»، مجازا زبان، نماینده­ی ساحت نمادین در تعابیر لکان، است. ترکیب «وسعت بی­واژه»، توصیفی از «آغاز» ­(beginning) و مقصد راوی شعر، نشانه­ای از دوره­ی پیشازبانی است که با ساحت واقع در تعابیر لکان انطباق دارد و تاکید راوی شعر برای رفتن به «وسعت بی­واژه» این معنی را القا می­کند که واژه(زبان) مانعی در راه شناخت است و راوی شعر، سعی دارد آن را از سر راه خود بردارد.




* مربی زبان و ادبیات فارسی reza.saeedi76@yahoo.com
تاریخ دریافت مقاله: 17/4/91                تاریخ پذیرش مقاله: 19/12/91

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Lacanian Reading of Sohrab Sepehri's "The Primeval Call" ("Neday-e-Aghaz")

چکیده [English]

A Lacanian Reading of Sohrab Sepehri's "The Primeval Call" ("Neday-e-Aghaz")
 

A.    Saeidi*

Islamic Azad University, Lamerd Branch
 
Abstract
Sohrab Sepehri (1307-1359), the Iranian poet and painter collected his poems in a book entitled Eight Books. His view towards God, nature, good and evil, fair and foul has attracted the attention of critics. "The Green Space" and "Us Nil, Us a Look", the two last volumes of Eight Books, are more important since, in the development of his poetic process, they are considered as his mature works. The aim of this paper is to analyze Sepehri's "The Primeval Call" based on Lacan's psychological theory. The analysis of "The Primeval Call" shows that Sepehri has tried to recognize the truth with the help of not only the Oriental Mysticism and Zen Buddhism but also the western philosophy and psychology, especially of Lacan's psychological theories. Language represents Lacan's symbolic order and the combination of "wordless expansion" representing the beginning and the narrator's end represents the pre-language period, which very well corresponds to Lacan's theory. The emphasis of the narrator of the poem to go to the "wordless expansion" implies that word or language is a hindrance in the way of recognition; thus the narrator tries to remove it.    




* Ph. D. Candidate of Persian Language & Literature, reza.saeedi76@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Lacan
  • Sepehri
  • the imaginary order
  • The symbolic order
  • the real order
  • Language

مراجع

آشوری، داریوش؛ امامی، کریم و حسین معصومی همدانی. (1366). پیامی در راه. تهران: کتاب­خانه­ی طهوری.
ایستوپ، آنتونی. (1388). ناخودآگاه. ترجمه­ی شیوا رویگران، تهران: مرکز.
پیرکلرو، ژان. (1385). واژگان لکان. ترجمه­ی کرامت موللی، تهران: نی.
پین، مایکل. (1390). لکان، دریدا، کریستوا. ترجمه­ی پیام یزدان­جو، تهران: مرکز.
دهخدا، علی­اکبر. (1377). لغت‌نامه. تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا.
سپهری، سهراب. ( 1378). هشت کتاب. تهران: کتاب­خانه­ی طهوری.
شمیسا، سیروس. (1382). نگاهی به سپهری. تهران: صدای معاصر.
لیدر، داریان و جودی گروزر. (1387). لاکان. ترجمه­ی محمدرضا پرهیزگار، تهران: نظر.
 مایرس، تونی. (1385). اسلاوی ژیژک. ترجمه­ی فتاح محمدی، زنجان: هزاره­ی سوم.
مکاریک، ایرنا. (1390). دانش­نامه­ی نظریه­های ادبی معاصر. ترجمه­ی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
وارد، گلن. (1389). پست­مدرنیسم. ترجمه­ی قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی، تهران: ماهی.
هومر، شون. (1388). ژاک لکان. ترجمه­ی محمدعلی جعفری و سیدمحمد ابراهیم طاهایی، تهران: ققنوس. 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار