استعاره‌های مفهومی عشق در زبان شعر و زبان روزمره (رویکرد تطبیقی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه پیام نور

2 دانش آموختة دانشگاه پیام نور

چکیده

مقالۀ حاضر به بررسی تطبیقی استعار‌ه‌های مفهومی عشق در زبان شعر و زبان روزمره می‌پردازد. این مقاله درصدد یافتن پاسخ این پرسشها است که مفهوم‌سازی عشق در دو گونة شعری و عادی فارسی معاصر چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند. همچنین، به فرض وجود شباهت ساختاری، چه عواملی موجب تفاوت و تمایز استعاره های شعری از استعاره های قراردادی در زبان روزمره می شود. بدین منظور، عبارات استعاری از زبان روزمره و اشعار فارسی دهه 80 استخراج و ساختار استعاری و نگاشت‌های موجود در آن‌ها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها بر اساس کوچش (2010) نشان داد که در هر دو گونۀ زبانی از استعاره‌های عشق و نگاشت‌های اصلی میان مفهوم مقصد عشق و مفاهیم حوزۀ مبدأ، به طور یکسان استفاده شده است. با این حال، در گونه شعری زبان فارسی، چهار سازوکار شناختی ترکیب، گسترش، پیچیده‌سازی و پرسش، بیشتر به کار رفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد کاربرد این سازوکارها، همراه با تصویرهای استعاری و جاندارپنداری، باعث تفاوت در مفهوم‌سازی‌های شعری و غیرشعری از عشق در زبان فارسی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

LOVE Conceptual Metaphors in Persian Poetic and Ordinary Language (A Comparative Approach)

چکیده [English]

The purpose of this paper is a comparative study of conceptual metaphors of love in Persian poetry and everyday language. The main question is which similarities and differences exist in the conceptualization of love concept in these two variants of Persian Language? Moreover, if there is any structural similarity, which factors cause distinctions and differences between poetic metaphors and everyday metaphors in Persian language? To answer these questions, metaphorical expressions exhibiting the love metaphors were extracted from both everyday language and poems of the 1380s decade. The analysis of metaphorical expressions according to Kövecses (2010) demonstrated that metaphorical structures and fundamental mappings are similar in both variants; however, the use of four poetic mechanisms, including composing, extending, elaborating and questioning are more prevalent in the conceptualization of poetic love metaphors. The findings of the paper show that the use of these mechanism, as well as metaphorical images and personification, distinguishes poetic conceptualization of love from its ordinary counterparts.
Keywords: conceptual metaphors, composing, extending, elaborating, questioning
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • conceptual metaphors
  • composing
  • extending
  • elaborating
  • questioning

مراجع

بروسان، غلامرضا (1384). یک­بسته سیگار در تبعید (مجموعه شعر). مشهد: شاملو.
پورابراهیم، شیرین، مریم سادات غیاثیان (1392). «بررسی خلاقیت‌های شعری حافظ در مفهوم‌سازی عشق». نقد ادبی، دوره‌ی6، شماره‌ی23، صص 59-82.
حافظ، شمس­الدّین محمد. (1388) دیوان.تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: اقبال.
خواجوی، کورش. (1395). کنار حوض الفبا. تهران: مایا.
فرزاد، محمدرضا. (1381). «شعرهایی از شاعران نسل بیت». ماهنامه­ی فرهنگی، اجتماعی، ادبی کارنامه، شماره­ی 28، صص 28- 38.
قادری، سلیمان. (1392). «استعاره، بدن و فرهنگ: مفهوم­پردازی دل، جگر و چشم در بوستان سعدی». نقد ادبی، دوره‌ی6، شماره‌ی23، صص 105-123.
لنگرودی، شمس. (1387). مجموعه اشعار. تهران: نگاه.
ــــــــــــــــ. (1393). مجموعه اشعار. تهران: نگاه.
ـــــــــــــــــــــــــ (1389). رسم کردن دست‌های تو(مجموعه­شعر). تهران: آهنگ دیگر.
مقربین، شهاب. (1388). سوت­زدن در تاریکی (مجموعه­شعر). تهران: چشمه.
یونان، رسول. (1381). روز بخیر محبوب من (مجموعه­شعر). تهران: مینا.
ــــــــــــ. (1387). پایین آوردن یک پیانو از پله‌های یک هتل یخی. تهران: نقد افکار.
Evans,Vyvyan and Melanie Green. (2006). Cognitive Linguistics: An
          Introduction. Edinburg: Edinburg University Press.
Gibbs, Raymond. (2008). "Metaphor in Litrature". in Metaphor and Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
Kovecses, Zoltán. (1986). Metaphors of Anger. Pride and Love. A Lexical Approach to the Structures of Concepts. Pragmatics and Beyond, VII:8. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
ــــــــــــــــــــ. (1988). The Language of Love: the semantics of passion in conversational English. Lewisburg: Bucknell University Press.
ــــــــــــــــــــ. (2000). Metaphor and Emotion (Language, Culture,and Body in  Human Feeling). Cambridge: Cambridge University Press.
ــــــــــــــــــــ. (2009). Metaphor and Poetic Creativity: A Cognitive Linguistic Account. Acta Universitatis Sapientiae, Philologica, 1, 2: 181- 196.
ــــــــــــــــــــ. (2010). Metaphor: A Practical Introduction. 2nd ed, New York: Oxford University Press.
Lakoff, George and Mark Johnson. (1980).Metaphors We Live By. Chicago: University of  Chicago Press 2003.
Lakoff, George and Mark Turner. (1989). More than Cool Reason. Chicago: The University  of Chicago Press.
Quigley, Austin E. (2004). Theoretical Inquiry: Language, Linguistics, and Literature. New Haven & London: Yale University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار