روانشناسی جنگ در شاهنامه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شیراز

2 دبیر

چکیده

چکیده
جنگ و عوامل مؤثر بر آن از موضوعات اصلی یک اثر حماسی است و به تبع ، این موضوع بخش اعظم حماسه حکیم فرزانه توس را نیز به خود اختصاص داده است .از آن جایی که نیروی انسانی از مهم ترین عوامل تأثیر گذار بر جریان جنگ است ، شیوه رفتار فرمانده هان و سربازان اساسی ترین نقش را در تعیین جریان جنگ بر عهده دارد و شناسایی و پیش بینی رفتار این افراد مهم ترین عامل در هدایت جریان جنگ است . شناخت روحیات انسان ها ، تحلیل رفتار و پیش بینی رفتار بعدی آن ها که از موضوعات علم روانشناسی است و با آگاهی از این علم می توان رفتار افراد را برای رسیدن به هدفی خاص تحت کنترل درآورد یکی از موضوعات قابل بررسی و پژوهش درشاهنامه است ؛ به عبارت دیگر بررسی و تحلیل روانشناسی افراد نظامی در شاهنامه ما را به دانش روانشناسی این حکیم فرزانه رهنمون می شود . نشان این ادعا شخصیت های واقعی یا پرورده ذهن و اندیشه حکیم توس است که می تواند با به کارگیری اصول و تکنیک های روانشناختی به شیوه ای هوشمندانه و مدبرانه هم رفتار نیروهای خودی را تحت کنترل در آورند و هو با تخریب روحیه افراد دشمن ، مقدمات شکست آن ها را فراهم سازند. هدف پژوهش حاضر ، شناسایی و تحلیل این تکنیک ها و نحوه به کارگیری آنه به وسیله نیروهای جنگی در شاهنامه فردوسی است .
کلید واژه ها : جنگ ، روانشناسی ، شاهنام ، فردوسی

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

war psychology in Shahname Ferdowsi

نویسنده [English]

  • kheirollah mahmoudi 1
چکیده [English]

Psychological attitudes in Shahname Ferdowsi .
Shahname ferdowsi is on epic letter whose most part in consisted of war since human force is one of the most influential factors on war, commanders’ and soliders’ manner plays on effective role in determining war’s end; therefore identificating and foresighting these people’s behaviour can lead the war progress.
Psychology is the knowledge of knowing people and analying their subsequent behaviour .By goining this knowledge one can coutrol peoples’ behaviour to reach a specific goal.Hakim Toos’s knowledge of this science has caused the real or imaginative characters of his mind by means of it’s basic techniques has been able to control his own soliders’ manners and take adventage of them to win as Well as to destroy the enemy’s Spirit to defeat them. The aim of this study is to identify these techniques and their usage by martial forces in Shahname Ferdowsi.

Keywords: attitude, war ,psychology,shahname , Ferdowsi epic

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: attitude
  • war
  • psychology
  • Shahname
  • Ferdowsi epic
آقاحسینی، حسین و ربانی، رسول. (1383). «تحلیلی بر مسایل اجتماعی در نخستین داستان‌های شاهنامه» (داستان‌های کیومرث، هوشنگ و طهمورث). نشریه‌ی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دوره جدید، شماره 15، صص1-22.
افتخاری، سیداسماعیل. (1383). «کارکرد زبان­شناسی در عملیات روانی». فصل‌نامه‌ی سیاست دفاعی، سال 12، شماره 46، صص7-44.
الیاده، میرچا. (1368). ادبیات شفاهی. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: مجله نمایش.
خداپناهی، محمدکریم. (1390). انگیزه و هیجان. تهران: سمت.
دانش­پژوه، منوچهر. (1381). روش دلاوری و جنگاوری. تهران: اهل قلم.
رضوان، شفیق. (1375). رفتار و مدیریت. ترجمه‌ی کاظم چایچیان، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
ریچاردسون، اف. ام. (1369). روحیه‌ی جنگی و عوامل روانی جنگ. ترجمه‌ی پیروز ایزدی، تهران: دانشگاه امام حسین.
ریو، مارشال. (1380). انگیزش و هیجان. ترجمه‌ی یحیی سید محمدی، تهران: ویرایش.
سلیمی، سیدحسین. (1368). روا‌نشناسی نظامی. تهران: نی.
سیف، علی اکبر. (1368). روان­شناسی پرورشی (یادگیری و آموزش). تهران: آگاه
شوقی، عباس. (1350). فردوسی پاکزاد. تهران: مؤسسه مطبوعات عطائی.
عنصرالمعانی، کیکاوس بن اسکندر. (1345). قابوسنامه. به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
فردوسی، ابوالقاسم. (1385). شاهنامه. تصحیح سعید حمیدیان، ج1، 3، 4، 5، 6، 7 و 8، تهران: قطره.
ــــــــــــــــــ. (1368). شاهنامه. تصحیح جلال خالقی مطلق، دفتر دوم، تهران: روزبهان.
کریستنسن، آرتور. (1379). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه‌ی رشید یاسی، تهران: قصه­پرداز.
کزازی، میرجلال‌الدین. (1384). نامه‌ی باستان. ج6، تهران: سمت.
کریمی، یوسف. (1377). روان­شناسی اجتماعی (نظریه­ها، مفاهیم و کاربردها). تهران: ارسباران.
لفرانسو، کی­آر. (1382). نظریه­های یادگیری انسان. ترجمه‌ی یحیی سیدمحمدی، تهران: روان.
لون بدار، ژوژه دزیل و لامارش، لوک. (1390). روان‌شناسی اجتماعی. ترجمه‌ی حمزه گنجی، تهران: ساوالان.
موسوی سیدکاظم و خسروی، اشرف. (1387). «آنیما و راز اسارت خواهران همراه در شاهنامه». پژوهش زنان، سال ، دوره‌ی6، شماره‌ی3، صص 133-153.
موسوی، سیدکاظم، صفری، جهانگیر و ظاهری، ابراهیم. (1392). «تحلیل شخصیت رستم و سهراب». شعر پژوهی(بوستان ادب)، سال5، شماره‌ی 2 (پیاپی16)، صص 151-176.
موسوی، کاظم. (1387). آیین جنگ در شاهنامه‌ی فردوسی. تهران: زائر آستانه مقدسه.
مهاجرانی، سیدعطاءالله. (1382). گزند باد. تهران: اطلاعات.
هرگنهان، السون. (1379). روان­شناسی یادگیری. ترجمه‌ی ‌علی‌اکبر سیف، تهران: آگاه.
هومر، (1372). ایلیاد. ترجمه‌ی سعید نفیسی، تهران: علمی فرهنگی.