نقد مکتبی داستانهای صادق هدایت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

داستان‌های صادق هدایت به مثابه‌ی منشوری است که از زوایای مختلف قابل بحث و بررسی است .در آثار هدایت رگه‌هایی از اندیشه‌های رئالیستی، ناتورالیستی و گاه سورآلیستی قابل مشاهده است. لذا به برخی از اندیشه‌های «ناتورالیستی» صادق هدایت خواهیم پرداخت.
ناتورالیسم، نهضتی ادبی است که شکل افراطی واقع‌گرایی (Real) شمرده می‌شود. این مکتب در ادبّیات، نظریه‌ای است که کردار، گرایش و اندیشه را زاییده‌ی غرایز و امیال طبیعی، می‌داند؛ به هیچ رویداد یا پدیده‌ی فوق طبیعی قایل نیست و همه‌ی واقعیات و پدیده‌ها را موجود در طبیعت و در دایره‌ی علوم طبیعی تفسیر می‌کند. بدین ترتیب، ناتورالیسم در ادبیات بر جنبه‌های توارث محیط و بر مشاهده‌ی زندگی به دور از آرمان‌گرایی تأکید می‌ورزد و در این راه به ترسیم جزئیّات، ولو زشت و ناخوشایند می‌پردازد. «ناتورالیسم» ادبی از طریق ترجمه‌های صورت گرفته در دوران مشروطیّت وارد حوزه‌ی ادبیات ایران شد و نویسندگانی چند، از جمله صادق هدایت، صادق چوبک و ... را تحت تأثیر قرار داد. در این مقاله تأثیر ناتورالیسم در آثار صادق هدایت مورد بررسی قرار گرفته است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey of Naturalism in Fictions; Contemporary Literature of Iran (Sadegh Hedayat)

چکیده [English]

Naturalism is a movement in literature that has been considered as an extremist form of realism. In literature, this school of thought embraces the idea that behavior and thought are the offspring of instinct and natural desires. It is, in fact, a school that believes in the absolute power of nature and rejects the idea that nature is subject to supernatural powers; it explains all the facts and phenomena within a scientific framework. As such, naturalism in literature emphasizes the environmental inheritance and, thus, does not have an idealistic view about life and, whereby, depicts all details of life, in spite of being unpleasant. This literary school entered the domain of literature in Iran through the translations done during the constitutionalist's era (Mashroutiat) and influenced the works of such writers as Sadegh Hedayat, Sadegh Chouback, and Mahmud Dowlat Abadi. This article investigates the effect of naturalism on the works of Sadegh Hedayat.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Sadeg hedayat
  • Naturalism
  • idealism
  • fiction

مراجع

آرین‌پور، یحیی. (1380) زندگی و آثار صادق هدایت. تهران: زوّار.
بهارلوییان، شهران و اسماعیلی، فتح الله. (1379) شناخت‌نامه‌ی صادق هدایت. تهران: قطره.
داریوش، پرویز. (1378) یاد بیدار. تهران: نثر سالی.
سیدحسینی، رضا. (1358) مکتب‌های ادبی. تهران: کتاب زمان.
شریفیان، مهدی و رحمانی، کیومرث (زیر چاپ)، ناتورالیسم ایرانی. همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
طاهباز، سیروس. (1376) درباره زندگی و هنر صادق هدایت. تهران: زریاب.
فرزانه، م.ف. (1372) آشنایی با صداق هدایت. تهران: مرکز.
فورست، لیلیان و دیگران. (1376) ناتورالیسم. ترجمه‌ی حسن افشار، تهران: مرکز.
قربانی، محمّدرضا. (1372) نقد و تفسیر آثار صادق هدایت. تهران: ژرف.
قره‌باغی، علی‌اصغر. (1381) «واژگان فرهنگ جهانی: ناتورالیسم». نشریه‌ی گلستان، شماره‌ی 53.
مدرس صادقی، جعفر. (1380) صادق هدایت داستان‌نویس. تهران: نشر مرکز.
میرصادقی، جمال. (1382) داستان نویس‌های نام‌آور ایران. تهران: نشر اشاره.
میرصادقی، میمنت. (1368) «ناتورالیسم». چیستا، سال7، دی ماه، شماره‌ی 4.
هدایت، صادق. (2536) حاجی آقا. تهران: انتشارات جاویدان.
هدایت، صادق.(1330) سه قطره خون. تهران: سینا.
هدایت، صادق.(1331) بوف کور. تهران: سینا.
هدایت، صادق. (1331) سایه روشن. تهران: سینا.
هدایت، صادق. (1332) سگ ولگرد. تهران: انتشارات امیرکبیر.
هدایت، صادق. (1338) علویه‌خانم و ولنگاری. تهران: امیرکبیر.
هدایت، صادق. (1344) نوشته‌های پراکنده. تهران: امیرکبیر.
هدایت، صادق. (1383) زنده به گور. تهران: نشر جامعه داران.
 
 Webster Now. (1997). Collegiate Dictionary, by G. &. Merriam co.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار