مجله علمی پژوهشی شعرپژوهی (بوستان ادب) دانشگاه شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران

2 استادیار زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه ارومیه، ارومیه، تهران ‏

چکیده

بررسی تطبیقی «مرگ» در اشعار مولانا و هنری وان بر اساس نظریه‌ی حرکت جوهری ملاصدرا
مسئله‌‌ی‌ مرگ از موضوعات اصلی موردتوجه بیشتر شاعران و فیلسوفان جهان بوده و هست. شاعران عارف‌مسلکی مانند مولانا در شعر فارسی و هنری وان در شعر انگلیسی در اشعار خویش بسیار به این مسئله پرداخته‌اند. آن‌ها نه‌تنها مرگ را پایان زندگی نمی‌دانند؛ بلکه آن را دریچه‌ی‌ آغاز زندگی جاودانه معرفی می‌کنند. ازسوی‌دیگر، ملاصدرا فیلسوف بزرگ اسلام و ایران، نیز مرگ را رهایی از بند جسم می‌داند؛ چون بشر بنابر حرکت جوهری به پیوند با ذات لایزال الهی گرایش دارد. بنا بر اعتقاد عارفان و سالکان بهتر است که فرد قبل از مرگ جسمی با قطع تعلقات جسمانی، مرگ عرفانی را تجربه کند تا هم راحت‌تر با آن کنار بیاید و هم زودتر به ذات لایزال الهی که غایت اوست، بپیوندد‌. پژوهش حاضر به بررسی توصیفی-‌ تحلیلی اشعار مولانا و هنری وان بر اساس آرای ملاصدرا در ارتباط با مسئله‌ی مرگ می‌پردازد و نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگرچه این سه نفر در دوره‌های تاریخی، زبانی و جغرافیایی دور از هم می‌زیسته‌اند؛ اما عقاید شخصی و مذهبی مشترکی دارند.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of “Death” in the Poetry of Rumi and Henry Vaughan Based on Mulla Sadra's Theory of Substantial Motion

نویسندگان [English]

  • Narges Bagheri 1
  • Mohammadnabi Tavallaei 2

1 MA in Persian Language and Literature of Kharazmi university

2 Assistant Prof in English Language and Literature of Urmia Universiuty

چکیده [English]

The issue of death has been one of the main issues of concern to most of the world’s poets and philosophers. Well-known poets such as Rumi in Persian literature and Henry Vaughan in English literature have addressed this issue a lot in their poems. They do not consider death as the end of life, but introduce it as the gate of the eternal life. Mullah Sadra, the great Islamic and Iranian philosopher, also considers death to be a release from the bondage of the body because human beings have the tendency to connect with the eternal essence of God. Following the principle of substantial motion. According to mystics and theosophists, it is better for a person to experience death before physical death by ignoring physical ties, so that he can cope with it more easily and join the eternal essence of God, which the ultimate goal. The present research is a descriptive-analytical investigation of Rumi and Henry Vaughan’s poems based on Mulla Sadra’s opinions regarding the concept of death. The results of the research show that although these three people lived in historical, linguistic and geographical periods far from each other, they have many similar personal and religious beliefs regarding death.
 
 




 

کلیدواژه‌ها [English]

  • death
  • Mulla Sadra
  • Rumi
  • Henry Vaughan
  • Sufism
قرآن کریم. ترجمه‌ی محمدحسین ابراهیمی، تهران: قدسیان.
اسدی، محمدرضا. (۱۳۸۶). «مرگ ازنظر ملاصدرا». قبسات، دوره‌ی 12، شماره‌ی 46، صص ۲۵-۴۶.
 
اسعدی، علیرضا. (۱۳۹۵). «ملاصدرا و مسئله‌ی مرگ». نقد و نظر، دوره‌ی 21، شماره‌ی 81، صص۹۲-۱۲۳.
امجدیان، قاسم؛ دیرباز‌، عسگر. (۱۳۹۳). «نقد دیدگاه صدرالمتالهین در باب مرگ انسان با تکیه بر آرای این ابن‌سینا». معرفت فلسفی، دوره‌ی 12، شماره‌ی 1، ص۱۲۱.https://ensani.ir/fa/article/342631/%D9%86%D9%82
آمدی تمیمی، عبدالواحد. (1398). غررالحکم و دررالکلم. قم: وثوق.
خیام. (1354). رباعیات. تهران: امیرکبیر
مولوی، مولانا جلال الدین محمد. (1400). کلیات شمس تبریزی. تهران: انتشارات پیام عدالت.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ. (1403). مثنوی معنوی. تهران: انتشارات پیام عدالت.
مطهری، مرتضی. (۱۳۷۷). مجموعه آثار. ج۱۳، تهران: صدرا.
ملاصدرا، صدرالدین محمد. (‌‌۱۳۵۴). المبدا و المعاد. تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ـــــــــــــــــــــــــ. (۱۳۶۰الف). اسرار الایات. تصحیح محمد خواجوی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
ـــــــــــــــــــــــــ. (۱۳۶۰‌ب). الشواهد الربویه. تصحیح: سیدجلال‌الدین آشتیانی، مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
ـــــــــــــــــــــــــ. (۱۳۶۱).  العرشیه. تهران: مولی.
ـــــــــــــــــــــــــ‌. (۱۳۶۶الف). تفسیر القرآن الکریم. ج۱،۲،۵، ۶، تحقیق محمد خواجوی، قم: بیدار.
ـــــــــــــــــــــــــ. (۱۳۶۶ب). مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ـــــــــــــــــــــــــ. (۱۹۸۱). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. ج۹،۸،۶،۵  بیروت: داراحیا التراث العربی.
Marilla, E. L. (1967). "The Mysticism of Henry Vaughan: Some Observations". The Review of English Studies, 18(70), 164–166. https://www.jstor.org/stable/512882
Sandbank, S. (1967). "Henry Vaughan’s Apology for Darkness". Studies in English Literature, 1500-1900, 7(1), 141–152. https://doi.org/10.2307/449462
Vaughan, Henry. (1885). Silex Scintillans. London.