بررسی کهن الگوی پیر خرد در شاهنامه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

چکیده

شاهنامه‌ی فردوسی، حماسه‌ی ملی ایرانیان است و ریشه در ناخودآگاه جمعی و ملی این قوم دارد. این اثر ارزشمند را می‌توان از دیدگاه‌های مختلف از جمله روانکاوی یونگ تحلیل و بررسی کرد. کهن‌الگوها از مهم‌ترین موضوعات نظریه‌ی یونگ‌اند و پیر خرد یکی از رایج‌ترین آن‌هاست. این کهن‌الگو در داستان‌ها و رویاها همراه با یک قهرمان نمود می‌یابد و او را در رسیدن به تفرّد و خودپرورانی یاری می‌دهد. پیر خرد در بسیاری از داستان‌های شاهنامه دیده می‌شود. کیومرث اولین پیر خرد شاهنامه است که راهنمایی‌های او هوشنگ را به شهریاری رساند و زال، نمونه‌ی برتر و پررنگ‌تر این کهن‌الگوست که آموزه‌هایش، یاریگر و نجات بخش رستم، قهرمان ملی شاهنامه و شهریارانی چون کی‌کاووس و نجات بخش ایران و ایرانیان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Archetype of the Old Wise Man in Shahnameh

نویسندگان [English]

  • seyed mehdi nourian
  • ashraf khosravi
چکیده [English]

Shahnameh is the Iranian national epic rooted in the national and collective unconscious of the Iranians. Shahnameh can be studied from different points of view, such as Jungian perspective. Archetypes are the crucial parts constructing Jungian analysis and the Old Wise Man is one of the most prevalent ones.   This archetype, the Old Wise Man, appears in stories and dreams and helps the hero succeed.  The Old Wise Man is seen in many stories of Shahnameh. Kumars is the first old wise man in Shahnameh whose guidance helps Hooshang to become the king of Iran. Zaal is another well-known example; Zaal’s teachings help Rostam, the national hero of Shahname, and the kings such as Keykavoos to succeed; Zaal is the savior of Iran and the Iranians.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological Criticism
  • Jung
  • Zal
  • Kumars

مراجع

‌اسماعیل پور، ابوالقاسم. ( 1382). زیر آسمانه‌های نور. تهران: افکار.
بیلسکر، ریچارد. (1384). یونگ. ترجمه‌ی حسین پاینده، تهران: طرح نو.
جویز، ارنست و دالبی یز. (1350). اصول روانکاوی. ترجمه‌ی‌هاشم رضی، تهران: آسیا.
سیاسی، علی‌اکبر. (1388). نظریه‌های شخصیت یا مکاتب روانشناسی. تهران: دانشگاه تهران.
صفا ، ذبیح الله. (1363). حماسه‌سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.
فردوسی، ابوالقاسم. (1379). شاهنامه. متن انتقادی از روی چاپ مسکو (چهار مجلد)، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
فوردهام، فریدا. (1374). مقدمه‌ای بر روان‌شناسی یونگ. ترجمه‌ی حسین یعقوب پور، تهران: اوجا.
فیست، جس و گریگوری جی.فیست. (1388). نظریه‌های شخصیت. ترجمه‌ی یحیی سیدمحمدی، تهران، نشر روان.
گورین، ویلفرد. ال ولیبر، ارل جی و مورگان، لی و ویلینگهام، جان. ار. (1370). راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمه‌ی زهرا میهن‌خواه، تهران: اطلاعات.
یاوری، حورا. (1387). روان‌کاوی و ادبیات. تهران، سخن. 
یونگ، کارل گوستاو. (1368). چهار صورت مثالی ترجمه‌ی پروین فرامرزی، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.
یونگ، کارل گوستاو. (1387). انسان و سمبول‌هایش. ترجمه‌ی محمود سلطانیه، تهران: جامی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار