بررسی جریان سیال ذهن در داستان‌های به کی سلام کنم؟ و شوهر امریکایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شهرکرد

چکیده

بررسی جریان سیال ذهن در داستان‌های به کی سلام کنم؟ و شوهر امریکایی
 
دکتر مسعود فروزنده*
دانشگاه شهرکرد
  
چکیده
جریانسیال ذهن، به ارائه‌ی جنبه‌های روانی اشخاص داستان می‌پردازد و به کل حوزه‌ی آگاهی و واکنش عاطفی- روانی فرد گفته می‌شود که از سطح پیشتکلمی آغاز می‌شود و به بالاترین سطح که سطح کاملاً مجزای منطقی است،میانجامد. در این مقاله، داستان‌های به کی سلام کنم؟ از سیمین دانشور و «شوهر امریکایی» از جلال آل احمد که هر دو به شیوه‌ی جریان سیال ذهن نوشته شده‌اند،‌ مورد بررسی قرارگرفته‌است. در داستان به کی سلام کنم؟ نویسنده با ارائه‌ی آمیزه‌ای از دیدگاه دانای کل و تک‌گویی درونی مستقیم، اندیشه‌ها و رنج‌ها و واکنش‌های عاطفی- روانی زنی تنها و ستم‌کشیده در برابر رخ‌دادهای زندگیش را روایت می‌کند و در داستان «شوهر امریکایی»، نویسنده به شیوه‌ی تک‌گویی نمایشی، به روایت اندیشه‌ها و خاطرات زنی غربزده می‌پردازد که پس از ازدواجی ناموفق با یک مرد امریکایی، ماجرای زندگیش را برای مخاطبی که در صحنه حضور ندارد، بازگو می‌کند و در ضمن آن، به مسایل سیاسی - اجتماعی روزگار خودش می‌پردازد.
 
 
*  استادیار زبان و ادبیات فارسی foroozandeh@lit.sku.ac.ir
تاریخ دریافت مقاله: 14/7/89              تاریخ پذیرش مقاله: 25/3/90

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investiating  the" Stream of Consciousness" in the Stories Be Ky Salam Konam? & Shohar-e- Amrykaei

چکیده [English]

Forouzandeh*

Shahrekord University
 
The "Stream of Consciousness" presents the psychological aspects of the characters of the story and refers to the whole area of consciousness and emotional–psychological reaction, which begins from the pre–speaking stage and leads to the highest level, which is a distinctly logical stage. This article examines the stories, "Be Ky Salam Konam?" by Simin Daneshvar and  "Shohar-e- Amrykaei" by Jalal Al-e Ahmad, both written  based on a  surreal style. In "Be Ky Salam Konam", the author represents the combination of first person point of view and direct internal monologue and writes about a lonely and oppressed woman and her thoughts, sorrows, and emotional–psychological reactions against her life events. In "Shohar-e- Amrykaei," the author, in a dramatic monologue form, writes about the thoughts and memories of a westernized woman who has had an unsuccessful marriage with an American husband and tells her story to an unknown person and, at the same time, talks about social and political events of the time.
 
 
* Assistant Professor in Persian Language & Literature, foroozandeh@lit.sku.ac.ir
Received: 10/6/2010             Accepted: 6/15/2011

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Stream of Consciousness
  • Monologue
  • Soliloquy
  • Be Ky Salam Konam story
  • Shohare Amrykaei story
آل احمد، جلال. (1371). پنج داستان. تهران: فردوس.
آل احمد، جلال. (1388). پنج داستان. تهران: فردوس.
آل احمد، جلال. (1357). کارنامه‌ی سه ساله. تهران: رواق.
براهنی، رضا. (1362). قصه‌نویسی. تهران: نشر نو.
بیات، حسین. (1387). داستان‌نویسی جریان سیال ذهن. تهران: علمی و فرهنگی.
پورافکاری، نصرت‌اله. (1373). فرهنگ جامع روان‌شناسی- روان‌پزشکی. ج2، تهران: فرهنگ معاصر.
حسینی، صالح. (1366). «جریان سیال ذهن». مجله‌ی مفید، دوره‌ی جدید، سال 3، شماره‌ی 10، پیاپی21، صص30-32.
دانشور، سیمین. (1359). به کی سلام کنم؟ تهران: خوارزمی.
دانشور، سیمین. (1380). به کی سلام کنم؟ تهران: خوارزمی.
شریفیان، مهدی. (1386). «بررسی فرایند نوستالژی در اشعار سهراب سپهری». مجله‌‌ی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال5، شماره‌ی8، صص51-72.
شمیسا، سیروس. (1373). انواع ادبی. تهران: فردوس.
شیخ رضایی، حسین. (1385). نقد و تحلیل و گزیده‌ی داستان‌های جلال آل‌احمد. تهران: روزگار.
گلشیری، هوشنگ. (1376). جدال نقش با نقاش در آثار سیمین دانشور. تهران: نیلوفر.
محمودی، محمدعلی. (1389). پرده‌ی پندار: جریان سیال ذهن و داستان‌نویسی ایران. مشهد: مرندیز.
میرصادقی، جمال. (1376). عناصر داستان. تهران: سخن.
میرصادقی، جمال. (1382). داستان‌نویس‌های نام‌آور معاصر ایران. تهران: اشاره.
میرصادقی، جمال. (1381). جهان داستان در ایران. تهران: اشاره.
میرصادقی، جمال. (1376). ادبیات داستانی. تهران: سخن.  
میرعابدینی، حسن. (1386). صدسال داستان‌نویسی ایران. تهران: چشمه