بررسی مقوله ی قدرت در شاهنامه از منظر هانا آرنت.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس مؤسسه آموزش عالی غیر انتفاعی دامون

2 دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

چکیده
برداشت هانا آرنت(Hannah Arendt)، در قرن بیستم از مقوله‌ی قدرت، با تعابیر متعددی که از این مفهوم شده، کاملاً متفاوت است؛ آرنت نیز همچنان‌که بعدها میشل فوکو (Michel Foucault) به چنین برداشتی از قدرت دست می‌یابد، دیدگاهی مثبت نسبت به این مقوله در جامعه دارد. او از جمله فیلسوفانی است که بین قدرت و زور تمایز قائل‌اند. به باور وی، دادن بار منفی به این مقوله، آن را به حیطه‌ی کاملا متمایز زور وارد می‌کند. در این مقا‌له با تکیه بر نظرات هانا آرنت در باب قدرت، سعی برآن است تا ماهیت شاهنامه از دیدگاه سیاسی- اجتماعی و عناوینی که از این جهت به آن داده شده، نشان داده شود و تصویری نو از آراء و اندیشه‌های فردوسی در خصوص نوع روابط شاهان و پهلوانان( تا پایان بخش پهلوانی) و جایگاه سزاوار هر یک از اینان ارائه گردد؛ و در نهایت به این برداشت دست یافته شود که بالأخره شاهنامه چیست؟ «نامه‌ی شاهان»، «حماسه‌ی زور»، «حماسه‌ی داد»، «تراژدی قدرت» و یا اقتدار به معنای دقیق کلمه.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Survey of the Concept of Power in Shahnameh From Hannah Arendt

نویسنده [English]

  • mohamadreza salehi mazandarani 2
چکیده [English]

Abstract
Hannah Arendt’s concept of power as the political philosopher of the twentieth century is completely different from the previous interpretations. Arendt believes that the interpretation of the concept of power is positive as Michel Foucault later affirms. She is like the philosophers who differentiate between the power and the violence. According to her power is not always negative. It depends whether it is exerted positively or negatively. This study, based on Arendt’s ideas about power, attempts to offer a socio-political reading of Shahnameh, hoping to present a new vision of Ferdowsi’s ideas and thoughts about the relationships between kings and warriors throughout those sections of Shahnameh known as the heroic parts, and their truly deserved positions. Finally this study aims to gain a better understanding of what Shahnameh is. Whether it is “a letter of kings”, “an epic of violence”, “an epic of justice”, “a tragedy of power” or “authority” as the word exactly means.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Shahnameh
  • Hannah Arendt
  • kings
  • warriors
  • authority
آرنت، هانا. (1359).  خشونت. ترجمه­ی عزت­الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
ــــــــــ (1381).  انقلاب. ترجمه­ی عزت­الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
ــــــــــ (1388).   میان گذشته و آینده. ترجمه­ی سعید مقدم، تهران: اختران.
ــــــــــ (1390).  وضع بشر. ترجمه­ی مسعود علیا، تهران: ققنوس.
اسپکتور، سلین. (1382).  قدرت و حاکمیت در تاریخ اندیشه­ی غرب. ترجمه­ی عباس باقری، تهران: نی. 
اعتماد مقدّم، علیقلی. (1380).  فرّ درشاهنامه. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
ثروتیان، بهروز. (1350).  بررسی فرّ در شاهنامه­ی فردوسی. تبریز: دانشگاه تبریز.
جوانشیر، ف.م. (1380).  حماسه داد: بحثی در محتوای سیاسی شاهنامه. تهران: جامی.
فردوسی، ابوالقاسم. (1373). شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان، ج2، تهران: قطره.
ــــــــــــــــــ (1374). شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان، ج3، تهران: قطره.
ــــــــــــــــــ (1376).  شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان، ج1، تهران: قطره.
دوستخواه، جلیل. (1380). حماسه­ی ایران یادمانی از فراسوی هزاره­ها. تهران: آگاه.
دیویدسن، الگا. (1378). شاعر و پهلوان در شاهنامه. ترجمه­ی فرهاد عطایی، تهران: تاریخ ایران.       
رحیمی، مصطفی. (1376).  تراژدی قدرت در شاهنامه. تهران: نیلوفر.
رضاقلی، علی. (1370). جامعه­شناسی خودکامگی: تحلیل جامعه­شناسی ضحّاک ماردوش. تهران: نی.
رضایی­راد، محمّد. (1389).  مبانی اندیشه­ی سیاسی در خرد مزدایی. تهران: طرح نو.
سودآورد، ابوالعلا. (1383).  فرّه ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان. تهران: میرک.
قصیم، کریم. (1362).  نقد آگاه در بررسی آرا و آثار «خشونت وقدرت در فلسفه­ی سیاسی هانا آرنت». تهران: آگاه.
کزازی، میرجلال­الدین. (1381).  نامه باستان. تهران: سمت.
مجتبایی، فتح­الله. (1352).  شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان. تهران: انجمن فرهنگ ایران باستان.
وبر، ماکس. (1367). مفاهیم اساسی جامعه­شناسی. ترجمه­ی احمد صدارتی، تهران: مرکز.