نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا قاسمی ¹
• احمد رضی ²

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

² استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه گیلان

چکیده

بینامتنیّت یکی از مباحث مهم در نظریّه های ادبی معاصر است که در ایران نیز عمدتاً به سبب مطابقت با سابقه و ذائقه ی پژوهشی ایرانیان در زمینه ی بررسیِ وام گیری ها و تأثیر و تأثّر متون، در صدر نظریّه های ادبی نشست و مورد استفاده ی بسیاری از پژوهشگران قرار گرفت.
این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در نظر دارد با بهره گیری از رویکرد بینامتنیّت و به‌ ویژه با تکیه بر دیدگاه ژنی درباره ی رابطه ی بینامتنیّت قوی (ارتباط متون در دو سطح صورت و مضمون) و آرای بلوم در باب اضطراب اثرپذیری، روابط متنوّع و مشابهت های فراوان دو منظومه ی آرش کمانگیر کسرایی و خوان هشتم اخوان را کشف و تحلیل نماید و بدین ترتیب، قطعیّت اثرپذیری گسترده ی اخوان از کسرایی را به اثبات رساند. برای این منظور، رابطه ی آن دو را از جهت محتوا و صورت مورد بررسی قرار داده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که رابطه‌ی مستحکم بینامتنی میان این دو منظومه وجود دارد. این رابطه از جهت اشتراک در ژانر حماسه و اسطوره‌محوری بر «تداوم»، از حیث اشتراک در درون‌مایه ی سیاسی- اجتماعی، فضاسازی آغازین، راوی و موسیقی بیرونی بر «تطابق» و از جهت ساختار زبانی و پایان‌بندی نیز بر «تکامل» استوار است؛ اما اخوان برای رهایی از اضطراب اثرپذیری تلاش کرده است شعر خود را ممتاز و متمایز از منظومه ی کسرایی نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

• بینامتنیّت
• اضطراب اثرپذیری
• آرش کمانگیر
• خوان هشتم
• اخوان ثالث
• کسرایی

20.1001.1.20088183.1395.8.1.8.2

موضوعات

• نقد

عنوان مقاله [English]

Intertextuality relationships of kasrai's "Arashe kamangir" (archer arash) poem and Akhavan sales "khane hashtom" (eighth adventure)

نویسندگان [English]

• alireza ghasemi ¹
• ahmad razi ²

¹ PHD student of Persian language and literature- University Of Guilan

² professor of Persian language and literature- University Of Guilan

چکیده [English]

Intertextuality is one of the most important conceptions in contemporary literary theory, spotlit in our country due to Iranian critics' preference for influence studies. By using the descriptive-analytical method, drawing upon Bloom's theory of the anxiety of influence, and adopting the intertextual theory in general and Laurent Jenny's approach to intertextuality in particular, the researchers try to discover and analyze the various relations and remarkable similarities between Kasrāyī's "Ārash-e Kamāngīr" (Ārash the Archer) and Akhavān's "Khān-I Hashtum" (The Eighth Labour) and to indicate thereby the wide extent to which Akhavān has been influenced by Kasrāyī. This research traces strong affinities and intertextual relations between the two. In terms of epic and myth, this intertextual relation hinges around continuity; in terms of political and social themes, setting, narrative and musicality, the intertextual relation hinges around compatibility; and in terms of linguistic structure and ending, it hinges around completion. Akhavān, in order to get rid of the anxiety of influence, tries to distinguish his poem from Kasrāyī's.
Keywords: Intertextuality, the Anxiety of Influence, "Ārash-e Kamāngīr" (Ārash the Archer), "Khān-I Hashtum" (The Eighth Labour), Akhavān, Kasrāyī.

کلیدواژه‌ها [English]

• intertextuality
• the worry of effectiveness
• Arashe kamangir (archer arash)
• khane hashtom (eighth adventure)
• Akhavan Sales
• kasrai