مقایسه‌ی تحلیلی دو بازنویسی خلّاق در سروده‌ها‌ی مهدی حمیدی شیرازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شیراز

چکیده

در میان شاعران معاصر، مهدی حمیدی شیرازی نامی آشنا و آثاری ماندگار به‌ویژه در عاشقانه‌سرایی دارد. دو مثنوی «موسی» و «بت‌شکن بابل» دو سروده‌ی معروف او هستند که توانایی او را در سرودن اشعار غیرعاشقانه نیز بازمی‌نمایند. هر دو اثر بر پایه‌ی سرگذشت دو پیامبر (موسی و ابراهیم) شکل گرفته‌اند و رویدادهایی از زندگی آنها را بازمی‌گویند. در این مقاله، دو مثنوی یادشده بازخوانی و با یک‌دیگر مقایسه می‌شوند تا ضمن بررسی شیوه‌ی حمیدی، میزان توفیق او در سرودن این دو اثر ارزیابی شود.
یافته‌های این بررسی نشان می‌دهد که شیوه‌ی حمیدی را در آفرینش این دو منظومه می‌توان بازنویسی خلّاق دانست. او سرگذشت موسی و ابراهیم را در جایگاه اثری کهن در نظر گرفته و روایتی خلّاقانه با محوریت یک رویداد برجسته در زندگی آنها بازنوشته است. با مقایسه‌ی این دو مثنوی، ‌«بت‌شکن بابل» اثری خلاق‌تر و منسجم‌تر شناخته می‌شود که رویدادهای زندگی ابراهیم به‌گونه‌ای هنری برای پیش‌برد پیرنگ و تقویت شخصیت‌پردازی در آن به کارگرفته شده است.
واژه‌های کلیدی: بازنویسی خلاق، بت‌شکن بابل، موسی، مهدی حمیدی شیرازی

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of Two Creative Rewriting in Mehdi Hamidi’s Poetry

نویسنده [English]

  • farzane moeini
shiraz univercity
چکیده [English]

 
 
F. Moeini*
Shiraz University
 
 
Abstract
Mehdi Hamidi Shirazi is a familiar name amongst modern Iranian poets writing poetry, especially lyrics. “Moses” and “The Iconoclast of Babel” are two well-known poems by Hamidi, which mirror his skills in composing in styles other than love poetry. Both poems based on the biographies of two prophets (Moses and Abraham), and recount episodes of their lives. In this article, these two works analyzed and compared in order to see how successful he has been in recreating these ancient stories. It is argued that he has picked an outstanding event in the lives of Moses and Abraham and rewritten their lives based on those events. In comparison, “The Iconoclast of Babel” is a more creative work in terms of plot and characterization.
 
 



* PH.D. of Persian Language & Literature, farzane.moeini@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Creative Rewriting
  • "The Iconoclast of Babel"
  • "Moses"
  • Mehdi Hamidi Shirazi
قرآن کریم. (1387). ترجمه‌ی ابوالفضل بهرام‌پور، تهران: سبحان.
کتاب مقدس (ترجمه‌ی تفسیری). (1995م). انجمن بین‌المللی کتاب مقدس.
اسنقی،‌ ندا. (۱۳۸۸). «معرفی و تحلیل سبکی، هنری، بلاغی و زبانی آثار ادبی حمیدی شیرازی». پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین.
اقبالی،‌ احمد. (۱۳۶۹). «یادی از دکتر مهدی حمیدی شیرازی». کلک، شماره‌ی ۵، ص ۱۳۰.
پایور،‌ جعفر. (۱۳۷۰).  مقدمه‌ای بر بازنویسی و بازآفرینی. تهران: مؤلف.‌
ــــــــــ . (۱۳۸۰). شیخ در بوته؛ چگونگی روش‌های بازنویسی و بازآفرینی و ترجمه و بازپرداخت در آثار  ادبی. تهران: اشراقیه.
جمس، کرامت. (۱۳۸۱). نقد و تحلیل تصویرگری‌های هنری در اشعار دکتر مهدی حمیدی شیرازی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز‌.
حمیدی شیرازی، مهدی. (۱۳۸۸). مرگ قو؛ منتخب اشعار. تهران: سخن.
خلیلی، محمد. (۱۳۸۷). شبی هم در آغوش دریا؛ نقد و تحلیل و گزیده‌ی اشعار مهدی حمیدی شیرازی. تهران: سخن.
رحمانی بادی، همایون (1390). «بررسی محورهای زیبایی‌شناختی در اشعار دکتر مهدی حمیدی شیرازی»، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
رضا، فضل‌الله. (۱۳۶۵). «حمیدی و شعر سنتی او». آینده، سال 12، شماره‌ی ۹و۱۰، صص۵۲۰-۵۳۲.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (۱۳۶۶). بحر در کوزه. تهران: علمی.
سپهر‌نژاد، نسرین.‌ (۳/۹/۱۳۹۶). «مقایسه‌ی سبکی شعر پروین اعتصامی با شعر حمیدی شیرازی در داستان موسی». http://rasekhoon.net/article/show/193105/ .
سرشار، ‌مژگان. (۱۳۹۱). «میقات موسی (ع) در قرآن،‌ عهد عتیق و تفاسیر اسلامی». صحیفه‌ی مبین، دوره 18،شماره‌ی ۵۲، صص 31-57.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۹۶). «جمال‌شناسی شعر حمیدی». بخارا، سال 20، شماره‌ی ۱۲۰، صص 185-۱۹۱.
عابدی،‌ کامیار. (۱۳۹۳). «مهدی حمیدی شیرازی؛ شاعر و عاشق (در صدمین سال تولد او)». جهان کتاب، سال 19، شماره‌ی ۲۹۹و۳۰۰، صص 2-6.
قاسمی، بیتا. (۱۳۹۰). «تلمیحات و تمثیلات و اعلام در آثار اشعار مهدی حمیدی شیرازی». پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام‌نور فارس.
مجلسی، محمدباقر (1403ه). بحارالانوار. ج5، بیروت: دار احیاء‌التراث‌العربی.
مشیری، فریدون. (۱۳۹۶). «یادی از دکتر حمیدی شیرازی». بخارا، سال 20، شماره‌ی ۱۲۰، صص 213-219.
منزوی، حسین. (1384). دیدار در متن یک شعر. تهران: آفرینش.
مولوی، جلال‌الدین محمد. (1375). مثنوی معنوی. تصحیح عبدالکریم سروش، تهران: علمی و فرهنگی.
نوروزی، جهان‌بخش. (۱۳۸۸). «حماسه‌ی دینی- بت‌شکن بابل»، شعر، شماره‌ی ۶۵، صص ۴۳-۴۷.
ولی‌زاده، احمد. (۱۳۹۰). «تحلیل و بررسی اشعار غنایی حمیدی شیرازی با تکیه بر اشک معشوق و سال‌های سیاه»،‌ پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه سیستان‌وبلوچستان. ‌یوسفی، غلامحسین. (۱۳۶۹). چشمه‌ی روشن. تهران: علمی.