نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه شیراز
چکیده
شناختی تازه از مسعودبک بخارایی از دریچهی اشعار و آثار او
دکتر نجف جوکار*
دانشگاه شیراز
چکیده
احمد بن محمد نخشبی بخارایی دهلوی ملقب به مسعودبک، از سخنوران پارسی زبان سده‌های هشتم و نهم هجری است که پس از گرایش به تصوف و عرفان و روی آوردن به طریقهی چشتیه، نوشته‌ها و سروده‌های پرمغزی به یادگار گذاشته است. به رغم شهرت وی در خارج از ایران به ویژه در هند و پاکستان، چهره‌ی وی در کشور ما چندان شناخته نیست. آثار و اندیشهی عرفانی مسعودبک، بازتاب نگرش‌های بزرگانی چون عین القضاه همدانی، عطار، سعدی و دیگر عارفان و سخنوران ایرانی است. در این نوشتار، کوشش شده است که روایت‌های گاه تناقض‌آمیز تذکره‌ها دربارهی زندگی و آثار مسعودبک با هم سنجیده شود و با تکیه بر آثار و اشعار وی از جمله مرآت‌العارفین و دیوان شعرش، تصویری روشن‌تر از سوانح زندگی نویسنده و آثار و اندیشهی او نشان داده شود؛ برای نمونه، در این جستار، دربارهی اسم، لقب و نسبت وی و نیز چند و چون حکمرانی او در ماوراء‌النهر و سرانجام ترک تعلقات دنیوی و پیوستنش به چشتیان دهلی، سخن رفته است.
* استاد بخش زبان و ادبیات فارسی n.jowkar@yahoo.com
تاریخ دریافت مقاله: 14/1/90 تاریخ پذیرش مقاله: 12/4/90
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A New Look at Mas'ud Bag-e Bokharaie
چکیده [English]
Jowkar*
Shiraz University
Ahmad Ibn Muhammad NakhshabiBokharaieDehlavi, known as Mas'ud Bag, a Persian writer of the 8th and 9th centuries (AH) who turned to mysticism and became a devotee of Chishtitariqat has left behind insightful writings and poetry. Though he is famous outside Iran, especially in India and Pakistan, he is not much known inside Iran. His mystical writings reflect views of such great writers as Ein al-Qozat-e Hamadani, Atar, Sa'di, and a few others. In this paper, the often contradictory narratives of biographies about the life and works of Mas'ud Bag are compared. By referring to his poetry and his books, Mer'at al-'Arefin, a clearer picture of the events of his life and his views is extracted. His name, title, his relations, his ruling of Transoxania, his rejection of the material world, and his connection to the Chishtitariqat are also discussed.
* Professor in Persian Language & Literature, n.jowkar@yahoo.com
Received: 04/03/2011 Accepted: 07/03/2011
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords:ChishtiTariqat
- Mer'at al-'Arefin
- Divan of Masu'd Bag Omm al-Sahayef
- Nokat al-'Asheqin
', './data/jba/coversheet/cover_fa.jpg'))