نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم محمودی نوسر ^{1، 2}
• قدسیه رضوانیان ³

¹ دانشگاه مازندران

² بابلسر

³ عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران

چکیده

چکیده

جریان بازگشت دوره‌ای نسبتا طولانی از ادبیات فارسی به ویژه شعر را شامل می‌شود که از اواخر عصر صفوی آغاز شده و به دوره‌ی مشروطه ختم می‌شود.
گرایش به بی‌پردگی‌های زبانی، رکاکت لفظ و مضمون و به‌طورکلّی رعایت نکردن حدود ادب و اخلاق، از ویژگی‌هایی است که به شکلی برجسته و فراگیر در شعر شاعران مختلف این دوره روایی یافته و در دیوان‌های شعری به شکل هجو صاحب‌منصبان، نکوهش و استهزای زنان، نکوهش اهل شهر، هزل و مطایبه و ... بروز یافته است.
رجعت به سبک و شیوه‌ی شاعرانی چون خاقانی، سوزنی، انوری و ... از یک سوی و تأثیرات گفتمانی این دوره؛ حاصل از بین رفتن ثبات سیاسی، آشفتگی درازمدّت وضعیّت اجتماعی و نابودی کشور از جهات مختلف از دیگر سو، آسیب‌هایی را در عرصه‌ی فرهنگی سبب شد که با تأثیر عمیق بر روان افراد، به شعر این دوره راه یافته، نوعی گرایش به هنجارشکنی ‌اخلاقی را در سطحی گسترده به دنبال آورده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا نمونه‌هایی از این مضامین را از دیوان شاعران این دوره ذکر کرده و سپس به چرایی شکل‌گیری این مکتب پرداخته و با بررسی بسترهای تاریخی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و روان‌شناسانه، به تحلیل دلایل و زمینه‌های بنیادین رواج این شیوه در دوره‌ی بازگشت پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

• شعر بازگشت
• زمینه گفتمانی
• تاریخ
• جامعه
• هجو و بی‌اخلاقی

20.1001.1.20088183.1398.11.1.6.1

موضوعات

• متون نظم

عنوان مقاله [English]

Unethical Language in the Poetry of the Restoration Style (bazgasht)

نویسندگان [English]

• maryam mahmoudi nosar ^{1 2}
• ghodsie rezvanian ³

¹ university of mazandaran

²

³ university of mazandaran

چکیده [English]

 
 
 
M. Mahmoodi Nosar*          G. Rezvanian*^*
Mazandaran University
 
 
Abstract
Literary Restoration style, one of the most long-lasting periods of Persian literature, begins from early years of Safavid era till the Constitution. The outstanding feature wide spread in poetry of the time is vulgarity in words and concepts and inattention to ethics and morality. Such vulgarity can be found poems lampooning the rulers, mockery of women, mockery of people of the city, smut, witticism and facetiousness. This study first mentions examples of topics from poetry of Literary Restoration period and then explores the etiology of outbreak of such topics by presenting the historical, political, social, cultural and psychological background. It is argued that a return to style of poets like Anvari, Souzani, and Khaqani on the one hand, and consequences of political instabilities and social and individual collapse of ethics on the other hand found its way into the poems.
 



* PH.D. Candidate of Persian Language & Literature, msmahmoodi_13@yahoo.com


** Associate Prof of Persian Language & Literature, ghrezvan@umz.ac.ir


 

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Literary Restoration Poetry
• discourse context
• history
• society
• lampoon and immorality