نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمود حیدری
• فاطمه تقی زاده

دانشگاه یاسوج

چکیده

مرثیه­ی شهرها یکی از انواع مرثیه است که شاعر در آن به توصیف شهرهای حادثه دیده و بیان دردها و رنج­های مردم آن شهرها که دستخوش خرابی و ویرانی گشته­اند می­پردازد. این پژوهش مطالعه‌ای با رویکردی تاریخی- تطبیقی به این نوع ادبی در دو ادب فارسی و عربی است و این نکات را تبیین می‌کند که رثای شهرها در دو ادبیات دارای علل و اسباب مشترک سیاسی و داخلی، تجاوز و حمله­ی بیگانگان به قلمرو اسلامی است که شاعران ایرانی و عرب، حادثه را مصیبت امت اسلامی دانسته و بدون در نظر گرفتن محدوده­ی جغرافیایی و زبانی به رثای شهرهای اسلامی پرداخته­اند. همچنین مشترکات دینی و فرهنگی ادبای فارس و عرب موجب برخوردی یک­سویه در بسیاری از مضامین رثای شهر گشته است که نشان از پل­های ارتباطی موجود بین دو امت از قدیم تاکنون دارد. عاطفه­ی صادق و سخنان به­دور از تکلّف و تصنّع، سرشار بودن از حکمت­ها و پند و اندرزها، وجود مفاهیمی دینی چون قضا و قدر ویژگی بارز قصاید عربی و فارسی در این زمینه است. همچنین این مراثی بخشی از مصادر تاریخی شهرهای حادثه دیده محسوب می‌شوند.




 

کلیدواژه‌ها

• ادب عربی
• ادب فارسی
• ادبیّات تطبیقی
• عصر عباسی
• مرثیه

20.1001.1.20088183.1391.4.4.2.4

عنوان مقاله [English]

The Elegy of cities is one kind of elegy in which a poet describes the stricken

چکیده [English]

The Elegy of cities is one kind of elegy in which a poet describes the stricken cities, pains and agonies of people of the cities undergone destruction and devastation. This research is a historical - comparative study of this genre in Persian and Arabic literature. It shows that these elegies in both Arabic and Persian Literature have the same political and internal reasons, such as the assault and the attack of the foreigners to the Islamic realms. Consequently, the Iranian and Arabic poets referred to this event as the calamity of the Muslim Ummah. They elegize about the Islamic cities regardless of geographical and linguistic boundaries. In addition, the Religious and cultural commonalities of the Arabic and Persian literary scholars lead to a one-sided point of view towards many concepts of the city elegies which is very telling of the connection between two Ummahs since the ancient times. These Persian and Arabic odes are similar in their use of sincere and honest sentiments, plain and modest diction and also because of their pervasion with wisdom, advice and religious concepts such as fatalism. These elegies are also considered as part of a historical source of the stricken cities.

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Abbasid era
• Arabic literature
• Comparative literature
• elegy
• Persian literature