نگاهی ساختارگرایانه به داستان‌های کاووس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هرمزگان

2 دانشگاه شیراز

چکیده

نگاهی ساختارگرایانه به داستان‌های کاووس
 
دکتر جواد دهقانیان*                دکتر سعید حسام­پور**
                  دانشگاه هرمزگان                           دانشگاه شیراز
 
چکیده
دوره­ی کیان در شاهنامه از کی­قباد آغاز می­شود و از مهم­ترین دوره­های اساطیری حماسه­ی ملی به شمار می­رود. کی‌کاووس، فرزند کی­قباد، از مهم­ترین نقش­آفرینان این دوره بوده است. بسیاری از داستان­های جذاب و گیرای حماسی مانند جنگ مازندران، جنگ هاماوران، سفر به آسمان، رستم و سهراب و سیاوش در عصر وی رخ می­دهد. به نظر می­رسد این داستان­ها از ویژگی­های ساختاری روشنی پیروی می­کنند. درنگ در این داستان­ها نشان می­دهد که الگوهایی خاص در این داستان­ها تکرار می­شود. این پژوهش بر آن است تا برپایه­ی دیدگاه­های مطرح شده در ساختارگرایی با تأکید بر روش پراپ، چگونگی ساختار داستان­های مربوط به دوران کی­کاووس را بررسی کند و روشن سازد که کدام داستان­ها ساختاری همانند دارند و کدام، ساختاری متفاوت؟یافته­های پژوهش نشان داد کارکردهای اصلی در این داستان­ها- به جز داستان رستم و سهراب- تقریباً یک‌سان است. همچنین با اطلاعات برون­متنی تکمیل شده، در مجموع دیدی نو به مخاطب می­بخشد و تصویری تازه از شخصیت­ها به­ویژه رستم، کی‌کاووس و ... ارائه می­کند.
 
 
* استادیار زبان و ادبیات فارسی mirjavad2003@yahoo.com
** دانشیار زبان و ادبیات فارسی shessampour@yahoo.com (نویسنده‌ی مسئول)
دریافت مقاله: 22/9/ 1389                    پذیرش مقاله: 18/12/1389

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Structuralistic View Towards the Stories of Kavous

چکیده [English]

 

Dehghanian* S. Hesampour**

             Hormozgan University         Shiraz University
 
The time of Kian in Shahnameh starts with Keyghobad and it is among the most important mythological periods of the national epic. Keykavous, Keyghobad’s son, is one of the most important characters in this period. Many of the impressive and engrossing epical stories, such as Mazandaran War, Hamavaran War, Travel to Sky, Rostam & Sohrab, and Siavash, occur in his time. It seems that these stories follow some clear structural features. Deliberation in these stories reveals the presence of some particular recurring patterns. This study intends to evaluate the structure of the stories within the time of Keykavous, on the basis of the suggested viewpoints in Structuralism, focusing on Prop Approach. This study aims at revealing which stories have similar structures and which stories have different ones. The findings of the study indicate that the major functions in these stories – except for the story of Rostam & Sohrab – are similar. Moreover, based on the outside-of-the-text information, this study proposes a novel view to its audience with regard to the characters, especially Rostam, Keykavous, etc.
 
 
 
*Assistant Prof. of Persian Language & Literature, mirjavad2003@yahoo.com.
** Associate Prof. of Persian Language & Literature, shessampour@yahoo.com.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key word: . Mazandaran War
  • Structuralism
  • Travel to Sky
  • Siavash
  • Keykavous
  • Hamavaran
امامی، نصراله. (1385). مبانی و روش­های نقد ادبی. تهران: جامی.
بهار، محمدتقی. (1349). سبک­شناسی نثر. تهران: امیر کبیر.
پراپ، ولادیمیر. (1368). ریخت­شناسی قصه. ترجمه­ی مدیا کاشیگر، تهران: نشر روز.
تودروف، تزوتان. (1382). بوطیقای ساختارگرا. ترجمه‌ی محمد نبوی، تهران: آگه.
رستگار فسایی، منصور. (1381). فردوسی و هویت­شناسی ایرانی. تهران: طرح نو.
سرکارتی، بهمن. (1378). سایه­های شکار شده. تهران: قطره.
سلدون رامان و ویدوسون، پیتر. (1377). راهنمای نظریه­ی ادبی معاصر. ترجمه­ی عباس مخبر، تهران: طرح نو.
صفا، ذبیح‌اله. (1374). حماسه‌سرایی در ایران. تهران: فردوس.
ظهیری‌ناو، بیژن؛ نواختی‌مقدم، امین و ممی‌زاده، مریم. (1389). «سیر و تداوم اندیشه‌ی ایران‌شهری در کلیله و دمنه». پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، دوره‌ی جدید، سال2، شماره 3، پیاپی7، صص77- 96.
فردوسی، ابوالقاسم. (1374). شاهنامه. 6 جلد، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: داد.
کریستین سن، آرتور امانوئل. (1343). کیانیان. ترجمه­ی ذبیح‌الله صفا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر.
نولدکه، تئودور. (1369). حماسه­ی ملی ایران. ترجمه­ی بزرگ علوی. تهران: نشر جامی و مرکز نشر سپهر.