نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا صالحی مازندرانی ¹
• نصرالله امامی ²
• عبدالله ادیم ³

¹ استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

² استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

³ دانشجو

چکیده

حماسه‌های بزرگ همواره دارای ساختار محتوایی، بیانی و زبانی خاصی هستند که گویای وجوه مشترک این آثار است. از آن‌جا که زمان و مکان در آثار حماسی و روایت‌های گوناگون آن‌ها در نسل‌های مختلف تا زمان تکوین نهایی این قسم از آثار دست‌خوش تغییرات مختلف می گردد ، رفته رفته زمان و مکان هویت آشکار و عینی خود را از دست می‌دهد و از این رو در حماسه‌های بزرگ با ابهام در زمان و مکان روبرو می شویم . در شاهنامه فردوسی نیز که یکی از شاهکا‌ر‌های مسلّم در ادبیات حماسی جهان است، چنین جنبه‌ای کاملاً آشکار است و حماسه‌پژوهان و شاهنامه-شناسان همواره بر وجود ابهام مکان همراه با ابهام زمان در این اثر سترگ استاد توس تأکید ورزیده‌اند؛ ولی هرگز به علل این ابهام که محصول روایات مختلف شفاهی و نقل سینه به سینه آن‌هاست، توجهی نداشته‌اند.این مقاله با بررسی همه جانبه‌ی علل ابهام مکان در شاهنامه و شواهد تاریخی و جغرافیایی و آن‌چه از شاهنامه دریافت می‌شود، کوشیده‌است تا نکته‌های تازه و بی پیشینهای را در این زمینه مطرح و افق‌های روشنی را در این موضوع بگشاید.
واژه‌های کلیدی: حماسه، شاهنامه، ابهام مکان، ابهام زمان.

کلیدواژه‌ها

• حماسه
• شاهنامه
• ابهام مکان
• ابهام زمان

20.1001.1.20088183.1394.7.3.3.4

موضوعات

• متون حماسی

عنوان مقاله [English]

The Shahnameh of Ferdowsi on ambiguity of location

چکیده [English]

Great epics have a special thematic and linguistic structure indicative of their common features. Since time and place in epics and their numerous narratives vary greatly across different generations until they are finally formalized, they gradually lose their obvious and objective identity and hence the space –time ambiguity. Accordingly, in Firdawsī's Shāhnāmah, a high ranking epic in world literature, the aforementioned question of time and space holds sway. Many an epicologist has highlighted space-time ambiguity but none has ever explained the causes behind this ambiguity brought about by the transgenerational oral tradition of narration. This article makes a thorough investigation into the causes of location ambiguity in Shāhnāmah, a comprehensive analysis of historical and geographical clues and an explication of Shāhnāmah'scontent, hoping thereby to contribute unprecedented materials to Shāhnāmah Studies and open new perspectives in this arena.
Keywords: Epic, Shāhnāmah, Location Ambiguity, Time Ambiguity.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• epic
• Shahname
• confusing place
• confusing time