نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• یدالله نصراللهی ¹
• احمد گلی ²
• فرشته آهیخته ²

¹ زبان وادبیات فارسی، ادبیات و علوم انسانی، شهید مدنی آذربایجان،تبریز،ایران

² زبان و ادبیات فارسی،ادبیات و علوم انسانی، شهید مدنی آذربایجان،تبریز،ایران

چکیده

‏پدیدۀ منسجم ادبیات، بی‌شک متشکل از اجزائی است که هر کدام از این اجزا، با درونی‌شدگی نقش خود در روابطی متقابل با یکدیگر، یاریگر وقوع سامان‌یافتگی این گستره شده‌اند. آنچه امروزه در زیرشاخه‌‌های نقد معاصر، به موضوع این روابط و تأثیرها می‌پردازد، گرایشی منتقدانه با مفهوم نقد نفوذ یا ادبیات تأثیر است که تحت مقوله‌های «نقد تکوینی» و «بینامتنیت»، به بررسی تأثیر و چگونگی تکوین یک اثر ادبی پرداخته است. این نحله‌ها با بررسی تطبیق متون «پسامتنی» و آبشخور آن‌ها تحت عنوان «پیش‌متن»، در سایه‌سار عوامل دخیل در روابط بینامتنی چون «بیش‌متن»، «پیرامتن»، «فرامتن»، «سرمتن» و ... سعی بر آن داشته‌اند که میزان، نوع و کیفیت این تأثیر را تعریف و تفسیر کنند. از آنجا که نظیره‌های فارسی بر مدار روابط متأثرانه میان‌متنی شکل گرفته و حیاتی ادبی یافته‌اند، شاخصه‌های بینامتنی این نحله‌ها را می‌توان در میان آن‌ها جستجو کرد، این مقاله با بررسی و تحلیل عناصر میان-متنی نقد تکوینی و ادبیات بینامتنی در نظیره‌ها، با تقابل متن‌های الگو، نشان داده است که نظیره‌ها با وام‌گیری مصالح زبانی، محتوایی و ادبی از اثر مادر، در گستره و مرز تراگونگی، بینامتنیت و تأثیرات صریح و غیرصریح، نمونه‌ای آشکار از تعامل و بازآفرینی متن مادر ارائه می‌کنند. یافته‌های کلیدی این پژوهش همچنین نشان دادند که نظیره‌ها ضمن حفظ پیوند با متن مادر، امکان نوآوری و خلق هویت مستقل ادبی را دارند و روابط بینامتنی آن‌ها شامل انواع صریح، غیرصریح، ضمنی و تراگونگی است.

کلیدواژه‌ها

• نقد نفوذ
• ادبیات تأثیر
• نقد تکوینی
• نظیره‌های فارسی
• متون نظم

موضوعات

• ادبیات قدیم

عنوان مقاله [English]

Analysis of Parable from the Origins of Persian Poetry Texts

نویسندگان [English]

• Yadollah Nasrollahi ¹
• Ahmad Goli ²
• Fereshteh Ahikhteh ²

¹ Persian Language& Literature, Humanites Scinces& Literature ,Azarbijan Shaid Madani, Tabriz, Iran

² Persian Language& Literature, Humanites Scinces& Literature, Azarbijan Shahid Madani, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The phenomenon of literary cohesion undoubtedly consists of components, each of which, through the internalization of its role and reciprocal interactions with other elements, contributes to the overall organization of the literary domain. In contemporary literary criticism, the study of these relationships and influences falls under the critical trend of influence criticism or the literature of impact, which, through the frameworks of genetic criticism and intertextuality, examines both the effects and the formation processes of literary works. These approaches, by analyzing the correspondence between post-texts and their sources, referred to as pre-texts, and considering factors involved in intertextual relations such as hypertext, paratext, peritext, and supertext, aim to define and interpret the extent, type, and quality of such influences. Given that Persian nazireh (imitative or responsive poetry) develops within networks of intertextual influence and gains literary vitality, the intertextual features of these approaches can be traced within them. This study, through the analysis of intertextual elements in genetic criticism and intertextual literature and the comparison with model texts, demonstrates that nazireh poems, by borrowing linguistic, thematic, and stylistic elements from source texts, exemplify a clear instance of interaction and creative reworking of the original work, encompassing explicit and implicit intertextuality as well as complex structural and content-related correspondences.The key findings of this research further indicate that nazireh poems, while maintaining ties with the source text, allow for innovation and the creation of an independent literary identity, and their intertextual relations include explicit, implicit, indirect, and intricate (tragonic) forms.

کلیدواژه‌ها [English]

• Criticism of Influence
• Literature of Influence
• Formative Criticism
• PersianParable
• Poetry Texts