نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابوالفضل محبی ¹
• امیرعباس عزیزی فر ²
• سجاد غلامی انجیرکی ³

¹ دانش‌آموخته دکتری. زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی. کرمانشاه. ایران.

² دانشیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه رازی. کرمانشاه. ایران

³ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

اسطورة بازگشت جاودانه برای هر پدیدة زمینی، نمونه‌ای آغازین، برتر و آسمانی در نظر می‌گیرد؛ به بیان دیگر، هر چیزی در این جهان را تقلیدی از نمونه‌ای مینوی می‌داند. حافظ در بیتی مشهور از «مزرع سبز فلک» و «داس مه نو» سخن می‌گوید. در برخی اساطیر نیز از «مزارع آسمانی» سخن رفته ‌است؛ بدین معنا که انسان باستانی، نخست مزرعة آسمانی را شناخت و سپس مزرعه‌های زمینی را براساس آن به وجود آورد. در این پژوهش براساس نظریة اسطورة بازگشت جاودانة میرچا الیاده و با تکیه بر مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای و با رویکردی تحلیلی ـ توصیفی به گزارشی از بیت گفته‌شده پرداخته‌ایم. نمادشناسی واژه‌های به‌کاررفته در دو ترکیب «مزرع سبز فلک» و «داس مه نو» هدف این جستار است. یافته‌ها نشان می‌دهد که همة این‌ واژه‌ها اگرچه در ظاهر ارتباط چندانی با یکدیگر ندارند؛ امّا در ژرف‌معنا از نظر اسطوره‌ای، آیینی و باورشناختی کاملاً با هم مرتبطند و بیانگر مفاهیمی همچون زمان، مرگ، خرمن‌چینی، باروری، مرگ‌وزندگی، حیات مجدد و جاودانگی هستند؛ بنابراین می‌توان گفت بیت مورد نظر پیوند تنگاتنگی با مفاهیم نام‌برده دارد.

کلیدواژه‌ها

• حافظ
• میرچا الیاده
• اسطورة بازگشت جاودانه
• کشتزار آسمان
• داسِ مه نو

عنوان مقاله [English]

“The Green Expanse of Sky, I Beheld; and the Sickle of the New Moon”; A Description of a Verse by Hafez Based on the Theory of the Myth of Eternal Return

نویسندگان [English]

• Abolfazl Mohebbi ¹
• Amir Abbas Azizifar ²
• Sajjad Gholami Anjiraki ³

¹ PhD student in Persian Language and Literature of Razi University. Kermanshah Iran.

² Associate Prof in Persian Language and Literature, Scientific faculty member of Razi University. Kermanshah. Iran

³ PhD student in Persian language and literature, Razi University, Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

Shams al-Din Muhammad Hafez Shirazi (727–792 AH) is a poet of such remarkable expressive depth that the exploration of both the explicit and subtle dimensions of his thought, as well as the intricate nuances embedded in his verses, has continually invited sustained reflection and scholarly debate. Mircea Eliade (1907-1986 AD), the Romanian scholar, is also a famous and prolific contemporary thinker in the field of religions and mythology. One of his works, The Myth of the Eternal Return, is his most authoritative work on time and history. “Time” is one of the profound and influential concepts that existed in the mind and language of this researcher. We know that time has superiority and dominance over everything and ultimately everything is defeated by time. It is only speech that can eliminate this dominance of time. Hafez's poetry is still alive and dynamic after all this time, and it has the capacity to be read in all ages. Eliade, in his aforementioned book has also considered time as an overwhelming and crushing phenomenon that contains the regeneration of concepts. In this research, we aim to examine Hafez's verse based on Mircea Eliade's theory of the myth of eternal return. The authors' attempt in the present research is to provide readers with a new reading of this verse by Hafez through an independent research and the application of the aforementioned theory.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Hafez
• Mircea Eliade
• myth of the eternal return
• field of heaven
• sickle of the new moon