عروج نفس به مشرق وجود در بینش اشراقی و دیدگاه عرفانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه پیام نور شیراز

چکیده

مطابق دیدگاه عرفا و بینش اشراقی، نفس انسانی که جوهری نورانی است، پس از هبوط از عالم قدس و اسارت در ظلمت عالم جسمانی، در جست‌وجوی فرصتی است برای رجعت به اصل ماورایی و وطن حقیقی خویش؛ یعنی سیری عروجی از حضیض نفس به اوج قطب نورانی وجود. در این مسیر، نفس از مغرب محسوسات گذر کرده به اقلیم هشتم و سرانجام، به شهرستان جان یعنی مشرق حقیقت ازلی می‌رسد. در مراحل این سفر، می‌توان طول و عرض نوعی جغرافیای عرفانی - مثالی را ترسیم کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Ascension of Essence to the East of Being in Intuitionist Insight and Mystic Viewpoint

چکیده [English]

    According to the mystic viewpoint and the intuitionist insight, human essence, which is a bright essence, after descending from holiness world and captivity in the darkness of body, looks for an opportunity to come back to his ultra foundation and real home, or ascension from the nadir of essence to apogee of the polarity of the bright being. 
     On its path, the essence passes from the west of perceptible things to the eighth district and finally reaches the town of the soul, that is, the east of the eternal truth. In different phases of this journey, one can draw the width and the length of a kind of mystical geography.

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Knowledge .Heart
  • .Ascension
  • Love
  • Behavior
قرآن مجید. ترجمه‌ی محمد مهدی فولادوند، تهران: دارالقرآن الکریم.
آملی، سید حیدر. (1367) المقدمات من کتاب نص النصوص فی شرح فصوص الحکم لمحی الدین ابن العربی. با تصحیحات و مقدمه‌ی هنری کربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران: توس.
آملی، سید حیدر. (1368) جامع الاسرار و منبع الانوار. با تصحیحات و مقدمه‌ی هنری کربن و عثمان اسماعیل یحیی،  تهران: انجمن ایران‌شناسی فرانسه و شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
آملی، سید حیدر. (1374) تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم فی تاویل کتاب الله العزیز المحکم. ج1، تحقیق و تعلیق محسن الموسوی التبریزی، تهران: موسسه الطباعه و النشر وزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی.
ابن عربی، محیی‌الدین. (1978) تفسیرالقرآن الکریم. ج1، تحقیق و تقدیم الدکتور مصطفی غالب، بیروت: دارالاندلس.
افلاکی، شمس الدین احمد. (1375) مناقب العارفین. به کوشش تحسین یازیجی، تهران: دنیای کتاب.
پارسا، محمد. (1366) شرح فصوص الحکم. تصحیح جلال مسگرنژاد، تهران: نشر دانشگاهی.
پورنامداریان، تقی. (1375) رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. تهران: علمی و فرهنگی.
چیتیک، ویلیام. (1385) عوالم خیال. ترجمه‌ی قاسم کاکایی، تهران: هرمس.
حافظ، شمس الدین محمد. (1374) دیوان غزلیات. به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران: صفی علیشاه.
حمویه، سعدالدین. (1362) المصباح فی التصوف. مقدمه و تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: مولی.
خواجه عبدالله انصاری. (1377) مجموعه‌ی رسائل فارسی. تصحیح محمد سرور مولایی، تهران: توس.
روزبهان بقلی شیرازی. (1315) عرائس البیان فی حقائق القرآن. ج2، لکهنو.
سلمی، ابی عبدالرحمان محمد. (1421) حقائق التفسیر. ج2، تحقیق سید عمران، بیروت: دارالکتب العلمیه.
سهروردی، شهاب‌الدین یحیی. (1380) مجموعه مصنفات شیخ اشراق. ج 2 و 3، به تصحیح و تحشیه‌ی سید حسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
سهروردی، شهاب‌الدین یحیی. (1383) حکمه الاشراق. ترجمه و شرح سیدجعفر سجادی، تهران: دانشگاه تهران.
شایگان، داریوش. (1384)‌ هانری کربن، آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی. ترجمه‌ی باقر پرهام، تهران: فرزان.
شبستری، محمود. (1333) گلشن راز. شیراز: کتابخانه‌ی احمدی.
شمس تبریزی. (1377) مقالات شمس تبریزی. تصحیح و تعلیق محمدعلی موحد، تهران: خوارزمی.
عباسی داکانی، پرویز. (1380) شرح قصه‌ی غربت غربی سهروردی. تهران: تندیس.
عراقی، فخرالدین ابراهیم. (1374) دیوان. تهران: نگاه.
عطار، فریدالدین. (1376) الهی نامه. تصحیح فواد روحانی، تهران: زوار.
عطار، فریدالدین. (1383) منطق الطیر. مقدمه تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
عین‌القضات. (1377) تمهیدات. با مقدمه تصحیح تحشیه و تعلیق عفیف عسیران، تهران: منوچهری.
غزالی، احمد. (1370) مجموعه آثار فارسی شیخ احمدغزالی. به اهتمام احمد مجاهد، تهران: دانشگاه تهران.
غزالی، ابوحامدمحمد. (1372) کیمیای سعادت. به تصحیح احمد آرام، تهران: گنجینه.
فرغانی، سعیدالدین. (1379) مشارق‌الدراری. مقدمه‌ی جلال‌الدین آشتیانی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1376) احادیث و قصص مثنوی. ترجمه‌ی حسین داوری، تهران: امیرکبیر.
کاشانی،‌ عزالدین محمود بن علی. (1376) مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه. تصحیح جلال‌الدین همایی، تهران: هما.
کربن،‌ هانری. (1379) انسان نورانی در تصوف ایرانی. ترجمه‌ی فرامرز جواهری‌نیا، تهران: گلبان.
کربن،‌ هانری. (1383) ارض ملکوت. ترجمه‌ی ضیاء دهشیری، تهران: مرکز مطالعه‌ی ایرانی فرهنگ‌ها.
لاهیجی، شمس‌الدین محمد. (1368) اسرارالشهود. تصحیح سید علی آل‌داود، تهران: موسسه مطالعات فرهنگی.
لاهیجی، شمس‌الدین محمد. (1374) مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. مقدمه و تصحیح محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران: زوار.
محمدبن منور. (1381) اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید. تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگاه.
ملاصدرا، صدرالدین محمدشیرازی. (1425) الحکمه المتعالیه فی الاسفارالعقلیه الاربعه. ج8،‌ قم: طلیعه النور.
مولوی، جلال‌الدین. (1363) مثنوی معنوی. ج1-3،‌ تصحیح نیکلسون، به اهتمام نصرالله پورجوادی، تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال‌الدین. (1378) کلیات شمس تبریزی. ج1-6، به اهتمام بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال‌الدین. (1385)  فیه ما فیه. تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر.
نجم‌الدین رازی، ابوبکربن محمد. (1374) مرصادالعباد. تصحیح محمدامین ریاحی، تهران: علمی و فرهنگی.
نسفی، عزیزالدین. (1362) الانسان الکامل. تصحیح و مقدمه‌ی فرانسوی ماریژان موله، تهران: طهوری.