نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• عبدالرضا سعیدی

دانشگاه شیراز

چکیده

خوانشی لکانی از شعر «ندای آغاز» اثر سهراب سپهری
 
عبدالرضا سعیدی*
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد
چکیده
سهراب سپهری، شاعر و نقاش ایرانی، اشعار خود را در هشت­کتاب گردآورده و بیش‌تر، از لحاظ نوع نگاهش به زندگی، طبیعت، خدا، نیک و بد، زشت و زیبا و ...، مورد توجه منتقدان بوده است. «حجم سبز» و «ما هیچ، ما نگاه»، دو دفتر پایانی هشت­کتاب­، بدان جهت که در سیر تکامل شعر و اندیشه­، پخته­تر هستند، اهمیت بیش‌تری دارند. هدف از نوشتن این مقاله­، نقد و بررسی شعر «ندای آغاز» سهراب سپهری است. بدین منظور نگارنده نظریه­ی روان­کاوی لکان را در نقد شعر به کار بسته و سعی کرده است این شعر را بر اساس نظریه­ی یادشده، بسنجد و بر اساس آن به درون­مایه­ی شعر، دست یابد. بررسی شعر «ندای آغاز» نشان می­دهد سپهری علاوه بر عرفان شرق و ذن­بودیسم، به مدد فلسفه و روان­کاوی غرب، به ویژه روان­کاوی لکان، سعی در شناخت حقیقت دارد. «واژه»، مجازا زبان، نماینده­ی ساحت نمادین در تعابیر لکان، است. ترکیب «وسعت بی­واژه»، توصیفی از «آغاز» ­(beginning) و مقصد راوی شعر، نشانه­ای از دوره­ی پیشازبانی است که با ساحت واقع در تعابیر لکان انطباق دارد و تاکید راوی شعر برای رفتن به «وسعت بی­واژه» این معنی را القا می­کند که واژه(زبان) مانعی در راه شناخت است و راوی شعر، سعی دارد آن را از سر راه خود بردارد.




* مربی زبان و ادبیات فارسی reza.saeedi76@yahoo.com
تاریخ دریافت مقاله: 17/4/91                تاریخ پذیرش مقاله: 19/12/91

کلیدواژه‌ها

• زبان
• ساحت خیالی
• ساحت نمادین
• ساحت واقع
• سپهری
• لکان

20.1001.1.20088183.1392.5.3.5.2

عنوان مقاله [English]

A Lacanian Reading of Sohrab Sepehri's "The Primeval Call" ("Neday-e-Aghaz")

چکیده [English]

A Lacanian Reading of Sohrab Sepehri's "The Primeval Call" ("Neday-e-Aghaz")
 

A.    Saeidi*

Islamic Azad University, Lamerd Branch
 
Abstract
Sohrab Sepehri (1307-1359), the Iranian poet and painter collected his poems in a book entitled Eight Books. His view towards God, nature, good and evil, fair and foul has attracted the attention of critics. "The Green Space" and "Us Nil, Us a Look", the two last volumes of Eight Books, are more important since, in the development of his poetic process, they are considered as his mature works. The aim of this paper is to analyze Sepehri's "The Primeval Call" based on Lacan's psychological theory. The analysis of "The Primeval Call" shows that Sepehri has tried to recognize the truth with the help of not only the Oriental Mysticism and Zen Buddhism but also the western philosophy and psychology, especially of Lacan's psychological theories. Language represents Lacan's symbolic order and the combination of "wordless expansion" representing the beginning and the narrator's end represents the pre-language period, which very well corresponds to Lacan's theory. The emphasis of the narrator of the poem to go to the "wordless expansion" implies that word or language is a hindrance in the way of recognition; thus the narrator tries to remove it.    




* Ph. D. Candidate of Persian Language & Literature, reza.saeedi76@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Lacan
• Sepehri
• the imaginary order
• The symbolic order
• the real order
• Language