بررسی شیوه‌ی به‌کارگیری جریان سیال‌ذهن در رمان سنگ‌صبور، اثر صادق‌ چوبک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

بررسی شیوه‌ی به‌کارگیری جریان سیال‌ذهن در رمان سنگ‌صبور، اثر صادق‌ چوبک
 
دکتر محمد طاهری*           معصومه سپهری عسکر**
دانشگاه بوعلی سینا همدان
 
چکیده
جریان‌ سیال ذهن،‌‌ روشی نسبتاً جدید در داستان‌نویسی است که نویسندگانی چون دورثی ‌ریچاردسون، ویرجینیا وولف و جیمز جویس، در آثار خود از آن بهره ‌گرفته‌اند. ویژگی این روش، ارائه‌ی جریانی از اندیشه‌ها و تصاویر ذهنی است که اغلب فاقد یک‌پارچگی و ساختار مشخص هستند؛ طرح داستان، مرزهای زمان و مکان متعارف را در‌می‌نوردد و خواننده تنها از طریق واگویه‌های شخصیت‌ها، می‌تواند به‌طور نسبی، به درک آن نایل ‌آید. این شیوه در کشور ما از همان آغاز رمان‌نویسی به سبک نوین، در آثار نویسندگانی چون صادق هدایت و صادق چوبک مورد استقبال قرارگرفت. صادق چوبک در رمان سنگ‌صبور، برای به تصویر کشیدن روحیات پیچیده و اغلب هولناک اشخاص داستان و برای رخنه به اعماق روان آن‌ها، از تکنیک جریان سیال ذهن و به خصوص از شیوه‌ی تک‌گویی‌های درونی، مدد گرفته‌است؛ روشی که مبتنی بر تداعی‌ آزاد معانی‌ است و با تلفیقی از ناتورالیسم سیاه، سنگ‌صبور را در ردیف یکی از بهترین نمونه‌های این سبک خاص قرار داده است.     
 
 
* استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی mtytaheri@yahoo.com  (نویسنده‌ی مسئول)
** دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی Saharad1364@gmail.com
دریافت مقاله: 27/7/ 1389                    پذیرش مقاله: 18/12/1389

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A survey of the Stream of Consciousness in Sadegh Choobak's Sang-e Saboor

چکیده [English]

 

M. Taheri* Sepehri Askar**

Bu-Ali Sina University of Hamedan
 
Stream of Consciousness is a literary approach which was pioneered by Dorthy Richardson, Virginia Woolf, and James Joyce. This technique is characterized by a flow of thoughts and images, which often lack coherence and a clear organization. The plot line may weave in and out of time and place so that it is only through the heart-felt complaints from the characters that one can comprehend it to some extent. In our country, Iran, this new style was welcomed by novelists such as Sadegh Hedayat   and Sadegh Choobak. The latter   in a novel named "sang-e saboor has portrayed the complex and horrific mental illness of story characters, and for   penetrating into their psychological depths of their minds, has used this technique, with a special emphasis on the internal monologue method. Sang-e Saboor" implying the method which is based on free association   and combined with a black naturalism is one of the best samples of this special style of story-telling.
 
 
 
*Assistant Prof. of Persian Language & Literature, mtytaheri@yahoo.com.
** M.A. Student in Persian Language & Literature, Saharad1364@gmail.com.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Contemporary fiction  .Sadegh Choobak . Sang
  • e Saboor . Stream of Consciousness .Self
  • narration

مراجع

الهی، صدرالدین. (1380). «با صادق چوبک در باغ یادها»، یاد صادق‌چوبک (مجموعه‌ی مقالات). به کوشش علی دهباشی، تهران: ثالث.
 اوسوالد، یرژی. (1380). «زبان ادبی چوبک». ترجمه‌ی محمود عبادیان، یاد‌ صادق چوبک (مجموعه‌ی مقالات)، به کوشش علی دهباشی، تهران: ثالث.
براهنی، رضا. (1368)  قصه‌نویسی. البرز: تهران.
بیات، حسین. (1387). داستان‌نویسی جریان سیال ذهن. تهران: علمی و فرهنگی.
پاینده، حسین. (1374). «گذر از مدرنیسم به پست‌مدرنیسم در رمان». مجموعه سخنرانی‌ها و مقالات نخستین سمینار بررسی مسایل رمان در ایران، تهران: مطالعات ادبیات داستانی.
چوبک، صادق. (1352). سنگ صبور.  تهران: جاویدان.
دستغیب، عبدالعلی. (1378). نقد آثار صادق چوبک. تهران: ایماء.
 دهباشی، علی. (1380).  یاد صادق چوبک (مجموعه مقالات). تهران: ثالث.
ولک، رنه و آوستن وارن. (1382). نظریه‌ی ادبیات. ترجمه‌ی ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی.
سارتر، ژان پل. (1370). ادبیات چیست؟ ترجمه‌ی ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی، تهران: زمان.
سیدحسینی، رضا. (1376). مکتب‌های ادبی. ج1، تهران: تندر.
عابدینی، حسن. (1368). صدسال داستان نویسی در ایران. ج2، تهران: تندر.
گلشیری، هوشنگ. (1380). باغ در باغ. ج1، تهران: نیلوفر.
محمودی، حسن. (1381). نقد و تحلیل وگزیده‌ی داستان‌های صادق چوبک. تهران: روزگار.
محمودی، محمدعلی. (1389). پرده‌ی پندار: جریان سیال ذهن و داستان‌نویسی ایران. مشهد: دانشگاه سیستان و بلوچستان و نشر مرندیز.
مستور، مصطفی. (1379). مبانی داستان کوتاه. تهران: مرکز.
میرصادقی، جمال. (1376). عناصر داستان. تهران: سخن.
میرعابدینی، حسن. (1383). «صادق چوبک در یک نگاه». کلک، دوره‌ی جدید، شماره‌ی25، صص14-16
میرعابدینی، حسن. (1380).  صد سال داستان‌نویسی در ایران. تهران: چشمه.
Abbott, H. Porter. (2008). The Cambridge Introduction to Narrative. Cambridge: Cambridge UP. 
Bercovitch, Sacvan& Patell Cyrus R. K.  (1994). The Cambridge History of American Literature. Cambridge: Cambridge UP.
Humphrey, Robe. (1959). Stream of consciousness in the modern novel.Berkeley and California: university of California press.
Chatman, Seymour. (1980). Story and Discourse, Narrative Structure in Fiction and Film. Cornell UP, N.Y: Ithaca.
Cohn, Dorrit. (1978).  Transparent Minds: Narrative Modes for Presenting Consciousness in Fiction. Princeton: Princeton University Press.
Cuddon, J. A. & Preston ,Claire. (1998). A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory. Oxford UK: Blackwell.
Griffith, Kelley. (2006).  Writing Essays about Literature: a Guide and Style Sheet. Beijing: Peking UP.
Herman, Luc, & Vervaeck, Bart. (2005).  Handbook of Narrative Analysis, Lincoln: University of Nebraska.
Herman, David & Jahn, Manfred & Ryan, Marie-Laure. (2008). Routledge Encyclopedia of Narrative Theory. London: Routledge.
Kris, Anton O. (1996). Free Association: Method and Process. New Haven: Yale Univ. Pr.
Pope, Kenneth S. & Singer, Jerome L.  (1978). The Stream of Consciousness: Scientific ‎Investigations into the Flow of Human Experience. New York: Plenum.‎
Prince, Gerald. (2003).  A Dictionary of Narratology. Lincoln: University of Nebraska.‎ 
  Stade, George, & Karbiener, Karen. (2009). Encyclopedia of British Writers, 1800 to the Present. New York: Facts on File.
Surmelian, Leon Z. (1969).  Techniques of Fiction Writing, Measure and Madness. Garden City, NY: Anchor.
Watt, Ian. (1967). »The comic syntax of TRISTRAM SHANDY«. Studies in Criticism and Aesthetics; Essays in Honor of Samuel Holt Monk. by: Howard, Anderson& Holt, Samuel& Shea, Monk & Shea, John, Minneapolis: University of Minnesota.
 Zelazo, Philip David; Moscovitch, Morris & Thompson, Evan. (2007).  The Cambridge Handbook of Consciousness. Cambridge: Cambridge UP.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار