ابزارهای آفریننده انسجام متنی و پیوستارهای بلاغی در ویس و رامین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه شهرکرد

2 aminbanitalebi@ yahoo.com

چکیده

برخی از نظریه های زبانشناسی امکانات مفیدی را برای تحلیلِ متون ادبی پیش می نهند. یکی از این نظریه ها، نظریه هلیدی و حسن است. در این نظریه ارتباط معنایی، لفظی، نحوی یا منطقی جمله های یک متن «انسجام» نامیده شده است. از این دیدگاه، انسجام در زبان معیار عواملی دارد که عبارتند از: دستوری، واژگانی، پیوندی. و هر کدام از این عوامل دربردارنده‌ی عوامل جزئی تر هستند. هدف این مقاله بررسی هر یک از این عوامل انسجام در مثنوی ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی است و در انتها، نتیجه نشان می دهد که در میان گونه های متنوع انسجام، انسجام واژگانی بخصوص تکرار و تضاد، و انسجام پیوندی بویژه ارتباط اضافی، بیشترین تأثیر را در پیوستگی و یکپارچگیِ بیت های ویس و رامین به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر سایر عوامل انسجامی در سخن فخرالدین به طور محسوس، برجستگی دارد که می توان این موارد را همراه با کوتاهی جمله های ویس و رامین از دلایل سادگی و فهم پذیری شعر فخرالدین دانست. روش پژوهش توصیفی است و نتایج با استفاده از تحلیل بیت ها، به شیوه کتابخانه ای و سندکاوی بررسی شده اند و هر کدام از عوامل انسجام با ذکر نمونه بیت و بسامد تکرار، مورد بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Methods of creation of textual coherence and rhetorical continuums in “Vis and Rāmin”

نویسنده [English]

  • amin bani talebi 2
چکیده [English]

Some linguistic theories propose useful possibilities for analyzing literary texts. Halliday and Hasan’s theory is an instance. These linguists understand the semantic, verbal, syntactical, or logical relationships among sentences as cohesion. Cohesion, they argue, in standard language has some elements that include grammatical, lexical, conjunctive, each of which includes some other minor elements. The aim of the present article is to investigate each of these cohesive elements in Asad Gorganis’ Vis and Rāmin. The results show that the lexical cohesion especially repetition and contradiction, and conjunctive cohesion especially extra conjunction have the most impact on cohesion and unity in Vis and Rāmin verses. On the other hand, other cohesive elements in Fakhrodin’s verse are significant and, when added to shortness of sentences, render Vis and Rāmin simple and understandable. The method of study is descriptive and the results are achieved by analyzing the verses in library and document research and each of cohesive elements are investigated by mentioning sample verse and corresponding repetition frequency.
Key words: Textual Cohesion, Grammatical Cohesion, Lexical Cohesion, conjunctive Cohesion, Vis and Rāmin

کلیدواژه‌ها [English]

  • Textual Coherence
  • Grammatical Coherence
  • LexicalCoherence
  • Connective coherence
  • Vis and Rāmin

مراجع

اخلاقی، اکبر. (1376). تحلیل ساختاری منطق الطیر عطار. اصفهان: فردا.
باغینی­پور، مجید. (1375). «نگاهی گذرا به جنبه­هایی از سخن­کاوی». مجلّه­ی زبان‌شناسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، سال 13، شماره 1و2، صص 14-29.
تاکی، گیتی. (1378). «پیوستگی و همبستگی متن یا انسجام و ارتباط مطالب در زبان فارسی». مجلّه­ی زبان­شناسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، سال 14، شماره 1و2، صص 65-83.
خلیلی­جهان­تیغ، مریم. (1380). سیب جان. تهران: سخن.
زرین­کوب، حمید. (1358). چشم‌انداز شعر نو فارسی. تهران: توس.
شفیعی­کدکنی، محمدرضا. (1370). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1383). بیان و معانی. تهران: فردوس.
صفوی، کوروش. (1379). درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: سوره­ی مهر.
فتوحی، محمود. (1391). سبک شناسی. تهران: سخن.
فتوحی، محمود. (1386). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
گرگانی، فخرالدین اسعد. (1337). ویس و رامین. به اهتمام محمدجعفر محجوب، تهران: بنگاه نشر اندیشه.
لطفی­پورساعدی، کاظم. (1371). «درآمدی به سخن­کاوی». مجلّه­ی زبان­شناسی، سال 9، شماره پیاپی 17، صص 109-122.
لونگینوس. (1379). درباب شکوه سخن. ترجمه­ی رضا سیدحسینی، تهران: نگاه.
Crystal, D. (1992). an Encyclopedic dictionary of Language and Languages.Oxford: Black well. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار