نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا ریاحی زمین
• سید فضل اله میرقادری
• احمدنور وحیدی

دانشگاه شیراز

چکیده

از آن‌جا که مقدمات قصاید عربی در نقد قدما از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بزرگانی چون ابن رشیق قیروانی، ابوهلال عسکری، ابن اثیر، ثعالبی و...به نقد این قسمت از قصاید، اهتمام ویژه‌ای داشته‌اند، ضروری می‌نماید در ادبیات فارسی نیز مقدمات قصاید شاعران بررسی شود. در این مقاله مقدمات قصاید خاقانی و متنبی بررسی شده است. روش تحقیق، به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی و حجم نمونه، کل قصاید دیوان خاقانی و متنبی است. با مطالعه و بررسی مقدمات قصاید دیوان این دو شاعر، مضامینی که در آغاز آن‌ها آمده، استخراج گردیده و با هم مقایسه‌ی شده‌اند. از مقایسه مقدمات قصاید این دو شاعر،چند نکته مستفاد می‌شود: 1. اهتمام متنبی به مقدمات قصاید خود بیش‌تر از خاقانی است؛ 2. مقدمات قصاید این دو شاعر بیش‌تر تقلید و تتبعی از قدما است؛ با این حال، از زیبایی خاصی برخوردارند؛ 3. مقدمات طللی، تغزلی، وصف فراق و شکوا از بیش‌ترین بسامد در دیوان متنبی برخوردار است؛ 4. در دیوان خاقانی، مقدمه‌ی وصف، حکمت و توحید و مقدمه شکوا و گلایه بسامد بیش‌تری دارد.

کلیدواژه‌ها

• خاقانی
• متنبی
• مقدمات قصاید
• تطبیق
• تغزل
• شکوی حکمت

20.1001.1.20088183.1392.5.1.2.5

عنوان مقاله [English]

A comparative Study of the Introductory Sections of Odes Khaqani and Motanabbi

نویسندگان [English]

• zahra riahi zamin
• seyed fazlolah mirghaderi
• ahmadnour vahidi

چکیده [English]

Since the introductory sections of the Arabic odes have had a significant role in the traditional criticisms and because scholars such as Ibn Rashiq Qiravani, Abu-Halal Askari, Ibn Asir and Sa’alebi have put a significant emphasis on scrutinizing these parts, examining the introductory parts of Persian odes seems to be highly essential, likewise. In this essay, using a descriptive and analytical research methodology the introductory sections of Khaqani and Motanabbi’s odes are analyzed. The texts analyzed are the whole parts of Khaqani   and Motanabbi’s Divan of odes. By analyzing these two introductions‚ the main points of these two odes have been compared with each other. And based on this comparison the following points are concluded:1. Motanabbi attempts more than Khaqani to improve the introductions of his odes.2. The introductory sections of the odes of these two poets are mostly imitative; though they have a special beauty. 3. Introductions containing the concepts such as simile, a description of the separations and consequently the complaints have the greatest repetition in Motanabbi’s odes.4. In Khaqani’s introductions, the concepts such as description‚ wisdom‚ monotheism‚ complaints and grievance have seen more than other subjects.
Key Words: Khaqani, Motanabbi, Introductions of the Odes
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Khaqani
• Motanabbi
• Introductions of the Odes