نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عظیم جباره ناصرو
• رقیه (پریچهر) کوهنورد

دانشگاه جهرم

چکیده

مرگ پدیده‌ای ناشناخته است که همواره ذهن و اندیشه‌ی بشر را به خود مشغول کرده است. شاعران و اندیشمندان هر ملتی نیز دیدگاه‌های متفاوتی درباره‌ی مرگ و هستی دارند که آنها را در قالب‌های مختلف هنر و ادبیات مطرح می‌کنند. محمدرضا شفیعی‌کدکنی، متولد 1318، شاعر و پژوهشگر برجسته‌ی معاصر است که در اشعار خود توجه ویژه‌ای به مقوله‌های مرگ و زندگی دارد. نگارندگان در این جستار کوشیده‌اند با رویکردی تحلیلی، اندیشه و احساس این شاعر درباره‌ی مرگ را واکاوی کرده و مباحثی مانند مرگ‌اندیشی، هراس از مرگ، تصویر زندگی و شهادت را در اشعار وی بررسی کنند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در اشعار شفیعی‌کدکنی، چهارگونه رویکرد به مرگ دیده می‌شود: اول؛ مرگ‌گریزی و مرگ‌ستیزی که بیش‌تر مربوط به دوران آغاز شاعری اوست. دوم، مرگ در قالب شهادت و پاسداری از آرمان‌ها، سوم؛ مرگ‌ستایی عارفانه و صوفیانه که در اندیشه‌ی مولوی و عرفای اسلامی دیده می‌شود و چهارم؛ مرگ وجودی که متأثر از دغدغه‌های فلسفی شاعر است و نمودهای فراوانی در دفتر «هزاره‌ی دوم آهوی کوهی» دارد. از میان گونه‌های مرگ‌اندیشی‎‌ نیز، مرگ‌ستایی عرفانی بیش‌ترین بسامد و شهادت، کم‌ترین بسامدها را دارند.

کلیدواژه‌ها

• زندگی"
• "شفیعی‌کدکنی"
• "مرگ"
• "مرگ‌اندیشی"

20.1001.1.20088183.1396.9.2.4.7

موضوعات

• متون نظم

عنوان مقاله [English]

Death and pondering over death in poems of Shafiei Kadkani

نویسنده [English]

• Azim Jabbareh Nasero

دانشگاه جهرم

چکیده [English]

Death has always occupied humans' thoughts due to being an unsolved mystery. Poets and thinkers of every nation have different views on death and existence expressed in different forms of art and literature. Mohammad Reza Shafiei Kadkani (born in 1939) is a contemporary prominent poet and researcher who has special attention to life and death in his poetry. In this paper we analyze the thoughts and emotions of the poet on death expressed in his poetry. Topics such as contemplation upon death, fear of death (necro-phobia), and images of life and martyrdom are discussed. It is argued that there are four kinds of approaches to death in Shafiei Kadkani's poems: First, escaping death and defying death related to his early phase of writing. Second, death as a testimony and protection of ideals.  Third, mystical praise of death as shown in Molavi and Islamic mystics. And fourth, physical death as shown in his collection of poems, Hezare Dovom Ahooye Koohi (Gazelle's Second Millennium). The third kind is dominant in his poetry.
Keywords: life, Shafiei Kadkani, death, contemplating death.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• life"
• "Shafiei Kadkani"
• "death"
• "pondering over death"