ساختار «صدا» در داستان‌های مندنی‌پور: نقش «زاویه دید» در «صدا»ی داستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه علمی کاربردی اراک

چکیده

فرشته رستمی*
مربی پاره‌وقت دانشگاه جامع علمی- کاربردی اراک
 
چکیده
امروزه، داستان‌پژوهان نوین درباره­ی کارکرد «صدا» در روایت، دیدگاه­های گوناگونی دارند. بیش­تر این دیدگاه­ها بر پایه­ی نظریات باختین شکل گرفته است. به باور باختین، ساختار زبان «گفت­وگویی» است که در آن، گوینده و شنونده دارای رابطه­ای هستند که این رابطه‌، در متن شکل می­گیرد.فرایند زبان که در کم‌ترین شکل آن، دو نفر وجود دارند، هویت فردی ما را شکل می­دهد. گفت­وگوهایی که هویت و هستی ما را شکل می­بخشند، به دنبالِ گوناگونی صدا به وجود می­آیند. صداها می­توانند پاسخ­گوی نیاز ما بر شناخت خویش باشند و گاه حتی می­توانند شخصیت ما را دگرگون کنند.در این نوشتار، با استفاده از فن تحلیل اطلاعات، بر اساس تئوری باختین در‌باره­ی صدا، در داستان­های شهریار مندنی‌پور، از داستان­نویسان به‌نام معاصر، شکل گرفته است. این گزارش به بررسی داستان­هایی می­پردازد که از سال 1371 تا سال 1382 نوشته شده و دربرگیرنده­ی 31 داستان است.پیش‌پندار و فرض نخستین، آن است که شهریار مندنی‌پور در ایجاد صدا در داستان، موفق عمل نکرده است. این جستار برای کشف علل آن شکل گرفته است و در کندوکاو آن‌ها دریافته است که گزینش زاویه‌ی دید نقشی بنیادی در این زمینه داشته است.بر این پایه، این جستار زاویه دیدهای به کار رفته در داستان­های شهریار مندنی­پور را بررسیده و در پی آن می­کوشد نشان دهد که چگونه گزینش زاویه دید، متن را به «تک‌گویی» یا «چند صدایی» سوق می­دهد.در پیوند با این امر، بخشی را به تفاوت میان گفت­وگوDialogue) ) و گزارهProposition) ) اختصاص داده؛ سپس با تکیه بر داستان‌های مندنی­پور، ویژگی­ها و نمایه­هایی از چندصدایی و تک­گوییMonologue) ) نمایانده می‌گردد.
 
 
 
*  کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی rostami910@yahoo.com.
تاریخ دریافت مقاله: 21/6/88                  تاریخ پذیرش مقاله: 15/8/89

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Structure of “Voice” in Shahriar Mandanipour’s Stories: The Function of " Point of View " in Creating the "Voice" of the Stories

چکیده [English]

Rostami*
 Arak University of Applied Sciences
 
Nowadays, critics have various opinions about the role of "voice"in the narration of stories. These opinions have been based on Bakhtin's defenitions of the dialogic structure of language in which the speaker and the listener form a relationship according to the context.Language, it is said, creates our individual identity. Dialouges that define this identity are the outcome of the variations of voice. That is, the voice enables us to know ourselves and it can change our character.Drawing upon Bakhtin's theories about "voice," this paper intends to analyze Shahriar Mandanipoor's stories. The paper deals with thirty two stories published from 1371 to 1382. In order to have a systematic analysis, the features of "dialouge" and "proposition" are first discussed and then excerpts of the stories are provided  to present monologic and dialogic stories.The first hypothesis of the study is that Mandanipour has not always achieved   the medley of voices in his stories. The purpose , therefore , is to find the causes of such quality.A close study of his stories reveals that the choice of "point of view" has led some of the stories towards dialogue, while some others are basically monologues.
 
 
*  Instructor Persian Language & Literature. rostami910@yahoo.com
Received:9/12/2009                Accepted:11/6/2010

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Michael Bakhtin
  • Shahriar Mandanipour
  • Voice
  • Point of view
  • Dialogue

مراجع

احمدی، بابک. (1382). ساختار و تاویل متن. تهران: مرکز.
احمدی، بابک. (1383). کتاب ترید. تهران: مرکز.
احمدی، بابک. (1384). حقیقت و زیبایی. تهران: مرکز.
باختین، میخاییل. (1384). زیبایی­شناسی و نظریه­ی رمان. ترجمه‌ی آذر حسین­زاده، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
پاینده، حسین. (1385). نقد ادبی و دموکراسی. تهران: نیلوفر.
پاینده، حسین. (1382). گفتمان نقد. تهران: نشر روزگار.
تادیه، ژان ایو. (1378). نقد ادبی در قرن بیستم. ترجمه‌ی مهشید نونهالی، تهران: نیلوفر.
تودوروف، تزوتان. (1377). منطق گفت­وگویی میخاییل باختین. ترجمه‌ی داریوش کریمی، تهران: مرکز.
تولان، مایکل جی. (1383). درآمدی نقادانه – زبان‌شناختی بر روایت. ابوالفضل حری، تهران: بنیاد فارابی.
حری، ابوالفضل. (1384). «داستان و متن: ساختار روایی در ادبیات داستانی و فیلم». کتاب ماه، ادبیات و فلسفه، سال 9، شماره‌ی6، آبان.
رضایی، عربعلی. (1382). واژگان توصیفی ادبیات. تهران: فرهنگ معاصر.
سلدن، رامان/ ویدوسون، پیتر. (1377). راهنمای نظریه‌ی ادبی معاصر. ترجمه‌ی عباس مخبر، تهران: طرح نو.  
کریمی حکاک، احمد. (1384). طلیعه­ی تجدد در شعر فارسی. ترجمه‌ی مسعود جعفری جزی، تهران: مروارید.
مندنی‌پور، شهریار. (1376). ماه نیمروز. تهران: نشر مرکز.
مندنی‌پور، شهریار. (1379). دل ِدلدادگی دو جلد. تهران: زریاب.
مندنی‌پور، شهریار. (1382). آبی ماورای بحار. تهران: مرکز.
مندنی‌پور، شهریار. (1382). هزار و یک سال . تهران: آفرینگان.
مندنی‌پور، شهریار. (1383). کتاب ارواح شهرزاد. تهران: ققنوس.
مندنی‌پور، شهریار. (1384). شرق بنفشه. تهران: مرکز.
مندنی‌پور، شهریار. (1369). «گفت­وگو با مندنی­پور». گردون، شماره 2 ، آذر.
ناظرزاده کرمانی، فرهاد. (1383). درآمدی به نمایشنامه‌شناسی. تهران: سمت.
ولک، رنه و وارن، آوستن. (1382). نظریه­ی ادبیات. ترجمه‌ی ضیا موحد و پرویز مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی.
ویتگنشتاین، لودویک. (1385). کتاب آبی. ترجمه‌ی مالک حسینی، تهران: هرمس.
هاوثورن، جری. (1380). پست مدرنیته و پست مدرنیسم. ترجمه‌ی حسین­علی نوذری، تهران: نقش جهان.
هایدگر، مارتین. (1383). متافیزیک چیست؟. ترجمه‌ی سیاوش جمادی، تهران: ققنوس.
Abrams ,M .H. (1999). A Glossary Of Literary Terms. 7th ed. U.S.A.Heinle & Heinle.
Bakhtin,M. (1973). Problems of Dostoevski’s Poetics. W.W.Rotsel. Ann, Arbor: Adris.
Bressler, Charles E. (2007). Literary  Criticism: An Introduction To Theory And Practice. 4th ed. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Graham, Allen. (2000). Intertextuality .London: Routledge .
Todorove, Tzvetan. (1984). Mikhail Bakhtin, The Dialogical Principle. Wlad Godzich, Minneapolis: University of Minnesota Press.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار