نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هیرود سلطانیان ¹
• سعید حسام پور ²

¹ دانش آموختۀ دکتری دانشگاه شیراز

² استاد، دانشگاه شیراز

چکیده

روایت‌های عاشقانه، رکن مهمی از تاریخ فرهنگ بشری هستند. در این میان، منظومۀ خسرو و شیرینِ نظامی که دارای اهمیت و شهرتی جهانی است، هنوز ویژگی‌هایی پنهان دارد که با ابزار بینارشته‌ای می‌توان از زاویه‌های جدیدی بر آن نور تابانید؛ یکی از این موارد، هدفِ عشق بین خسرو و شیرین است؛ فیلسوف آلمانی شوپنهاور، هدف اصلی هر رابطۀ عاشقانۀ بشر را تولیدِمثل با انگیزۀ امتدادنسل دوطرفه می‌داند؛ از دید او انتخاب جفت براساس زیبایی‌های ظاهری و باهدفِ جبران عدم‌ تعادل بیولوژیک شکل می‌پذیرد؛ بدون داشتن رابطۀ فیزیکی و تولید فرزند، عاشق و معشوق درنهایت از هم خسته می‌شوند؛ و اصل «میل به زیستن» شوپنهاور است که دوطرف را کورکورانه به درد عشق مبتلا می‌سازد. پژوهش ما هشت مؤلفۀ مهم دربارۀ هدف رابطۀ عاشقانه را از کتاب شوپنهاور، جهان هم‌چون اراده و بازنمود، برگرفته، مراحل رابطۀ عشق خسرو و شیرین را طبق آن می‌سنجد. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که در رابطۀ خسرو و شیرین، دوری و مهجوری، عدم برقراری رابطۀ زناشویی تا مدتی طولانی، حضور عناصر داستانی رقیب مانند ازدواجِ خالی‌از‌عشقِ خسرو با مریم و فرزنددارشدن و معرفی فرهاد- رقیب عشقیِ خسرو- هیچ‌کدام از تمایل بالندۀ خسرو و شیرین به یک‌دیگر به‌طور دائمی نمی‌کاهد، تاجایی‌که پس از ازدواج تا پایان زندگی، عاشقانه کنارهم می‌مانند؛ در این روایت، شیرین بیش از خسرو در تناقض با مؤلفه‌های اعتقادی شوپنهاور نقش ایفا می‌کند؛ مشخص می‌شود که نگاه آرمان‌گرای نظامی به رابطۀ عاشقانه، ابتدا درون‌مایه‌ای غنایی را با زیرساختی معنوی برمی‌سازد، که برخلاف انطباق با آراء شوپنهاور در ابتدای روایت، در مراحل پایانی، با حرکتی تدریجی به‌سمت روساخت عشق معنوی رفته، از سازگاری با شوپنهاور دور می‌شود؛ درنهایت، روایت نظامی با تکریم مقام معنوی شیرین در مرتبه‌ای والا، و برجسته‌سازی بن‌مایۀ پایداری شیرین بر عفاف و پاک‌دامنیِ منطبق با آیین مذهبی رایج، در تعارض با دیدگاه شوپنهاور قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

• عشق
• عاشقانه
• خسرو و شیرین
• نظامی
• شوپنهاور

موضوعات

• نقد

عنوان مقاله [English]

The Analysis of the Love Affair of Nizami's Khosrow and Shirin from the view of Schopenhauer's Philosophy of "Will to Live"

نویسندگان [English]

• Hirod Soltanian ¹
• Saeed Hesampour ²

¹ PhD Graduate from University of Shiraz

² Professor, Shiraz University

چکیده [English]

Romantic narratives are an important pillar for the history of human culture. Nizami's world famous Khosrow and Shirin versified story, has some hidden traits, Such as the purpose of love between K&S, which could be revealed by interdisciplinary approaches; The German philosopher Schopenhauer considers the main goal of romantic relationships, reproduction with the motive of mutual procreation; In his view, mate selection is based on external beauty and with the aim of compensating biological imbalances; Without having intercourse and producing children, the lovers eventually tire of each other; Principle of "will to live" is what makes both parties blindly fall in love. Our research refines eight major components about the purpose of romantic relationship from Schopenhauer's book, The World as Will and Representation, and evaluates the stages of K&S's love relationship according to them. This analysis shows that in their relationship, none of the factors such as distance and abandonment, not establishing a marital relationship for a long time, the presence of competing narrative elements such as Khosrow's loveless marriage with Maryam - mother of his child, and introducing Farhad - Khosrow's love rival – could result in a permanent reduction of attraction between the two lovers; Even after marriage, they remain in love until death. Yet Shirin contradicts Schopenhauer's views more than Khosrow; Our analysis reveals that Nizami’s idealist view of romantic relationship, first builds a lyrical-sexual theme but with a spiritual infrastructure, then, contrary to its conformity with Schopenhauer's opinions at the beginning of the narrative, in the final stages, it leans towards the facade of spirituality, moving away from compatibility with Schopenhauer; Near the end, Nizami's narrative stays in conflict with Schopenhauer's point of view, by honouring Shirin's spiritual position to the highest levels and highlighting Shirin's persistence on chastity in accordance with the popular religion.

کلیدواژه‌ها [English]

• Love
• Romantic
• Khosrow and Shirin
• Nizami
• Schopenhauer